Burgers voor een gezonde leefomgeving en dus voor krimp van Schiphol

Wetenschap

Het échte verhaal over de CO2-uitstoot van de luchtvaart

straalmotor

foto: Hennie Stander via Unsplash

(leestijd circa 2 minuten)
4.6
(45)

Geregeld lezen wij berichten uit de koker van de luchtvaartindustrie dat haar CO2-uitstoot slechts 2 procent van het nationale totaal zou uitmaken. Wantrouwig geworden door de veelheid aan valse claims uit die hoek, besloten we de achterkant van onze sigarendoos eens te misbruiken voor een berekening. Spoiler: de sector zit er ver naast.

Deel op XDeel op Linkedin

In 2016 werd in Nederland volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek 3.753 miljoen kilogram kerosine geleverd aan de luchtvaart. Dat is 3.753.000.000 kilogram, ofwel 3,753 miljard kilogram.

Bij het verbranden van één kilogram kerosine komt 3,14 kg CO2 vrij, voortkomend uit de scheikundige omzetting van een CH2-groep met een atoomgewicht van 14 via verbinding met zuurstof naar een CO2-molecuul met een atoomgewicht van 44.

De verbranding van de geleverde kerosine levert volgens deze berekening een CO2-uitstoot op van 3,753 x 3,14 = 11,8 miljard kilogram.

In heel Nederland hebben in 2016 alle burgers en bedrijven samen volgens het CBS 166 miljard kilogram CO2 uitgestoten.

De Nederlandse kerosine is dus goed voor 11,8/ 166 = 7,1 procent van de totale CO2-uitstoot van ons land.

Werkelijke schade
Die berekening zegt echter niets over de werkelijke schade die wordt aangericht door kerosine. Het IPCC, het Intergovernmental Panel on Climate Change van de Verenigde Naties, stelt immers dat vliegtuigen extra schadelijk zijn voor het milieu, onder meer omdat zij de uitlaatgassen op grote hoogte uitstoten.

Het IPCC levert ook de rekenmethoden waarmee de calculaties worden gedaan voor het Klimaatakkoord van Parijs. De methoden hebben dan ook een officiële status.

De wetenschappers van het instituut stellen dat de scheikundig berekende CO2-uitstoot moet worden vermenigvuldigd met een factor 2,7 om de extra vervuilende aspecten van de luchtvaart te verdisconteren.

De CO2-uitstoot van de in ons land verkochte kerosine komt zo uit op 11,8 x 2,7 = 32 miljard kilogram. Afgezet tegen de totale uitstoot van Nederlandse burgers en bedrijven van 166 miljard plus 20 miljard kilogram (extra uitstoot optellen bij het totaal vanwege de factor van 2,7), blijkt de luchtvaart in zijn eentje goed voor maar liefst ruim 17 procent van de totale CO2-uitstoot.

Sinds 2016 is de luchtvaart in Nederland met enkele procenten gegroeid. Niet bekend is of de kerosine-afzet is meegegroeid, omdat het CBS nog geen recentere cijfers heeft vrijgegeven.

De luchtvaartsector stelt vaak niet verder te komen dan een bijdrage aan de nationale CO2-uitstoot van 2 procent. Meestal met het argument dat de uitstoot elders of hoog in de lucht niet mag worden meegeteld. Die zienswijze levert echter een schokkend verschil op met de realiteit van een factor 10.

Update: uit marktonderzoek blijkt dat home carrier KLM een marktaandeel heeft van ongeveer 50 procent op Schiphol. Dat zou betekenen dat de ‘nationale trots’ in zijn eentje goed is voor 10% van de CO2-uitstoot van heel Nederland.

Update 2: Naar aanleiding van vragen van RTL-journalist René Lukassen, stuurt KLM hem de bevestiging dat het bedrijf jaarlijks 12 mld kg CO2 uitstoot. Volgens deze eigen cijfers is KLM in zijn eentje goed voor ruim 7,2 procent van de CO2-uitstoot van heel Nederland.

René Lukassen on Twitter: “Ok. Toch maar ff de co2-uitstoot bij de #KLM-groep (KLM, Cargo, Transavia) opgevraagd (1). Redelijk steady 12 Mton per jaar. X wat #DNB n economisch verantwoorde heffing acht (2). Maakt zo’n € 600 miljoen. Of KLM dat kan betalen? Kan n zwaan vliegen (3)? https://t.co/9uDxuJbYZ8 pic.twitter.com/JWst0pIGIA / Twitter”

Ok. Toch maar ff de co2-uitstoot bij de #KLM-groep (KLM, Cargo, Transavia) opgevraagd (1). Redelijk steady 12 Mton per jaar. X wat #DNB n economisch verantwoorde heffing acht (2). Maakt zo’n € 600 miljoen. Of KLM dat kan betalen? Kan n zwaan vliegen (3)? https://t.co/9uDxuJbYZ8 pic.twitter.com/JWst0pIGIA

Interessant bericht? Overweeg aub een donatie via iDeal.

Wat vindt u van dit artikel?

Klik op een ster om het stuk te waarderen

Gemiddeld 4.6 / 5. Aantal stemmen: 45

Nog geen stemmen. Geef als eerste uw mening!

FavoriteLoadingSla dit artikel op in uw favorieten
  1. Jan

    Natuurlijk moet je de uitstoot waarvoor Schiphol verantwoordelijk is berekenen aan de hand van de hier verkochte brandstof. Er vliegen boven ons land ook vliegtuigen die elders hebben getankt, en het land waar zij gwtaqnkt hebben is verantwoordelijk voor de uitstoot van de daar verkochte brandstof. Waarom moet dat zo? Wel, dat is eenvoudig zo omdat de invloed op het klimaat houdt niet op bij de grens. Klimaatverandering is een probleem van de hele wereld zonder grenzen. Een nog groter probleem: CO2 is niet het enige broeikasgas, en zelfs niet het belangrijkste. Dat is namelijk doodge2wone waterdamp. Dat is zelfs zichtbaar: als hetn bewolkt is koelt het daar onder veel minder af dan bij heldere hemel. Juist op grote hoogte zijn broeikasgassen effectief (broeien meer). Waarom hebben ze het daar dan nooit over? Vraag dat maar aan de politiek!

    3
  2. Guido

    De berekening obv tanken is een goede benadering: elk pondje gaat door het mondje. Je kunt eventueel nog alle overige punten meetellen die de brandstof voor verbruiksdoeleinden uitgeven (dus niet voor handel). Maar dat is op globaal niveau correct; net zoals alle geproduceerde kerosine tellen. De tijdsas is niet zo spannend; er wordt niet voor jaren gebufferd, dus mutaties aan voorraad beïnvloeden getal weinig. Maar dan nog toerekenen aan het land: hoe verdeel je uitstoot buiten de territoriale wateren over de landen? En hoe reken je met verkeer over je hoofd heen die in Londen getankt hebben en naar Hamburg vliegen? Misschien dat los van general aviation de commerciële kilometers x gewicht x f(type) + landen/stijgen/wachten geteld kunnen worden? Een land met veel tankingen of vliegtuigbewegingen moet je anders corrigeren. Enfin, ik vind wel dat politici zichzelf wel rijk rekenen door heel smal naar de eigen uitstoot te kijken en daar op te tunen, alsof de rest geen effect heeft (maar ja, vlieg zelf ook regelmatig dus boter op hoofd).

    1
  3. Joop

    Een volle tank kerosine brengt een vliegtuig van Schiphol naar bv New York. Dat is bijna 6000 km. vliegen. Waarvan -pak ‘m beet- 250 km. in het NL’se luchtruim. Kan iemand uitleggen waarom dan in deze berekeningen de vólledige uitstoot wordt toegerekend aan Nederland?
    PS. Tata stoot ‘in z’n eentje’ 12,5 megaton CO2 uit en “streeft” (!) naar energie neutraliteit in 2050… Waar zou je je prioriteit het beste kunnen leggen? ?

    • Beste Joop.
      Ten eerste wordt er ca. 40% van de kerosine gebruikt voor het opstijgen.
      Ten tweede: Schiphol is verantwoordelijk voor een CO2 emissie van ca. 40 miljard kilo CO2 per jaar. Dit ligt ver boven de 12,5 miljard kilo CO2 van Tata.

      Het probleem hierbij is dat de officiële instanties zoals CBS alleen uitgaan van effecten binnen de eigen regio. Er wordt dus simpelweg het aandeel CO2 uitstoot buiten de betreffende regio buiten beschouwing gelaten.

      Het is dus simpelweg een Rekentruc.

      Met vriendelijke groeten, Gert

    • Walter

      Beste Gert
      Dan heeft zo’n piloot wel een probleem wanneer hij 40% van zijn brandstof al kwijt is voordat hij Nederland uit is, richting New York….
      Ik denk dat een kleine 8% dichterbij de waarheid ligt.
      Gisteren SPL KOS 8000kg totaal verbruik, waarvan start/klim verbruik tot 11 km (dus ver buiten Nederland) 950 kg was.

      1
    • Vliegtuigspotter Robbie

      Realiseert u zich dat er veel vliegtuigen over ons land vliegen die niet in Nederland hebben getankt. Er vliegen meer vliegtuigen over die NIET in Nederland hebben getankt, dan vliegtuigen die WEL in Nederland hebben getankt.

      • erikje

        En vliegtuigen die in nederland getankt hebben vliegen maar een klein stukje boven nederland.
        Lastig te bepalen dus. Vliegtuigen die op 12km hoogte vliegen zullen zelfs maar een deel van hun troep boven nl lozen. Je moet dus uitgaan van cijfers die wel beschikbaar zijn.
        voorlopig is er nog geen objectieve betrouwbare meetmethode.

    • Reactie door auteur

      SchipholWatch

      Het maakt voor het klimaat niet uit waar de CO2 wordt uitgestoten. Dit is de berekening voor de in Nederland verkochte kerosine, en dus voor vluchten uit Nederland. Vluchten naar ons land zijn niet eens meegenomen.

      1
  4. Sebastiaan

    Rekenkundig is de 20% m.i. niet juist. Als je de CO2-uitstoot met 2,7 vermenigvuldigt, is het wel netjes om 1,7*CO2-uitstoot bij de totale 166 op te tellen voor je het percentage berekent. Dan is het 17% ipv 20% (nog erg veel natuurlijk).

  5. Wat Leuk… Een reactie van Vincent Dekker, die zich kennelijk nog steeds bezig houdt met Schiphol…..Hartelijke groet Vincent !
    En dank voor deze kennis van zaken . 550 m hoogte is misdadig !
    Hier op de Buitenv. baan komen hoogten van 200 tot 300 m voor.
    Hij was het die in Trouw als journalist economie jaren uitermate kritisch was op schiphol ! Er werd zelfs 2x een heel Katern aan gewijd….: Witte Zwanen zwarte Zwanen. Hij had zeer terecht forse kritiek op oud Min Jorritsma, m.i. een zeer brutale VVD tante.. die zelfs durfde solliciteren voor de post van burgemeester van Amsterdam

    zie http://www.stichtingswab.nl

  6. Vincent Dekker

    Nog zo’n kleinigheid die anders uitpakt dan wat Schiphol en het ministerie voorspiegelen. Rond 1995 werd besloten de vijfde baan, de polderbaan of ook wel de milieubaan genoemd, aan te leggen. ‘Milieubaan’ omdat zij veel minder geluidsoverlast zou veroorzaken. Maar omdat de aanvliegroute ervan evenwijdig loopt met die van de Zwanenburgbaan, en de laatste zo hoog mogelijk moet worden aangevlogen, moet voor de ‘milieubaan’ al 40 km voor de landing laag worden gevlogen. Gevolg: veel meer herrie dan voorgespiegeld en vooral: veel gasgeven om 40 km lang horizontaal op 550 meter hoogte te kunnen vliegen. De ‘Milieubaan’ is daarmee de meest vervuilende baan van Schiphol…

    2
  7. Een duidelijk verhaal : Een andere berekening: Dr Paul Peeters , promoveerde op dit Onderwerp
    Bij ongewijzigd Luchtvaartbeleid zal de Luchtvaartsector in 2050 al de winst die we boekten via Windmolens, Electrische autos, Zonnepanelen, inzamelen van Plastic en Glas etc , hebben geneutraliseerd. Een dramatische gedachte. Vanaf ca 1990 werd er zeer veel gemanipuleerd met en in het Ned Schipholdossier. zeg maar gerust GELOGEN , cijfers gemani-puleerd. etc. Daar Promoveerde Dr Menno Huijs aan de TU Delft.
    Titel: 20 jaar Manipulaties in het Schipholdossier. De Luchtvaart-sector claimt nu extra capaciteit, omdat ze al zoveel aan hinder-beperking gedaan hebben.. Leugens ! Het vorige Handhavings-stelsel nog maar uit 2003, de overgang van PKB 1995 -met 300 handhavingspunten naar het stelsel van nog maar 35 handhavingspuntenwas niet gelijkwaardig. deOud Dir Ir Ketting Comm MER was woest, maar er veranderde niets meer ! Rationale: Niet alleen de laatste 3 jaar, werd gelogen, maar al vanaf 2003 Het hele ministerie Ien W zou wb Luchtvaart moeten worden uitgemest. Er heerste en nog steeds een verderfelijke cultuur

  8. Madelon

    En dan hebben jullie alleen nog de CO2 uitstoot onderzocht. Er zullen ook stikstof dioxines en andere onverbrande afvalstoffen over ons uitgestrooid worden. Het stinkt iig heel vies dus we worden (langzaam?) vergiftigd?

  9. M. Carels

    Goed werk! De uitkomst verbaast ons niet als je ziet dat er continu, dag en nacht gevlogen wordt en vrijwel altijd gecirkeld op 3 plaatsen boven Nederland. Dat is een enorme extra belasting van het milieu met overbodig verstookte kerosine. Als er een behoorlijk schema zou zijn met ingebouwde pauzes voor eventuele calamiteiten zou dat zo 10% uitstoot schelen. Maar tijd is geld en kerosine te goedkoop.
    Het wordt tijd om Urgenda in te schakelen of het Europese hof.

Geef een reactie

Uw e-mail adres wordt niet gepubliceerd, maar wel gebruikt om een bevestigingslink te sturen. Zonder geldig e-mail adres ontvangt u deze link uiteraard niet. Na bevestiging wordt uw reactie geplaatst.

Translate