Maar liefst 22 procent van de jongeren tot 25 jaar voelt zich schuldig over het reizen per vliegtuig. Het besef dat vliegen slecht is voor het klimaat groeit, maar leidt nog niet tot aanpassing van het gedrag.
Dit blijkt uit nieuwe cijfers van het CBS. De groei van de vliegschaamte is positief, het uitblijven van gedragsverandering is logisch: wie jong is, wil de hele wereld veroveren.
Naarmate mensen ouder worden, zijn ze steeds minder genegen een vliegreis te boeken. Zo vloog slechts 44 procent van de ondervraagden tussen de 35 en 45 jaar in het afgelopen jaar, terwijl dit bij de jongeren 61 procent was.
Steeds meer mensen zijn bereid minder te vliegen of zelfs helemaal te stoppen. 36 procent van alle Nederlanders die wel eens in een vliegtuig zit is ‘zeker bereid’ te minderen, 11 procent wil helemaal stoppen.
Meer bewustzijn
Het zijn hoopgevende cijfers die aantonen dat Nederlanders steeds bewuster omgaan met het fenomeen vliegreis.
Opvallend is dat slechts 41 procent van de mensen in het afgelopen jaar heeft gevlogen. Voor 51 procent is het langer geleden en 8 procent heeft zelfs nog nooit een vliegtuig van binnen gezien.
Omgerekend naar de hele Nederlandse bevolking van 17,5 miljoen mensen hebben zo ruim 7 miljoen Nederlanders een of meerdere keren het vliegtuig gepakt. Het aantal aankomende en vertrekkende passagiers op de Nederlandse luchthavens was in 2023 echter 62 miljoen – een levensgroot verschil met de 7 miljoen Nederlanders die in dat jaar vlogen.
Vooral veel overstappers KLM
Een fors aantal van de extra passagiers zijn buitenlandse overstappers die door KLM met goedkope omvliegtickets worden gelokt een overstap op Schiphol te maken. Een ander belangrijk deel zijn de veelvliegers: mensen die meerdere keren per jaar een vliegreis boeken.
Om transferpassagiers en extreme veelvliegers te ontmoedigen, studeert de politiek op verschillende vormen van beprijzing. Zo kan veelvliegers een progressief oplopende vliegtax worden opgelegd, zodat voor iedere volgende vliegreis een hoger belastingtarief geldt.
Tickettax overstappers nodig
Veel belangrijker is het om snel een flinke vliegtax op te leggen aan overstappers. Mensen die Schiphol slechts gebruiken als overstapplek en verder niet in ons land hoeven te zijn en hier ook vrijwel niets uitgeven. Het omvliegen via Schiphol levert slechts extra herrie en vervuiling op, maar draagt niets bij aan de economie of de samenleving.
Met name KLM heeft zijn verdienmodel vrijwel volledig gebaseerd op de transferpassagiers. Gemiddeld 70 procent van de KLM-toestellen zit vol reizigers uit dit segment, met uitschieters tot meer dan 90 procent op bestemmingen die voor Nederlanders kennelijk niet interessant zijn.
KLM hanteert voor deze passagiers fors lagere ticketprijzen om de tussenstop in Amsterdam aantrekkelijk te maken. De extra tijd die de overstap kost, compenseert het bedrijf dan met de lagere prijs. Dit wordt gekscherend ook wel de ‘omvliegbonus’ genoemd. Het gevolg is dat milieu, klimaat en leefomgeving overmatig en onnodig belast worden met extra vliegverkeer.
Halvering Schiphol mogelijk
Door een forse tickettax voor overstappers in te voeren, vervalt het financiële voordeel van de goedkopere vlucht met tussenstop in Amsterdam. Deskundigen hebben berekend dat hiermee het vliegverkeer op Schiphol tot wel 50 procent kan worden teruggebracht, zonder enig gevolg voor de reislustige Nederlander. Die kan nog steeds de hele wereld bereiken via een overstap op een luchthaven die niet midden tussen de woonwijken is gebouwd.
Een Schiphol met 250.000 vluchten per jaar is groot genoeg om de thuismarkt goed te bedienen. De overige 250.000 vluchten kunnen vervallen omdat deze stuk voor stuk ingezet worden om Europeanen op te halen voor of weg te brengen na een tussenstop op Schiphol.
Het wegvallen van overstappers heeft bovendien het grote voordeel dat er vanaf Schiphol veel minder intercontinentale vluchten hoeven te vertrekken. Dat zijn volgens recent onderzoek van CE Delft de vluchten die de grootste aanslag plegen op het klimaat. Vanwege de grote afstanden wordt juist op die vluchten veel kerosine verbrand en dus CO2 de lucht ingeblazen.
Sla dit artikel op in uw favorieten
HansB
Direct en indirect wordt er veel reclame gemaakt voor vliegen, de media is er mee doordrenkt. Zo zal een artikel over de vakantiegeld vrijwel zeker vergezeld gaan met een plaatje van een vliegtuig. Daardoor is het woord “vakantie” onderhand gelijk komen te staat aan “vliegen”. De marketing van de vliegindustrie heeft goed zijn werk gedaan, tot in de haarvaten van de media zijn ze doorgedrongen. Het denkpatroon van velen is daarom: vakantie, vliegen, ja natuurlijk. Zonder er bij stil te staan wat de impact is, sterker nog, waar ze eigenlijk naartoe gaan. Bovendien is vliegen laagdrempelig, bij een pakketreis hoef je alleen nog maar in te stappen, en spotgoedkoop.
rrustema
De redacteuren van de nationale media wonen ook grotendeels in Amsterdam en omgeving. En daar wonen ook de grootste kerosineslurpers die het verst vliegen als ze even de rituele werkloosheid ondergaan om te voorkomen dat ze recht krijgen op een vaste aanstelling.
Een autovakantie met de caravan naar buurlanden is veel normaler voor de kijkers thuis. Maar een auto (met trekhaak) hebben die bureauredacteuren en -redactrices dan weer niet. Een caravan hoogstens op Bakkum.
ad
Ik schrik ervan dat 41% van de Nederlanders afgelopen jaar heeft gevlogen.
Dat noemt Schipholwatch “slechts 41%” Het is toch mega veel, ook nog gezien dat velen van die 41% meerdere malen heeft gevlogen.
Ooit heb ik ook meer dan voldoende mijn ecologische voetafdruk op de planeet gezet door er overheen te vliegen. Alweer een jaar of vijf vlieg ik niet meer mee, héél veel vliegschaamte! Géén gekke Henkie die zich allerlei mooie reizen ver weg door de neus laat boren. Maar iemand die blij is met de kans ons mooie land en omgeving wandelend en fietsend te ontdekken. Die 41% tenslotte komt dank toe voor de aan mij bezorgde mega overlast in de vorm van herrie, giftige lucht en ervaren onveiligheid. Overweeg er mee te stoppen en ga je zelfsturend bewegen!!
B. van Marlen
Consumenten zijn doorgaans weinig te beïnvloeden in hun gedrag, zie rokers en (veel)vleeseters. Ook komt het vaak voor dat men wel zegt ergens rekening te houden, maar dit in de praktijk niet doet. Het is veel effectiever om het aanbod te veranderen. Minder verkooppunten voor tabak, minder kiloknallers in de supermarkt, en minder reclames voor al deze ongein. Ook voor (verre en) goedkope vliegreizen dient het aanbod naar beneden te gaan! Hogere prijzen zullen wel iets doen, maar helaas toch nog vrij weinig. Dus mensen: ga voor definitieve krimp van de luchtvaart, de enige echte oplossing.
rrustema
Veel van mijn vrienden en familie zijn veelvliegers. Ze zijn het ook eens dat het vliegen duurder moet worden. KLM mag ook best failliet, dat boeit ze allemaal niet zo. Zou inderdaad zelfs goed zijn voor de regio. Minder vervuiling, minder overlast, minder druk op de woningmarkt, gewild personeel komt op de arbeidsmarkt… Allemaal goed.
Het punt is dat het aanpassen van je individuele gedrag irrationeel is als dat nul gevolg heeft voor het gedrag van anderen. Je goede gedrag is een druppel op de gloeiende plaat.
Je bent ondertussen wel gekke Henkie als je je daarmee allerlei mooie reizen ver weg door de neus laat boren terwijl je zeker weet dat als jij die tickets niet pakt een ander dat wel doet. Of de prijs zakt verder om het vliegtuig vol te krijgen en een nog grotere doelgroep komt voor die bestemming in beeld.
Overigens ken ik geen VVD of PVV-stemmers, al die veelvliegers stemmen op partijen die bepleiten dat de wantoestanden aangepakt moeten worden.
Ze zijn dus allemaal het levende bewijs dat de riedel van ‘mensen willen nou eenmaal vliegen’ genuanceerder zit. Als het niet zo belachelijk goedkoop is dan kan je de aanbiedingen met een gerust hart laten vliegen. Het kan dan eenvoudigweg niet meer. Het geeft zelfs gemoedsrust.
Maar ondertussen vliegen ze er natuurlijk wel op los zolang het nog kan, want het is duidelijk dat het feest vroeg of laat voorbij is! En voor een deel geldt ook: nu zijn ze fysiek nog in staat te vliegen, als pensionado’s.
Bruinenberg
Ik blijf het een wonderlijke redenering vinden ‘dat aanpassen van je individuele gedrag irrationeel is als dat nul gevolg heeft voor het gedrag van anderen. Je goede gedrag is een druppel op de gloeiende plaat’.
Ik vind het juist van volwassen gedrag getuigen als je leeft naar je morele waarden (minder of niet vliegen), in plaats van te kijken of een ander dat ook wel doet. We willen toch graag autonoom zijn en ons niet laten leiden door kuddegedrag?
Bovendien geeft leven naar je morele waarden ook nog een goed gevoel.
rrustema
Werkt niet voor iedereen zo. Voor mij weer wel, voor anderen niet of te weinig. Wat wel altijd goed werkt is beprijzing.
Vechtende vliegers
Gisteren in Nieuwsuur hoe gezellig vliegen is: vechtende dronken en doorgesnoven types die in de boeien worden geslagen en op een ‘zwarte lijst’ komen.
We hebben vroeger wel eens gevlogen maar de knieën van een ander in je rug, de stoel voor je die op slaapstand gaat, de stinkende vent naast je in een krap stoeltje, de rammer die koffers in de vakken boven je hoofd moet duwen, schreeuwende kinderen van een ander, in de rij voor de plee, mij niet meer gezien.
Vliegen doe je toch niet voor je lol?
Winny Lieverst
Misschien eens wat meer foto’s laten zien van sterk vermagerde ijsberen bij de Noordpool. Misschien verandert dit het gedrag van meer mensen.
rrustema
Actie van politici heb je nodig. En men moet verstandig stemmen. Mensen een schuldgevoel aanpraten is alleen maar irritant voor alle betrokkenen.
Daarom is het zo erg dat de progressieve partijen zich ook met allerlei identitaire kwesties bezig houden waar je de planeet niet mee redt. Het zijn onderwerpen die stemmers uit het midden doorsturen naar conservatieve en populistische partijen die op het gevoel spelen. Dan vergeet menigeen dat er meer op het spel staat dan een of andere cultuuroorlog.