Voor de tweede keer wijst de minister het handhavingsverzoek af om Schiphol aan de stikstofwetgeving te houden. Ditmaal op wel zeer dubieuze gronden, zoals met haar verwijzing naar de ‘balanced approach’ die geldt voor krimp om redenen van geluidsoverlast.
Zo’n vereiste van een uitgebalanceerde procedure is helemaal niet opgenomen in de stikstofwetgeving, evenmin als het begrip ‘gedogen’ waarop de minister nu een beroep doet. De argumentatie van VVD-minister Christianne van der Wal laat zich dan ook het beste classificeren als dubieus. Mobilisation for the Environment stapt dan ook naar de rechter.
Het laat zich indenken dat bij voorbeeld de boeren zeer content zouden zijn met zo’n soepele houding van de minister. Ook zij zouden baat hebben bij een uitgebalanceerde aanpak en een gedoogbeleid. De rechter heeft dit door het afschieten van de PAS-regeling al lang geleden onmogelijk gemaakt omdat een dergelijke aanpak niets bijdraagt aan herstel van kwetsbare natuur.
Uit het ministeriële besluit van 17 maart jongstleden blijkt dat Schiphol de aanvraag tussentijds heeft bijgesteld van 500.000 naar 440.000 vliegbewegingen. Volgens de wet moet echter een aanvraag worden gedaan voor een geheel project en mag niet worden gekozen voor de ‘salami-tactiek’ door steeds vergunningen aan te vragen voor delen van een project.
Adder onder het gras
Schiphol lijkt zich met de aangepaste aanvraag vooralsnog neer te leggen bij het maximum van 440.000 vliegbewegingen, hoewel collega-minister Harbers al heeft aangekondigd dat dit slechts om een tijdelijke inperking zou gaan. Daar schuilt overigens wel een adder onder het gras: tegelijkertijd met de aanvraag voor 440.000 vluchten heeft het vliegveld gevraagd of Van der Wal een tijdelijke overschrijding tot maximaal 500.000 vluchten alsnog wil gedogen.
Bovendien is het gezien de rechtszaak die KLM aanspande tegen de omwonenden – verenigd in de Staat – allerminst zeker of die krimp naar 440.000 vluchten wel doorgaat. De kortgeding-rechter gaat zich waarschijnlijk niet wagen aan een uitspraak, zodat behandeling naar de langere termijn wordt verschoven.
De minister vindt het allemaal prima en schrijft er vanuit te gaan dat zij de vergunningaanvraag zal honoreren, mede op basis van de handvol boerderijen die Schiphol heeft overgenomen om stikstofruimte te creëren. Hoe het vliegveld met dat kleine aantal boerderijen ruim 60.000 vluchten jaarlijks denkt te compenseren, onderbouwt zij niet in haar besluit. Nog afgezien van het feit of niet een veel groter aantal vluchten gecompenseerd dient te worden.
Schade niet onderbouwd
Evenmin geeft de minister inzicht in de “onevenredige schade” die Schiphol en vliegmaatschappijen zouden lijden onder een inperking van het aantal vluchten. Zij constateert slechts dat dit het geval zou zijn, maar geeft geen enkele motivatie hoe groot die schade zou zijn.
De aanvraag van Schiphol loopt inmiddels bijna drie jaar, terwijl een ontwerpvergunning al twee jaar lang ligt te verstoffen op het ministerie van Landbouw. Volgens stikstofdeskundige Johan Vollenbroek durft de minister de vergunning niet te verlenen, omdat deze dan direct aan de rechter wordt voorgelegd met ongewisse afloop.
Bizar is dat de minister kennelijk waarde hecht aan de ontwerpvergunning, hoewel zij weet dat die niet houdbaar is. Dat blijkt wel uit het feit dat na het besluit Schiphol tot tweemaal toe is gevraagd om aanpassingen en aanvullingen. Hoe aan zo’n broddelvergunning rechten kunnen worden ontleend, is niet uit te leggen. Dat is des te onbegrijpelijker omdat heel Nederland op slot zit vanwege de slechte staat van de natuur, maar het vliegverkeer letterlijk geen strobreed in de weg wordt gelegd.
Zicht op legalisatie ontbreekt juist
De minister houdt in haar beslissing vast aan haar eerdere mening dat er “zicht op legalisatie” zou bestaan en dat het nu eenmaal gaat om een complexe aanvraag. Echter, in de stikstofwetgeving staat nergens vermeld dat een vergunning mag uitblijven op basis van complexiteit.
Bovendien rouleert intern op het ministerie een tabel waaruit overduidelijk blijkt dat de drie opties om tot een natuurvergunning voor Schiphol te komen gefundeerd zijn op juridisch drijfzand. Dat staat er zelfs eerlijk bij. Er wordt puur gespeculeerd op de trage werking van het recht. Daarmee is er expliciet géén zicht op legalisatie en mag de minister dus ook niet gedogen, zoals nu wel gebeurt.
Overigens bestaat er nog steeds verschil van inzicht over de referentiedatum voor de historische rechten van Schiphol. Volgens de minister liggen die rond de 440.000 vliegbewegingen, Vollenbroek denkt eerder aan 275.000 vluchten.
Veel meer beperkingen opgelegd aan Schiphol
De minister baseert zich op een gekunstelde referentiesituatie. Zij stelt uit te gaan van een vierbanenstelsel uit 1994 en het vliegverkeer dat op die banen mogelijk zou zijn geweest. Maar er waren destijds veel meer beperkingen opgelegd aan Schiphol, zoals harde limieten op het aantal vliegbewegingen en zelfs het aantal passagiers, de beperkingen uit het Aanwijzingsbesluit Schiphol uit 1996, de Planologische Kernbeslissing en het geluidsnormenstelsel. Bovendien is vastgelegd dat iedere nieuwe situatie omwonenden beter moet beschermen dan de vorige.
Al deze beperkingen laat de minister buiten haar beslissing, maar zullen straks door een rechter wel worden meegewogen.
In ieder geval baseert Van der Wal zich op verkeerde aantallen. Immers geeft zij in haar besluit aan dat zij slechts heeft gekeken naar het aantal vluchten van de commerciële luchtvaart. Vluchten met privéjets (general aviation) en van hulpdiensten laat zij buiten haar beschouwing, terwijl ook deze toestellen bijdragen aan de stikstofuitstoot en -depositie.
Het aantal vluchten over gebruiksjaar 2022 bedraagt hierdoor niet iets minder dan 400.000 zoals Van der Wal aangeeft, maar bijna 440.000, zoals blijkt uit de cijfers van Schiphol zelf.
Betwiste afkapgrenzen
Aan de getallen te zien die het ministerie hanteert over de groei van de stikstofdepositie op kwetsbare natuurgebieden, gaat de minister bovendien nog steeds uit van de verzonnen afkapgrens op 900 meter vlieghoogte én de nu nog geldige grens op 25 kilometer afstand van Schiphol. Die laatste grens dreigt binnenkort te vervallen en de hoogtelimiet gaat sowieso in tegen de Europese regelgeving.
De dubbele afkapgrens zorgt dat meer dan 90 procent van de stikstofuitstoot door vliegverkeer buiten beschouwing blijft. Zonder deze juridisch betwiste grenzen wordt het stikstofprobleem van Schiphol automatisch tien tot twintig keer groter dan het nu al is. Voor een vergunning moeten dan niet tien maar mogelijk wel duizend boeren worden uitgekocht.
De minister blijft bovendien verre van het feit dat modernere vliegtuigen juist meer stikstof uitstoten in plaats van minder – om precies te zijn is de stikstofuitstoot van het vliegverkeer sinds de referentiedatum verdrievoudigd. Op geen enkele manier betrekt ze dit harde gegeven in haar beslissing om Schiphol te blijven gedogen.
Al met al lijkt het besluit van de minister om niet te handhaven op de missende natuurvergunning van Schiphol (opnieuw) op drijfzand gebaseerd. Aannames worden niet hard gemaakt en termijnen in het duister gelaten.
Wéér naar de rechter
Terwijl heel Nederland op slot zit vanwege de stikstofproblematiek, noodzakelijke woningen niet meer kunnen worden gebouwd en boeren op de nominatie staan te worden uitgekocht, wil de minister niet weten van enige grens op de uitstoot van het vliegverkeer. Ze gedoogt waar gedogen juridisch geen mogelijkheid is.
Johan Vollenbroek slijpt ondertussen zijn messen en gaat het nieuwste besluit om Schiphol uit de wind te houden aan de rechter voorleggen. Het ministeriële besluit biedt daar alle ruimte toe.
“De Europese Habitatrichtlijn kent het begrip gedogen helemaal niet. De Wet natuurbescherming ook niet. Het kabinet weet dat, maar is slechts aan het tijdrekken. De beloofde nieuwe bestuurscultuur leidt nog niet tot verbeteringen, waarschijnlijk bestaat er al geen actieve herinnering meer aan. Er blijft MOB geen andere keuze dan weer naar de rechter te stappen”, aldus Vollenbroek.
Dik
Van wie is onze (schone) lucht en van wie is onze natuur? Van ons allen en dus kan niet die lucht en die natuur vervuild worden. Vliegen moet teruggedrongen worden om ons aan de wet te houden. De rechter moet ons allen beschermen.
Michiel
Te kansloos voor woorden! Ik word er gewoon heel boos van..
Voor de rechter dan maar! Zet hem op Johan, SW en RBV
Ad
Wie worden door onze ministers vertegenwoordigd? De staat als handhaver? OF De staat als aandeelhouder?
fons
Prima stuk .
Op weg naar de rechter inderdaad.
En iedereen van SW doneren om dat mogelijk te maken.
Rob
Heer Vollenbroek, u bent mijn reddende engel
Paul
SW, jullie hebben weer een goed stuk informatie aangeleverd! Ik ben alleen bang dat de kracht en de invloed van de ministeries en de luchtvaartfans zó groot is, dat elke weerstand uiteindelijk ervoor onderdoet ongeacht welke cijfers en rapporten er allemaal zijn die het ongelijk van de luchtvaart aantonen.
J.Duin
Het is weer alles gedogen wat de klok slaat.
Ik dacht dat de stikstof aankoop van de boeren niet werd gehonoreerd en is afgewezen door de rechter. Weg 50 miljoen.
Rein Niesing
Het is Goliath tegen David.
In een rechtvaardige samenleving waarin niet economische groei, maar het welzijn van de burgers centraal staat, zou David de winnaar zijn.
In onze door en door verdorven wereld zijn het de graaiende Goliaths die winnen en de wereld kapot maken.
Thomas
In dat geval hoop ik dat de uitkomst gelijk is aan de geschiedenis van David! De reus MOET vallen.. laten we de juiste gladde steen zoeken om hem uit te schakelen!
Roland
“onevenredige schade” door 12% minder vliegen? Wie heeft het nog over de onevenredige schade die ons bewoners al jaren wordt aangedaan? Geen recht op een gezonde leefomgeving, op rust aan onze koppen, op leefgenot en ga zo maar door – HET IS TE ZOT VOOR WOORDEN!!!! Er zijn gewoon TOPCRIMINELEN aan het werk hier, “volksvertegenwoordigers” die alle regels van enig fatsoen aan hun laars lappen en denken dat ze er nog mee weg komen ook. Straks mogen alle PUINHOPEN van Rutte op kosten van de belastingbetaler worden opgeruimd, net zoals dat altijd gaat, om MISSELIJK van te worden! Wat een totaal verziekt systeem!
Pieter
Het is toch om te huilen dat er tegenwoordig zo vaak naar de rechter gestapt moet worden, om de overheid te bewegen zich aan de eigen wetten te laten houden.
Het lijkt er haast op dat de rechtgevende macht steeds vaker op de stoel van de zowel de wetgevende als de uitvoerende macht moet gaan zitten.
Zo was de trias politica toch nooit bedoeld!
Jos
Trias politica is een theekransje.
Zou inderdaad functiescheiding dienen te zijn.
Luchtvaart über alles, het zal snel grotere negatieve economische gevolgen hebben
-Tot een paar jaar geleden was het mentale ziekteverzuim bij medewerkers ongeveer 1/4 van het totale ziekteverzuim. Dit ligt nu al rond 1/3. Dat is niet zo vreemd, want het tekort op de arbeidsmarkt zorgt ervoor dat medewerkers onder (nog) hogere werkdruk komen te staan.
-Extra langdurig ziekteverzuim van medewerkers zorgt bij collega’s daarbij voor een stapelend effect van nog hogere werkdruk/ werkbelasting/ werkstress. Wat nog meer uitval tot gevolg heeft. En de arbeidsmarkt wordt nog veel krapper. Daarmee komen we in een vicieuze cirkel terecht.
-De omwonenden die ziekgemaakt worden van de herrie, dag en nacht, melden zich ik steeds vaker en langduriger ziek. Door te hoge mentale- en fysieke belasting.
-En generatie Z (onze jongeren die de arbeidsmarkt binnenkort gaan betreden) heeft te kampen met o.a. studieschulden, stikstofproblemen, woningcrisis, zorgen over hun toekomst ivm klimaat, zorgen over of Nederland zeespiegelstijging, landinklinking en verdroging aan kan. Hoge inflatiezorgen. Zorgen over klimaatvluchtelingen uit Zuidelijke landen. Worden zij en hun kinderen zelf klimaatvluchteling?
Dat levert allemaal bestaansrecht stress op. De toekomst die hun te wachten staat is niet zo rooskleurig, ze zijn de eerste generatie die het slechter gaan hebben dan hun ouders. Dit zal in de nabije toekomst nog hogere mentale ziekteverzuimcijfers geven.
Hoe moeten huidige medewerkers, Generatie Z en opvolgende generaties alles handelen als de bestuurders in dit land het zo laten afweten? De meeste politici kunnen alle problemen van de huidige tijd niet aan en hebben geen enkel idee over oplossingen. Dus gaan ze maar door op de oude weg. Bijten ze zich daar nog meer in vast. En prutsen ze maar wat aan. En juist dàt gaat er naar mijn mening voor zorgen dat de economische problemen die ons daardoor te wachten staan, ongekend groot zullen zijn.
Krimp van luchtvaart is juist één van de gemakkelijkste oplossingen.
Gb
Prima stuk. En op weg naar de rechter!