Vlakbij de Buitenveldertbaan is een nieuwe ernstige verontreiniging ontdekt met het forever chemical PFOS. De gevonden concentraties zijn tot honderd keer zo hoog als de wettelijke norm toestaat, maar de omgevingsdienst ziet het (weer) door de vingers.
De – voor SchipholWatch – nieuwe verontreiniging met het gevaarlijke gif kwam aan het licht tijdens het vervangen van een meetpunt voor de waterkwaliteit. De bodem ter plaatse bevat volgens metingen tot 310 microgram PFOS per kilogram droge stof. De norm staat maximaal 3 microgram toe.
Het meetpunt bevindt zich tussen de personeelsparkeerplaats P40 en de Buitenveldertbaan, op enkele honderden meters afstand van een vestiging van hamburgerketen McDonalds, tevens een populaire spottersplek.
De omgevingsdienst ontdekte de vervuiling al in 2021. In het rapport wordt gesproken over “onaanvaardbare risico’s”, maar een verplicht onderzoek naar de totale omvang van de verontreiniging blijft uit. Slechts 1000 kilogram grond – pakweg tien kruiwagens – die vrijkomt bij het plaatsen van het nieuwe meetpunt wordt afgevoerd naar een opslagdepot op het Schiphol-terrein.
Verspreiding via oppervlaktewater
Dat is opmerkelijk, omdat de gevonden vervuiling in direct contact staat met het oppervlaktewater. Van PFOS is bekend dat het zich makkelijk verspreidt via water en zich zo kan verplaatsen over grote gebieden rond Schiphol.
De omgevingsdienst, ook wel milieupolitie genoemd, laat het allemaal lopen. Met als dieptepunt een inspecteur die zich de toegang tot de locatie laat ontzeggen, zo blijkt uit de rapportage over dit geval van ernstige verontreiniging.
“Locatie niet kunnen bezoeken omdat de toezichthouder niet op de locatie mocht van saneerder Heijmans”, zo vermeldt het verslag. De dienst onderneemt vervolgens geen stappen om wel zijn wettelijk vastgelegde controles te kunnen uitvoeren, maar vertrouwt Schiphols uitvoerder op diens blauwe ogen. “Er is één ton sterk met PFOS verontreinigde grond afgevoerd naar een tijdelijke opslaglocatie”, en vervolgens de conclusie “Uit het verslag blijkt dat de bodemsanering is uitgevoerd overeenkomstig artikel 38 van de Wet bodembescherming”.
Nepsanering
Vervolgens publiceert de milieupolitie zaterdag 23 september jongstleden – een week geleden – een besluit waarin het goedkeuring verleent aan de sanering bij het meetpunt die in maart jongstleden heeft plaatsgevonden. Maar het afvoeren van grofweg tien kruiwagens vervuilde grond zonder te weten of de vervuiling niet een veel groter gebied beslaat, voldoet helemaal niet aan de wet. Uitgezocht had moeten worden tot hoever de verontreiniging strekt en in welke mate deze ook aantoonbaar is in het grond- en oppervlaktewater.
De autoriteiten laten het allemaal gebeuren, terwijl in november 2021 al grote zorgen werden uitgesproken over de situatie. In het rapport uit die periode wordt gesteld dat er sprake is van verspreidingsrisico’s omdat er concentraties zijn gevonden van meer dan 100 microgram per kilogram droge stof. Daarmee zou de “evenwichtspartitie tussen grond en grondwater” verstoord kunnen zijn. In werkelijkheid werden concentraties gevonden die ruim drie keer zo hoog waren – tot 310 microgram per kilogram droge stof.
In datzelfde rapport spreken de onderzoekers ook hun twijfels uit, omdat de gevonden concentraties zijn opgedoken in een gebied “waarvan geen verontreinigingsbron bekend is”.
Vervolgonderzoek nooit uitgevoerd
De autoriteiten hebben dus geen idee waar deze vervuiling door is veroorzaakt. Zij concluderen dan ook dat vervolgonderzoek noodzakelijk is naar omvang, bron en verspreidingsrisico’s. Dat onderzoek is tot op de dag van vandaag nooit uitgevoerd, althans in de openbaar toegankelijke systemen van de omgevingsdienst staat dat er geen sanerings- of zorgmaatregelen lopen voor dit gebied.
Wat wel volgde was een onderzoek om de werkzaamheden rond het meetpunt veilig te kunnen laten verlopen. Ook daar vond men extreme concentraties tot wel 280 microgram PFOS per kilogram droge grond aan. Uit dat rapport blijkt ook dat de verontreiniging doorloopt tot aan de oeverkant van een groot wateroppervlakte en dat ook daar de norm is overschreden. Het is dan vrijwel zeker dat de PFOS ook terecht is gekomen in het water, maar het rapport meldt daar niets meer over.
Wel wordt gekeken naar het grondwater en dat blijkt ook ernstiger vervuild dan is toegestaan. Hier wordt een waarde gemeten van 6,5 microgram PFOS per liter, waar de regels voorschrijven dat direct sanering noodzakelijk is bij waarden boven de 4,7 microgram per liter. Die regel is gebaseerd op de toch al soepele normen die de gemeente Haarlemmermeer hanteert op verzoek van Schiphol.
Maar ook hier blijft sanering achterwege. Er wordt slechts voortgegaan met het vervangen van het meetpunt waarbij zo’n 1000 kilogram zeer ernstig vervuilde PFOS-grond wordt verplaatst naar het depot.
Geen openbare cijfers waterkwaliteit
Het feit dat het bij deze verontreiniging gaat om nota bene een meetpunt voor de waterkwaliteit, krijgt opvallend genoeg geen aandacht in de rapportages. Maar het roept wel vragen op over wat dit instrument in de afgelopen jaren zelf heeft gemeten. Met dergelijke hoge concentraties PFOS in grond die grenst aan het oppervlaktewater kan het bijna niet anders of het water zelf moet ook verontreinigd zijn. In de openbare systemen van ODNZKG is daarover niets terug te vinden.
SchipholWatch zal daarom op korte termijn de omgevingsdienst vragen die metingen beschikbaar te stellen. Hopelijk levert de dienst dan meer medewerking dan onlangs bij onze recente vragen over een PFAS-reinigingsinstallatie op het terrein van Schiphol. Ondanks de uitnodiging tot het stellen van vragen, weigerde de dienst toen antwoord te geven.
De rapporten over dit nieuwste geval van milieuvervuiling op Schiphol wekken opnieuw sterk de indruk dat er toegeschreven wordt naar gunstige uitkomsten voor het vliegveld, zodat peperdure saneringen kunnen worden voorkomen. Zo wordt weer twijfel gelaten over het tijdstip van ontstaan van de vervuiling. Ligt die datum voor 1987 dan is sprake van een ‘historische verontreiniging’ en gelden soepeler regels.
Door Schiphol wordt de versoepeling juist andersom ingezet: omdat het niet kan aantonen dat de vervuiling na 1987 is ontstaan, gaat het vliegveld er maar vanuit dat deze dateert van vóór dat jaar om zo automatisch binnen de soepeler regels te vallen. Dat is niet conform de regelgeving, maar de milieupolitie laat het gaan.
Overigens is de nu gevonden vervuiling dermate ernstig dat ook in het geval van soepeler regels sowieso moet worden gesaneerd. Maar het gebeurt gewoon niet, onder toeziend oog van ODNZKG.
Beloning voor niet voldoen aan de wet
Nu zelfs twee jaar na de vondst geen vervolgonderzoek heeft plaatsgevonden en dus geen beeld bestaat van de omvang en ernst van de totale vervuiling, blijven de twijfels bestaan en blijft schoonmaak achterwege. Schiphol wordt zo beloond voor het niet voldoen aan de wet- en regelgeving en spaart een peperdure sanering uit.
Dat is des te wranger omdat eerder een grootschalige PFAS-verontreiniging is aangetroffen vlakbij de nu boven water gekomen vervuiling. Op enkele honderden meters afstand werd rond de kruising van de Aalsmeer- en Buitenveldertbaan een PFOS-verontreiniging gevonden die “zodanige risico’s voor mens, plant of dier” met zich meebrengt dat “spoedige sanering noodzakelijk is”. Omdat vervolgonderzoek tot op heden is uitgebleven kan niet worden uitgesloten dat het om een en dezelfde grootschalige verontreiniging gaat.
De Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied houdt toezicht op milieuvervuiling op en rond het terrein van Schiphol. Dat gebeurt in opdracht van de provincie Noord-Holland en de gemeente Haarlemmermeer.
De dienst is vaker in opspraak gekomen nadat het wettelijke taken te lichtvaardig oppakte. Dat gebeurt niet alleen op en rond Schiphol, maar ook bij Tata Steel. Daar kwam de dienst pas in actie nadat burgers provincie en gemeenten aanspraken op het wegkijkgedrag.
Sla dit artikel op in uw favorieten
Annet de Jager
Te lang om helemaal te beschrijven waar we met zijn allen mee bezig zijn en de waterschappen, maar hiermee wilde ik een korte blik werpen hoe ingewikkeld deze materie is :
PFAS is de afkorting van poly- en perfluoralkylstoffen. Hieronder vallen duizenden verbindingen van stoffen die door de mens zijn gemaakt. De stoffen worden voor allerlei toepassingen gebruikt, bijvoorbeeld in de antiaanbaklaag van pannen, (regen)kleding, bakpapier, blusschuim, cosmetica en nog veel meer. PFAS zijn daar heel handig voor, want de stoffen zijn onder andere water-, vet- en vuilafstotend.Wat maakt PFAS gevaarlijk?
Inmiddels weten we dat PFAS kankerverwekkend zijn en gevolgen hebben voor de gezondheid. Daarom behoren ze tot de Zeer Zorgwekkende Stoffen (ZZS). Bovendien zijn de stoffen ontzettend mobiel, waardoor ze overal in Nederland worden aangetroffen en niet alleen op plekken waar de stoffen zijn geloosd. En omdat de stoffen niet slechts op 1 locatie voorkomen, zijn ze minder goed uit water en bodem te verwijderen. Ook zijn de stoffen persistent, wat betekent dat ze niet of nauwelijks afbreekbaar zijn. En ze zijn bioaccumulerend. Dat betekent dat de stoffen zich ophopen in het milieu en in planten, mensen of dieren.
Een advies van het Europese Agentschap voor Voedselveiligheid (EFSA) van september 2020 stelt dat de PFAS-stoffen nog schadelijker zijn dan eerder gedacht. Het RIVM adviseert om de totale hoeveelheid PFAS die mensen gedurende hun leven binnenkrijgen via voeding en drinkwater verder omlaag te brengen. Het RIVM onderzoekt of dit ook gevolgen heeft voor de huidige PFAS-normen voor oppervlaktewater.
Hoe komen PFAS in het milieu terecht?
PFAS komen gemakkelijk in het milieu terecht. Bijvoorbeeld door lozingen van bedrijven die producten maken waarbij PFAS worden gebruikt. Dat kan in Nederland zijn, maar ook in het buitenland, waarna de stoffen via het water en de lucht naar Nederland verplaatsen. Maar ook door kleding met PFAS te wassen of bij het afwassen van pannen komen PFAS via het afvalwater in het milieu terecht.
Hierdoor komen PFAS overal in Nederland voor in de grond, oppervlaktewater en grondwater. Zelfs in het drinkwater, al zijn dit zulke kleine hoeveelheden dat het nog steeds veilig is om te drinken.
De waterschappen verwachten meer dan 3,5 miljard euro te heffen in 2023. Dat is 260 miljoen euro meer dan werd begroot voor 2022. De heffingen worden betaald door huishoudens, boeren, natuurbeheerders en bedrijven in het gebied van het waterschap. De hoogte van de heffingen die een huishouden aan het lokale waterschap moet afdragen verschilt per regio. Dit meldt CBS op basis van begrotingscijfers van de waterschappen. Voor waterzuivering, vooral van afvalwater, begroten waterschappen 1,6 miljard euro aan heffingen. Vijf waterschappen beheren ook nog een deel van de wegen en fietspaden in hun regio. De kosten die waterschappen hiervoor maken, dekken zij grotendeels uit een wegenheffing. De laatste waterschapsbelasting is de verontreinigingsheffing, die in rekening gebracht wordt als er afvalwater rechtstreeks in oppervlaktewater wordt geloosd. Huishoudens (ook wel ingezetenen genoemd) betalen een groot deel van de heffingsopbrengsten voor 2023. Elk huishouden betaalt via de lokale heffingen mee aan het waterschap. De hoogte van deze heffingen verschilt per waterschap en hangt af van de WOZ-waarde van de woning en het aantal bewoners. Waterschappen zien steeds meer schadelijke stoffen in het water. De vervuiler betaald? Wereldwijd worden er jaarlijks meer dan 20 miljoen nieuwe chemische stoffen geregistreerd. Deze stoffen eindigen vroeg of laat in het water en de bodem. Waterschappen doen hun best om het water zo goed mogelijk te zuiveren, maar de producenten van chemische stoffen dragen ook een verantwoordelijkheid. Door de kosten voor het voorkomen van milieuschade bij de producenten neer te leggen, krijgen zij de verantwoordelijkheid hiervoor. Hierbij is de ketenaanpak medicijnresten een voorbeeld van gedeelde verantwoordelijkheid die ook op andere stofgroepen kan worden toegepast.
Waterschappen kijken kritisch bij vergunningaanvragen op de aanwezigheid van ZZS en PFAS. En zorgen dat lozingsvergunningen actueel zijn. In dit verhaal vraag ik mij af wat vergunningen voor betekenis hebben. Kortom nog veel werk aan de winkel.
Sara
Is het te bewijzen dat deze pfas via Schiphol zijn gelekt?
SchipholWatch
Als u daar aan twijfelt, zoom dan maar eens in op Schiphol op de interactieve PFAS-kaart van Le Monde. Deze is gebaseerd op onder meer metingen in opdracht van de omgevingsdiensten. https://www.lemonde.fr/en/les-decodeurs/article/2023/02/23/forever-pollution-explore-the-map-of-europe-s-pfas-contamination_6016905_8.html
B. van Marlen
Leest u mee, heren Omtzigt en Timmermans! Er is nog heel veel werk aan de winkel!
Theo Janssen
In Trouw stond vandaag een artikel waarin de journalist (Laura van Baars) stelde dat
burgers in de milieuzaken tegen grote industrieën vaak zelf het voortouw genomen hebben. Veel meer deden zij het werk, dan dat de Nederlandse media verontreiniging en onveiligheid kritisch onderzocht hebben.
Zij stelde de vraag aan de burger welke vervuilende industrie nader onderzocht zou moeten worden. Ik heb haar gemaild om maar eens naar Schiphol te kijken.
Th
Goede suggestie! heb ik ook gedaan en morgen wordt deze reactie geplaatst! Ieder berichtje helpt.
Robert Bleeker
Het is al sinds jaar en dag mijn – regelmatig semi-openbaar beleden – basisstelling, dat het grootste gevaar voor het voortbestaan van onze democratische rechtsstaat is gelegen in de uitermate pijnlijke omstandigheid, dat overheden zich (zelf) stelselmatig plegen te onttrekken aan de veronderstelde autonome macht van zowel vigerende wetgeving, als aan de beginselen van goed bestuur.
Veel burgers in ons land die getuige(n) zijn van dit optreden van malafide overheden, geven daarvan in eerste instantie de vele evident incompetente politieke bestuurders (inclusief de daaronder ressorterende, ambtelijke bestuurslagen) de schuld.
Echter, als gevolg van het chronische karakter van de bedoelde wijdverbreide, ronduit invalide bestuurscultuur, hebben steeds meer burgers de neiging, om zich na verloop van tijd geheel af te wenden van de duur bevochten ideologie onder onze kostbare democratische rechtsstaat.
Wij hebben de afgelopen decennia dan ook mogen aanschouwen, dat door die politiek-bestuurlijke en aanpalende sociaal-maatschappelijke processen, een verontrustend snel groeiend democratisch vacuüm is ontstaan.
Als direct gevolg van dat democratische machts-vacuüm, is de ruimte voor het ontstaan en de groei van politieke bewegingen – niet zelden uitmondend in officiële politieke partijen – met een (significant) lager democratisch gehalte dan voorheen, sterk toegenomen.
Politieke partijen en bewegingen die zijn gebaseerd op leerstellingen en ideologieën, die een steeds openlijker beleden autocratische (her-) inrichting van ons openbaar bestuurlijke landschap voorstaan.
Politieke partijen ook, die zich steeds minder gelegen laten liggen aan de Universele Rechten van de Mens en daarmee aan alle waarden en normen – zoals het grondbeginsel van de gelijke politieke rechten voor alle inwoners en de al dan niet in officieel beleid gegoten noties van inclusiviteit, het respect voor minderheden en het onvoorwaardelijke Recht van de burger op een Integere Overheid – die veel westerse maatschappijen tot voor kort nog heeft doen kenmerken.
In mijn vorige bijdrage op Schipholwatch – onder meer over de langjarige en meervoudige corrumptieve bestuurlijke CV van voormalig staatssecretaris van Defensie en Burgemeester van Haarlemmermeer, Jan van Houwelingen – refereerde ik in dat verband bij voorbeeld aan het feit, dat het gemeentebestuur van Haarlemmermeer zich al sinds jaar en dag politiek-bestuurlijk laat gijzelen door de luchthaven Schiphol.
Gijzelen, omdat die laatste entiteit, de beruchte Televerde claim (afkomstig van de ooit systematisch door H’meer tegengewerkte projectontwikkelaar Peter Poot) tegen de gemeente Haarlemmermeer van bijna een half miljard euro heeft opgekocht.
Mede door die constructie is de (wettelijk voorgeschreven) handhavingsbereidheid van voornoemde gemeente jegens Schiphol bijna tot het absolute nulpunt gedaald.
Let op : Het facilitaire bedrijf Schiphol – een enclave van de facto rechtsaansprakelijke immuniteit binnen het bestuurlijke domein van de gemeente Haarlemmermeer – is in casu het eigendom van een conglomeraat van NLse overheden (!), waaronder De NLse Staat en de gemeenten Amsterdam en Rotterdam .
Politiek-Bestuurlijk Haarlemmermeer lijkt sowieso aanzienlijk meer gebiologeerd door het binnenhalen van de door haar zo fel begeerde stadsstatus (met de navenante bestuurlijke status) – middels het continue opvoeren van het inwonertal – dan dat zij zich laat leiden door haar wettelijke zorgplicht ten aanzien van de gezondheid van het reeds bestaande contingent van haar inwoners.
Het recente opportunistische gezwatel van de wethouder van Financiën ten spijt, over de (ook door hem nu openlijk erkende) grotelijks gemankeerde definitie van het begrip “stillere vliegtuigen” die binnen afzienbare tijd door “onze nationale luchtvaart-trots” zullen worden aangeschaft en voorgoed een einde zouden maken aan het inmiddels bijna nationale probleem van vliegtuig-gerelateerde lawaaioverlast (*).
Opportunistisch gezwatel, niet in de laatste plaats, omdat het immers diezelfde wethouder (Nobel), was, die in zijn hoedanigheid van loco-burgemeester, (als onderdeel van de Driehoek : Burgemeester, Hoofdcommissaris van Politie en het OM)) nog niet zo heel lang geleden de opdracht aan de marechaussee deed uitvaardigen, om de tegen de afbraak (mede door de luchtvaart) van ons aller leefmilieu protesterende activisten, met harde hand te verwijderen uit een van de stationsgebouwen van Schiphol.
Dit terwijl de vertegenwoordigers van de notoir sterk verontreinigende agro-industrie onlangs door datzelfde, doorgaans door ongeclausuleerde selectieve verontwaardiging geleide gremium, hoegenaamd ongemoeid werden gelaten, toen dezen de autosnelwegen binnen H’meer met hun landbouwwerktuigen bezet hielden. Deze protest-acties vanuit de agro-industrie waren, als bekend, een reactie op onze rijksoverheid, die onverhoopt te kennen had gegeven, om eindelijk eens gericht handhavend op te treden tegen de vele ronduit gezondheids- en milieuschadelijke praktijken binnen deze rijkgeschakeerde industrie-sector.
Zoals wij dat ook uit andere disciplines van het H’meerse gemeentebestuur kennen, zijn selectieve verontwaardiging, het manipulatieve, want waarheidsvijandige doel-redeneren, de creatieve uitleg van wettelijke overlastcriteria en het selectief inzetten van de toezichts- / handhavingsautoriteiten, schering en inslag in onze gemeente.
In groter verband – in casu in het verband van de verontrustend snel verslechterende leefsituatie van ons aller globale menselijke habitat (sla de periodiek geactualiseerde IPCC rapporten over de steil oplopende wereldwijde temperatuurstijging er maar op na) – is de grotendeels op het gebruik van fossiele brandstoffen gestoelde internationale luchttransportwereld, een vaste en maar moeilijk te overschatten negatieve factor.
(*) Naast de biodiversiteit bedreigende stikstofproblatiek en de vele vormen van kankerverwekkende uitstoot van verbrandingsgassen (in de hoedanigheid van fijn- en ultra-fijn stoffen) en ernstige, want ziekmakende lawaaioverlast voor steeds grotere groepen inwoners van NL, mogen wij inmiddels ook de snel uitdijende, levensgevaarlijke FPAS verontreiniging van ons aller grondwater door de onversneden kannibalistische luchtvaart-industrie rekenen.
Rich
Waarom doen ook na deze informaties de gemeentes niets ze vliegen hun gif uitstrooiend over de schoolpleinen hoe gezond blijven de kinderen die ze nu vergiftigen is het leven van gewone mensen nu echt niets waard doen we nu echt alles voor geld en macht
Hans
Het lijkt mij onderhand ook wel zinvol om na te gaan waarom we elk jaar waterschapsbelastingen betalen. Gaat een deel van dit geld naar het zuiveren van water dat verontreinigd is/wordt terwijl ODNZKG de andere kant opkijkt?
Marcel
Ik heb zo veel bewondering voor de mensen die dit soort informatie op deze manier boven tafel krijgen.
Bastiaan
Dit is waarschijnlijk zo groot dat de volgende generaties hier grote gevolgen van gaan merken. Het vervuilde water stroomt over een heel groot gebied. Wordt opgenomen door vegetatie en komt op die manier overal terecht.
De politiek moet nu echt snel ingrijpen om verder verspreiden te voorkomen van Schiphol en de verschillende topmensen van Schiphol en omgevingsdienst persoonlijk aansprakelijk stellen, dan wel strafrechtelijk onderzoek naar doen.
NV
De parallellen met Tata Steel en Chemours worden steeds groter. De Omgevingsdienst, de milieupolitie, de provincies en Schiphol. Ze weten het, ze zijn bewust ons allemaal aan het vergiftigen. En dat doen ze dus al jaren lang. Los van wat we inademen onder de landingsbanen is de vraag nu ook hoe schadelijk en giftig het water is dat uit onze kranen komt. Het wordt nu toch echt wel tijd voor aktie. In bovenstaand artikel lees ik alle elementen van een onrechtmatige daad en ook voldoende aanknopingspunten voor het Wetboek van Strafrecht. Tata, Chemours, Schiphol… Wanneer gaat mevrouw Ficq beginnen?
Bastiaan
Dit is gevolg van jarenlange VVD die zoveel mogelijk bedrijven de ruimte geven. Gevolg hele grote maatschappelijk schade.
Jan Steensma
Hoe kan de politiek zich nog met droge ogen afvragen waarom er geen vertrouwen meer is in het kabinet ? Het zijn allemaal manipulerende leugenaars, alleen aan het werk voor eigen gewin .
De burger word reeds lange tijd niet serieus genomen.