Burgers voor een gezonde leefomgeving en dus voor krimp van Schiphol

Financieel

Gemeente past onder druk bestemmingsplan Schiphol aan

kanon

foto: WikimediaImages via Pixabay

4.9
(91)

Schiphols claim van ruim 400 miljoen euro op de Gemeente Haarlemmermeer geeft het staatsbedrijf een ongewenste machtspositie. De gemeente moet immers bestemmingsplannen vaststellen, onafhankelijk toezicht houden op het vliegveld en vergunningen verstrekken. De claim helpt het vliegveld om de eigen wensen kracht bij te zetten.

Deel op XDeel op Linkedin

Dat Schiphol flink wat in de melk te brokkelen heeft in de Gemeente Haarlemmermeer blijkt uit een recent traject waarin bestemmingsplannen werden aangepast op bestelling van de vliegvelddirectie, maar tegen de oorspronkelijke wens van de gemeenteraad.

Een reconstructie. In januari 2020 maakt Haarlemmermeer plannen om het gebied Badhoevedorp-Catharinahoeve te ontwikkelen. Dat gebied ligt langs de A9 en is onderdeel van een groter te ontwikkelen gebied. De gemeente beperkt zich echter tot een deelgebied omdat daar al vastomlijnde plannen voor bestaan. Er is een wijziging van de bestemmingsplannen nodig. Daarvoor dient onder meer een milieu-effectrapportage (MER) te worden opgesteld.

Het gemeentebestuur wil dus een MER laten maken voor het beperkte gebied Catharinahoeve. De omliggende gronden laat men nog even buiten beschouwing, omdat de plannen voor dat gebied nog onzeker zijn.

Schiphol wil anders
Schiphol wil juist een MER voor het gehele gebied, zodat toekomstige plannen geen verder oponthoud zullen ondervinden door nieuwe procedures om de bestemming te wijzigen.

Ondanks het aandringen van Schiphol neemt de gemeente de wensen van het vliegveld niet mee in de planning en gaat door op de ingeslagen weg.

Ongeveer op hetzelfde moment en los van de plannen van Haarlemmermeer bepaalt een rechter dat een groep vastgoedinvesteerders onterecht is benadeeld door de gemeente. Afspraken die al in de vorige eeuw werden gemaakt, zijn niet nagekomen en de investeerders hebben hierdoor schade geleden.

Nu de schuld van de gemeente vaststaat, komen de investeerders met een claim. De schade zou maar liefst 406 miljoen euro bedragen, zo betogen zij in een juridische procedure. De investeerders hebben hun belangen ondergebracht in de vennootschap Televerde. Ze zijn vastbesloten de schade te verhalen op de gemeente.

Even slikken
De hoogte van de claim is even slikken voor de gemeente. Het is nu klip en klaar dat er betaald moet gaan worden. Over het exacte bedrag moet nog worden geprocedeerd, maar duidelijk is dat het niet gaat om peanuts.

Nog maar nauwelijks van de schrik bekomen, doet zich in maart 2020 een verrassende ontwikkeling voor in het dossier. Schiphol besluit alle bezittingen van Televerde over te nemen. Niet alleen de stukken grond rond Catharinahoeve, maar ook de megaclaim aan het adres van de gemeente.

De nieuwe aanwinsten worden ondergebracht in een vennootschap met de cryptische naam Boswandeling BV. Mede-eigenaar van die vennootschap is het bouwbedrijf VolkerWessels.

De facto krijgt het vliegveld zo een kanon in handen waarmee het de gemeente onder schot kan houden. Immers is een claim van zo’n omvang een waar schrikbeeld voor de middelgrote gemeente. Het bedrag is bijna net zo hoog als de hele jaarbegroting en de gemeente zal dus op eieren moeten lopen om dit tot een goed einde te brengen.

Brief op hoge poten
In het najaar van 2020 worden de plannen voor Catharinahoeve ter inzage gelegd. Dat zijn nog steeds de plannen die Schiphol liever uitgebreid ziet tot een veel groter gebied.

Boswandeling BV – eigenaar van de grond én de claim – stuurt een zienswijze in. Daarin meldt het op hoge poten en dwingende bewoordingen nogmaals dat de gemeente verder moet kijken. Ook Schiphol Area Development Company (SADC) – waarin de gemeente nota bene zelf een belang heeft van 25 procent – komt met een zienswijze van die strekking.

“Er wordt ten onrechte onvoldoende belang toegekend aan de ontwikkeling van de gronden van Boswandeling BV rondom het plangebied. Die gebieden moeten gezamenlijk worden beoordeeld in het kader van de milieueffectrapportage”, aldus de opdracht aan het gemeentebestuur.

De gemeente wilde zelf alleen plannen maken voor Catharinahoeve, maar door inmenging van Schiphol werden ook Rijkstee en Zuid betrokken (illustratie: Gemeente Haarlemmermeer)

Het probleem is dat Boswandeling/Schiphol helemaal geen vastomlijnde plannen op tafel heeft gelegd voor het gebied en de gemeente dus niet weet welke activiteiten daar in de toekomst worden ontplooid. Het is lastig of beter gezegd onmogelijk een milieueffectrapportage op te stellen als niet bekend is wat er gaat gebeuren. Het verschilt immers nogal of er een datacenter wordt gebouwd, een distributiecentrum of zelfs een fabriek.

Toch aanpassing plannen
Schiphol heeft daar geen boodschap aan. Die wil vooruit met de geit en laadt het kanon. Na druk overleg tussen Schiphol en wethouders Jurgen Nobel (VVD) en Mariëtte Sedee (CDA) volgt op 30 maart 2021 een voorgenomen besluit. Dit keer mét de door de vliegvelddirectie gewenste aanpassingen en dus voor het grotere gebied.

Sedee verdedigt het besluit in de gemeenteraad, maar gaat daar helemaal niet over. Volgens de portefeuilleverdeling ligt de verantwoordelijkheid bij wethouder Nobel, maar hij is vanuit zijn functie als wethouder financiën toezichthouder bij één van de indieners van zienswijzen, de SADC, en laat het politieke handwerk over aan de CDA-er.

Het is dezelfde wethouder Sedee die in 2017 nog vol goede moed tweette dat een “wijziging van de bestemming geen automatisme is omdat SADC dit wenst”. Onder druk van de megaclaim lijkt die ambitie verloren te zijn gegaan.

Doel bereikt
Hoe het ook zij: het doorgeladen kanon heeft voor Schiphol het gewenste effect opgeleverd. Burgemeester en wethouder voldoen volledig aan de wensen van het bedrijf waarop zij toezicht moeten houden.

Op 3 juni 2021 gaat de gemeenteraad akkoord met het aangepaste besluit. De meerderheid stemt voor het uitbreiden van het gebied en het opstellen van een onmogelijke milieueffectrapportage voor nog onbekende activiteiten.

Schiphol blij, want door het besluit is de grond fors meer waard geworden en kan worden gestart met grootschalige plannenmakerij, inclusief de mogelijke bouw van een tweede terminal voor Schiphol. Dat is een lang gekoesterde wens van de directie in het gedroomde groeipad naar 800.000 vluchten.

Opvallend detail in het besluit is dat de namen van de indieners van de zienswijzen zijn zwartgelakt, volgens wethouder Sedee omdat publicatie in strijd is met de privacywetgeving. Die wet geldt echter alleen voor natuurlijke personen en niet voor bedrijven.

Smoesjes over privacyregels in de beantwoording van vragen uit de gemeenteraad.

Tumult in de raad
Na schriftelijke vragen van GroenLinks ontstaat tumult in de raad en uiteindelijk moet het college bakzeil halen en de namen bekendmaken. Het blijkt te gaan om – verrassing – Boswandeling BV en SADC. Het besluit is dan echter al genomen, geheel conform het wensenlijstje van Schiphol maar zonder dat de gemeenteraad inzage heeft gekregen in het complete dossier.

De gang van zaken geeft helder aan hoe voordelig het voor Schiphol is om een megaclaim op de gemeente in bezit te hebben. Het maakt onderhandelingen over zaken als bestemmingsplannen zoveel eenvoudiger. Daarvoor hoeft het niet eens de kanonnen in stelling te brengen, alleen al de dreiging lijkt voldoende om de gemeenteraad vooraf te doen instemmen met de agenda van het vliegveld.

Mogelijk nog ernstiger is dat de Gemeente Haarlemmermeer voor een belangrijk deel verantwoordelijk is voor toezicht op en handhaving van Schiphol. Dat geldt bij voorbeeld voor het toezicht op de veelvuldige bodemverontreinigingen die in de verre omgeving van het vliegveld zijn aangetoond en op de handhaving van milieuregels voor de verwerking van vervuilde grond.

Missers in de handhaving
We schreven eerder al verschillende artikelen over missers in de handhaving, bij voorbeeld over zwaar vervuilde grond die ‘per abuis’ verkeerd werd behandeld en over de verspreiding via het grondwater van verontreinigingen over een groot gebied rond Schiphol.

Voor gedegen toezicht is het van groot belang dat de gemeente onafhankelijk kan optreden en niet gehinderd wordt door welke invloed van de vliegvelddirecteuren dan ook, laat staan onder dreiging van een claim die kan leiden tot een rechtstreeks faillissement.

Mocht de claim vroeg of laat worden uitgeoefend, dan leidt dat hoogstwaarschijnlijk direct tot het onder curatele stellen van de gemeente en verliezen de lokale bestuurders vrijwel al hun macht. De overheid grijpt dan in om financieel orde op zaken te stellen en zo’n gemeente weer op de rails te krijgen.

Preventief inlezen
Provincie Noord-Holland en de Rijksoverheid doen er dan ook goed aan zich preventief in te lezen in dit dossier. Mogelijk kunnen door tijdig ingrijpen grote ongelukken nog worden voorkomen.

Het is sowieso een onwenselijke situatie dat een staatsbedrijf als Schiphol – met aandeelhouders Rijksoverheid en de gemeenten Amsterdam en Rotterdam – een megaclaim in stand houdt richting een middelgrote gemeente als Haarlemmermeer.

Parlementariër Pieter Omtzigt ruikt al onraad. Hij stuurde gisteren een tweet de wereld in waarin hij zich verbaast over het feit dat hij geen inzage krijgt in de notulen van de aandeelhoudersvergadering van Schiphol. Voor kenners van het dossier is dat niet zo vreemd: er is daar veel te verbergen.

Interessant bericht? Overweeg aub een donatie via iDeal.

Wat vindt u van dit artikel?

Klik op een ster om het stuk te waarderen

Gemiddeld 4.9 / 5. Aantal stemmen: 91

Nog geen stemmen. Geef als eerste uw mening!

FavoriteLoadingSla dit artikel op in uw favorieten
  1. Kijk naar de toekomst

    Voltooing van de “OPERATIE SCHOON SCHIP” is top-prioriteit?

    Hoog tijd dat de – destijds halverwege stopgezette – “Operatie Schoon Schip” door de Provincie NH terdege wordt afgemaakt. Ook toen kwam de kwalijke rol van SADC en het – luchtvaart faciliterende – vastgoedbedrijf Schiphol Group scherp in beeld.

    Echter: na het wegebben van de media aandacht rond een corrupte VVD gedeputeerde ging de tweede helft van deze hoognodige schoonmaak volledig in een doofpot.

    Er werd ruim baan gegeven aan de megalomane urbanisatie die is verbonden aan de bij I&W opgedrongen methode voor verbinding van “Global Cities” met de daar slim aan gekoppelde a-democratische(r) bestuurlijke structuren. Zoals ook valt op te maken uit de recente “Kamerbrief krimp luchtvaart”.

    Hier in Nederland zien we dat terug in de verdringing van lokaal en regionaaal bestuur door niet democratisch gelegitimeerde “Metropoolregio’s” en “Landsdelen” en een bestuurlijke spaghetti van verzelfstandigde bestuur- en uitvoeringsorganisaties.

    Zo ontstaat een verwrongen bestuurlijk klimaat waarbinnen de door de Schiphol Group c.s. nagestreefde “Holland Metropool” – voorheen: “Delta-Metropool” – slim wordt doorgedrukt. Het valt op dat rond dit onderwerp alom struisvogelpolitiek wordt bedreven.

    Hoog tijd dus om de “Operatie Schoon Schip” weer op te pakken en terdege af te ronden?

    5
  2. ad

    Vrije Verdienmodellen Doordrukken

    2
  3. Manon

    Als een bedrijf is opgericht met de naam Boswandeling, kan en mag de gemeente alleen een vergunning aan dit bedrijf afgeven voor het planten van bomen in dit gebied!

    8
  4. Johan

    Overigens ben ik van mening dat het maximaal aantal toegestane vluchten gehalveerd dient te worden.

    9
  5. Johan

    Dit is niet meer te volgen, helaas. Als inwoner van Gemeente Haarlemmermeer voel ik mij genaaid.

    10
  6. Miret

    Sorry, maar ik kan het niet meer volgen. Te ingewikkeld vooe mij, helaas.

    1
    • Josje

      Het is ook ingewikkeld. Dat is een van de redenen dat Schiphol zijn zin kan doordrukken; gewone stervelingen kunnen het niet volgen en voor veel lokale politici is het waarschijnlijk ook taaie materie. Het is een schimmig spel met belangen maar het doel, de zeggenschap van de luchtvaartsector uitbreiden, ligt voor de hand.

      8
  7. Josje

    Een ontluisterend voorbeeld van de verwevenheid van belangen van Schiphol en de lokale overheid. Het doet mij sterk denken aan hoe de gemeente Amsterdam zich heeft laten gijzelen door SADC in de Lutkemeerpolder, waardoor het behoud van een groene polder te duur zou zijn geworden en er per se enorme distributiehallen in het laatste stukje ongerepte akkerland ten westen van de stad moeten verrijzen (maar het is nog niet te laat, steun http://behoudlutkemeer.nl/ !).
    Een lichtpuntje: deze megaclaim-affaire heeft kennelijk de aandacht van Pieter Omtzigt. Als hij zich in dit dossier verdiept heeft kan het niet anders of hij gaat zich ook wat het landelijk beleid betreft sterk maken voor het beteugelen van de veel te grote invloed van de luchtvaartsector op de overheid.

    35

Geef een reactie op Reactie annuleren

Translate