Meer en meer partijen staan achter de krimp van Schiphol. Voor Lelystad Airport bestaat vrijwel geen draagvlak meer en er komt steeds meer oog voor de belangen van omwonenden.
Dit zijn de belangrijkste conclusies uit de nieuwe stemwijzer die dr Paul van der Maesen samenstelde op basis van de programma’s van de grotere partijen die meedoen aan de verkiezingen op 22 november aanstaande. De bevolking mag die dag weer stemmen voor de zetelverdeling in de Tweede Kamer.
Het meest opvallend is de afbrokkelende steun voor het openen van Lelystad Airport voor commercieel vliegverkeer. Alleen VVD en Ja21 houden vast aan die ambitie, alle andere partijen hebben het vliegveld al afgeschreven of vinden het niet eens de moeite waard er een woord aan vuil te maken.
Bij de vorige verkiezingen waren maar liefst negen van de vijftien partijen vóór opening van het poldervliegveld, nu zijn het er nog maar vijf.
Economisch belang overschat
Van groot belang voor de noodzakelijke krimp van de vliegindustrie is dat vrijwel alleen rechtse of extreem-rechtse partijen vinden dat de luchtvaart moet kunnen groeien. Daar liggen dan vooral economische overwegingen aan ten grondslag. Deze partijen geloven dat de sector een grote bijdrage levert aan de economie, terwijl statistiekbureau CBS vaststelde dat in 2022 deze sector slechts 2,5 miljard euro toevoegde met in totaal 22.000 werknemers.
Vrijwel alle partijen benoemen tegenwoordig de belangen van omwonenden in hun partijprogramma’s. Dat was een aantal jaren wel anders – toen had de politiek louter belangstelling voor de behoeften van de vliegindustrie.
Om het vliegverkeer daadwerkelijk terug te dringen is eerlijke beprijzing een belangrijk politiek middel. Vrijwel alle partijen behalve de rechtervleugel zien inmiddels in dat de sector niet opdraait voor veel van de schade die deze veroorzaakt. GL/PvdA, D66, Christenunie, Volt, SGP, de nieuwe partij NSC van Pieter Omtzigt en de Partij voor de Dieren willen allemaal hogere prijzen om de vervuiler te doen betalen.
Innovatie laat op zich wachten
Rechts Nederland blijkt nog volop te geloven in technologische innovatie om de luchtvaart te verduurzamen, terwijl tal van onderzoeken hebben aangetoond dat elektrisch of op waterstof vliegen niet op korte termijn mogelijk wordt – en zeker niet in de komende kabinetsperiode.
Andere opties, zoals alternatieve brandstoffen zijn onvoldoende schaalbaar of peperduur. De vliegindustrie klopt al aan de deur bij de politiek om die hoge prijs via subsidies uit de algemene middelen vergoed te krijgen in plaats van onderling te overleggen hoe die kosten op de gebruiker – de reiziger – kunnen worden verhaald.
Hoopgevend is dat de meeste partijen inmiddels wel inzien dat de luchtvaartsector een belangrijke bijdrage levert aan de opwarming an de aarde, waarbij Ja21, PVV en FvD klimaat zelfs onbelangrijk noemen.
NSC opvallend kritisch, BBB afgezwakt
Opvallend noemt samensteller Van der Maesen de sterk kritische opstelling van NSC (Omtzigt). Deze partij wil de luchtvaart flink beteugelen en heeft niets op met Lelystad Airport. Daarbij toont het CDA een heuse koerswijziging van uitgesproken pro-luchtvaart (in het kielzog van VVD) naar overwegend beteugelen van de vliegindustrie.
Bij BBB is dat juist omgedraaid, mogelijk als gevolg van de komst van Kamerlid Eppink naar die partij. Het lijkt erop dat de partij van voorvrouw Caroline van der Plas zich geen zorgen meer maakt op het beslag dat de luchtvaart legt op stikstofruimte ten koste van de boerenachterban.
PvdA heeft na het samengaan met GroenLinks duidelijk de koers van deze laatste partij gekozen. De combinatie scoort optimaal op het luchtvaartdossier, volgens Van der Maesen even goed als het vanouds foutloze Partij voor de Dieren.
Paul van der Maesen maakte de afgelopen jaren voor iedere verkiezing een kieswijzer waarin hij de luchtvaartstandpunten van de partijen analyseerde en beoordeelde. Voor lezers van SchipholWatch een waardevol document waarmee zij zichzelf veel tijd kunnen besparen door niet alle partijprogramma’s zelf te hoeven doorspitten.
Update 26 oktober 2023, 21:45 uur
GL/PvdA en Partij voor de Dieren staan in deze kieswijzer op gelijke hoogte. De reden dat PvdD ‘slechts’ op twee staat is het gevolg van het alfabetisch sorteren door Excel, aldus de maker van de kieswijzer desgevraagd.
Lees hier de complete stemwijzer van Paul van der Maesen
Sla dit artikel op in uw favorieten
rrustema
De partijen hebben zelf ook wel door dat vliegtuigen en overstappers op Schiphol niet kunnen stemmen op 22 november.
Maar omwonenden èn woningzoekenden in het hele land wèl. Ook boeren en bouwers uit het hele land die niet kunnen groeien terwijl Schiphol dat wel lijkt te kunnen (onrecht!) gaan ook naar de stembus. Waar ze nu ook een ‘eigen’ partij hebben.
Met alleen een vroemvroem-partij zonder vrolijke Rutte als stemmentrekker met een zeer divers rechts ter rechterzijde daarvan, daarmee krijg je geen draagvlak.
Als er nou een politicus komt die een regeling verzint voor werknemers die naar een andere baan moeten omzien om de planeet te redden, dan krijgen ze die ook mee. Gewoon duizenden mensen in een foute industrie die ontslag nemen omdat ze voor zichzelf een betere keuze hebben gemaakt. Dan krimpt de luchtvaartindustrie vanzelf.
Bolle
Het claimen dat de “sector slechts 2,5 miljard euro toevoegde” in 2022 is in mijn optiek een misrepresentatie van de werkelijkheid. Het betreft uitsluitend het luchtvervoer zelf (dus niet de luchtvaarsector als geheel) in een periode waar de luchtvaart nog uit het COVID dal aan het klimmen is. Een realistischer getal voor een direct meetbare bijdrage aan de Nederlandse economie is waarschijnlijk 11 miljard (luchtvervoer + omliggende dienstverlening in 2017).
SchipholWatch
Dag Bolle, als je inderdaad letterlijk alles meetelt, komt de luchtvaartsector net aan een bijdrage van zo’n 10 mld euro per jaar (in niet-corona tijden). Op een totaal BBP van 1000 miljard is dat nog steeds niet erg veel en afgezet tegen het aantal Nederlanders dat in de herrie en vervuiling moet leven door deze sector is het helemaal verwaarloosbaar. Het getal van 11 mld is weer wat overdreven, gezien de krimpplannen voor Schiphol.
Bolle
Ik ontken absoluut niet dat heel veel mensen last hebben van het vliegverkeer rond Schiphol. Waar ik alleen slecht tegen kan is dat getallen, of deze nu van voor of tegenstanders komen, zo makkelijk selectief weergegeven worden. 10 mld is misschien een druppel op een gloeiende plaat, maar wel 4x zo hoog als het getal wat in eerste instantie genoemd wordt. Ja, het getal van alleen het luchtvervoer in 2022 was slechts 2.5 mld, maar als je naar de grafiek kijkt laat het een zeer sterke stijging zien. Dus naar verwachting komt het getal voor 2023 een stuk hoger uit. Hiernaast kan je de bijdrage van omliggende dienstverlening niet los zien van het luchtvervoer. Die zijn sterk aan elkaar verbonden. Gaat het luchtvervoer sterk dalen, dan gaat de omliggende dienstverlening dat ook merken.
E.C. Lehr
En wàt precies zeggen cijfers en economie in de hele puzzel van stikstof, wonen, leefbaarheid, milieu, gezondheid, mentale gezondheid, overbelasting ??? Wàt zijn de niet becijferde kosten van het verlies aan de laatste; leefbaarheid, milieu, gezondheid, (schone lucht, schoon water) ??? Ik heb nog drie aanvullende standpunten in 18 verkiezingsprogramma’s gevonden die de doorslag kunnen geven bij het kiezen op 22 november. Kiezen we voor vliegvakanties en een arrogante bedrijfstak of voor leven ? Dit zijn de drie aandachtspunten.
NORMEN (WHO)
SP: De normen voor luchtkwaliteit scherpen we aan, zowel in de leefomgeving als op het werk. Ook blijven we geluidsnormen aanscherpen om overlast tegen te gaan.
GL/PvdA: De luchtkwaliteitsnormen van de Wereldgezondheidsorganisatie worden wettelijk verankerd. We gaan de luchtvaart verplichte normen opleggen ten aanzien van geluidsoverlast en de uitstoot van stik- en (ultra)fijnstof.
PvdD: De huidige én voorgenomen nieuwe EU-normen voor luchtkwaliteit zijn niet voldoende om onze gezondheid op korte termijn te beschermen. Daarom worden de strenge WHO luchtkwaliteitsnormen wettelijk vereist in 2030.
NSC: Schiphol ontwikkelt zich binnen strakke lokale normen voor geluid en luchtkwaliteit tot een internationaal knooppunt voor trein/luchtvaart.
CU: De overheid moet de sociale grondrechten op het gebied van leefmilieu en volksgezondheid garanderen door zelf normen te stellen en deze goed te handhaven.
GEZONDHEID
D66: Naast bodem, lucht en water is ook geluidshinder een belangrijk milieuprobleem. Daarom komt er een geluidsakkoord. Deelnemende gemeenten en provincies zetten zich in voor het tegengaan van geluidsoverlast
• Inwoners worden met het huidige toezicht en handhavingssysteem onvoldoende beschermd tegen ernstige gezondheidsgevolgen van economische activiteiten, bijvoorbeeld door (secundair) fijnstof. Het VTH-stelsel wordt zo aangepast dat niet de economische activiteit maar de gezondheid van de omgeving het uitgangspunt is.
GL/PvdA: Voor grote vervuilers als Tata Steel, Schiphol en Chemours wordt de gezondheid van medewerkers en omwonenden leidend bij de verstrekking van vergunningen en bij de handhaving.
PvdD: Op dit moment gaan bedrijfsbelangen te vaak voor de gezondheid van omwonenden. De Partij voor de Dieren draait het om. Er is geen recht op vervuiling, wel op een gezonde leefomgeving.
CU: De overheid moet de sociale grondrechten op het gebied van leefmilieu en volksgezondheid garanderen door zelf normen te stellen en deze goed te handhaven.
RECHTSBESCHERMING – ECOCIDE
CDA: We willen een beter rechtsbescherming voor burgers die in conflict zijn met een overheidsorganisatie.
CU: Er komt een wettelijk recht voor omwonenden om een onderzoek te eisen naar hun gezondheid bij een redelijk vermoeden van blootstelling aan schadelijke stoffen door bedrijfsactiviteiten in de omgeving. En:
Hoger beroep voor burgers. Burgers krijgen de gelegenheid om besluiten op luchtvaartgebied aan te vechten bij de bestuursrechter, vergelijkbaar met het beroep tegen een bestemmingsplan. De bestuursrechter moet deze besluiten en de onderliggende stukken (waaronder milieueffect rapportages) volledig kunnen toetsen.
NSC: We zetten een grondwettelijk hof op om grondrechten te verankeren.
PvdD: Het welbewust grootschalig beschadigen van ecosystemen, ofwel ecocide, wordt strafbaar. We voegen ecocide als misdaad toe aan het Wetboek van Strafrecht. Het Internationaal Strafhof krijgt de mogelijkheid om bedrijven en landen voor ecocide te vervolgen. Mensen of bedrijven die de natuur ernstig beschadigen moeten worden gestraft.
BIJ1: Bedrijven die verantwoordelijk zijn voor het aanrichten van klimaatschade en humanitaire rampen, worden verantwoordelijk gehouden voor misdaden tegen mens en natuur. Ecocide wordt strafbaar en er komt een reclameverbod voor de fossiele industrie en vliegmaatschappijen.
HansB
Ik hoop op een voor ons goede afloop. Maar het is nog geen gelopen race: in recente peilingen van I&O Research en Ipsos/EenVandaag komt de VVD uit op 25 tot 29 zetels en de PVV op 16 tot 20 zetels.
De VVD roept maar wat: “De VVD wil dat we weer trots kunnen zijn op onze luchtvaart en op Schiphol. We gaan aan de slag om de luchtvaart te vergroenen. Zo kunnen we op een schone manier de wereld blijven ontdekken.”
En de PVV is helemaal weg van Schiphol: “Mainport Schiphol is een prachtige luchthaven; daar zijn we trots op, Schiphol mag dus blijven groeien. Nederlanders moeten ook betaalbaar kunnen blijven vliegen vanaf onze eigen Nederlandse luchthavens. Daarom schrappen we de vliegtaks.”
Wilfried
Wat ik vurig hoop en mij nog steeds afvraag: zal Pieter Omtzigt regelmatig meelezen op deze steengoeie website vol aangetoonde misstanden en echte feiten die hier tenminste niet verdraaid worden. Dit ook omdat deze man vurig voorstander is van goudeerlijk bestuur en dito uitvoering door de instellingen en bedrijven, referend naar het kindertoeslagenschandaal en het Groningen dossier. Alvast wel fijn en positief te vernemen dat zijn partij NSC in de top 3 staat als het aankomt op krimp en inperking van de Nederlandse luchtvaart. Met hem straks aan het roer als MP (laten we het hopen) kan de kentering in het luchtvaartdebat wel eens een tandje sneller gaan.
dirk
https://www.telegraaf.nl/nieuws/251933499/ongemak-in-kamer-over-miljardenvertimmering-diep-in-de-nacht-knettergek-haastwerk
laatste alinea goed lezen , over transfer taks wie CDA MAG OP ROOD !!!!!!! , graag aanpassen dus.
Omtzigt kreeg nog wel groen licht voor een plan om een vliegbelasting ook voor kleinere privéjets in te voeren. Opvallend was dat de door de luchtvaartsector gevreesde ’transfertaks’ voor overstappers niet van de grond kwam. CDA-leider Bontenbal had een invoering van deze belasting geopperd na Prinsjesdag, maar de eigen staatssecretaris Van Rij vond dat een onverstandig en onuitvoerbaar idee. De Dierenpartij diende alsnog een voorstel voor de ’transfertaks’ in, maar die haalde geen meerderheid. Ook het CDA stemde tegen.
Mike
Ik ga weer voor de PvdD.
Al jaren stabiel (even buiten het media-spektakel, laatst), anti luchtvaart en regelmatig kritische vragen met onderbouwde inhoud. En dat vanuit de oppositie, vanuit waar zij ook al veel bereikt hebben.
Op de PvdD weet ik dat mijn antiluchtvaartstem goed terecht komt. Althans,… dat is de afgelopen jaren zo geweest ! (resultaten uit het verleden zijn geen garantie voor de toekomst).
De VVD zal, zoals elders geschreven, de luchtvaart waarschijnlijk gebruiken als wisselgeld. Ik zie dan een PVDA-GL/CDA e.d. al weer snel zwichten om maar weer eens mee te kunnen regeren. Om in de coalitie te komen, vallen vaak een hoop heilige huisjes.
Henk Visser
Wie dacht dat het NSC van Pieter Omtzigt de ondraaglijke lasten van de bewoners rond luchthavens gelijk zou behandelen als de toeslagenslachtoffers komt nu bedrogen uit. In zijn zojuist verschenen verkiezingsprogramma wordt de lat wel erg laag gelegd. Meting van overlast i.p.v. berekening. Daar zijn we al wat jaren mee bezig. Maar implementeer de resultaten van die metingen dan ook in beleid. Want dan zien de geluidscontouren er heel anders uit. Lelystad niet open. Dat is wat nu driekwart van de partijen in hun program hebben. Stoppen met nachtvluchten (wat Schiphol zelf ook al wil). Horen we iets over krimp? Het afschaffen van de hubfunctie? Nee! Dit is niet veel meer dan wat het CDA, zijn vorige partij, ook al over Schiphol in het program had. Pieter is dus niet de messias die ons verlost van de luchtvaarttereur. Met een onderbreking tijdens Rutte 2 heeft het CDA sinds 2002 in de regering gezeten en niets gedaan tegen de groei van de luchtvaart. Pieter was toen lid van die partij. Nee, het NSC is niet de hoop voor ons. Er zijn partijen die een feller standpunt innemen tegen de luchtvaart. Helaas Pieter, een gemiste kans.
Rob
Het is toch lastig om alleen op basis van teksten uit een verkiezingsprogramma de positie van een partij te beoordelen. Heel grof komt de rangschikking wel overeen met het stemgedrag in de afgelopen tijd (waarbij je ook nog rekening moet houden met partijen die gebonden zijn aan een coalitieakkoord of vrijheid hebben in de oppositie). Maar bijvoorbeeld NSC scoort hoger dan het stemgedrag van Omtzigt doet vermoeden. Je ziet dat NSC de problemen van omwonenden goed begrijpt (niet vreemd als de opsteller van het programma daarvoor de voorzitter van de MRS was) maar de voorstellen laten veel ruimte voor interpretatie. Zo is een kernzin in het programma : “Schiphol ontwikkelt zich binnen strakke lokale normen voor geluid en luchtkwaliteit tot een internationaal knooppunt voor trein/luchtvaart. We herbeoordelen kritisch hoeveel vluchten er echt nodig zijn voor het behoud van de ‘netwerkkwaliteit’. ”
Luchtvaartfanaat Yteke de Jong twittert al dat Omtzigt de Hub wil behouden , terwijl Onthubbers weer andere zaken zullen lezen. Waar de aangekondigde kritische beoordeling op uitkomt en hoe strak de normen zijn blijft gissen. Volt noemt concreet 400.000 vluchten en CU 300.000 vluchten als een maximum voor Schiphol maar die partijen scoren lager in de kieswijzer.
Is de kieswijzer dan onbruikbaar. Nee, dat zeker niet. De rode partijen kun je beter mijden als omwonende van Schiphol. Indien je twijfelt tussen de groene partijen dan is het nuttig om ook nog eens te kijken naar de details van de programma’s die toegevoegd zijn bij de kieswijzer.
Michiel van Parreeren
Naar aanleiding van een verbod op binnenlandse (korte) vluchten in Frankrijk heeft GroenLinks (Kröger) dit jaar een motie ingediend.
“Verzoekt de regering om met de Belelux-partners tot afspraken te komen die korteafstandsvluchten verbiedt”
In het partijprogramma van D66 staat letterlijk:
“D66 wil af van vervuilende vluchten op de korte afstand (tot 700km).
D66 stemde tegen deze motie…
Stem zeker geen partijen in het rood maar ook sommige groenere partijen zijn op dit dossier soms slecht geïnformeerd of draaien als een blad aan de boom. Bij PvdD of PvdA/GL zit u gegarandeerd veilig op dit onderwerp. Voor de rechtsdenkende mensen is NSC wel een goede optie, nu hopen dat ze doorpakken.
Id
Hopelijk snapt de kiezer nu ook dat luchtvaart ernstig vervuilend is, dus de stem NIET op de VVD uitbrengt en wel op een partij uit het groene rijtje!
CODE ROOD=STOP!
Op welke partij moet ik nu stemmen dan aub, het rode vlak of het groene vlak?
E.C. Lehr
Om code rood te stoppen kiest u groen !
Stem niet op de VVD!
Het is zeer positief dat zoveel partijen inmiddels kritisch zijn. Het tij is aan het keren, het gezond verstand prevaleert, lang leve het voortschrijdend inzicht!
Maar: een standpunt of onderwerp in een verkiezingsprogramma zetten is één, het daadwerkelijk ten uitvoer weten te brengen is het volgende.
Daarom is het des te belangrijker dat er NIET op de VVD wordt gestemd! De kans dat die partij in een volgende coalitie komt is reëel, en dan worden er altijd compromissen gesloten. En dan is de kans aanwezig dat de luchtvaart wisselgeld wordt.
Kortom, hoe meer luchtvaartkritische stemmers er zijn, hoe beter!!
Josje
Niet op de VVD stemmen! Mensen die doorhebben welke smerige spelletjes er al jarenlang door bewindslieden van deze partij worden gespeeld om de luchtvaart te matsen zullen waarschijnlijk inmiddels wel zo verstandig zijn. Nu maar hopen dat degenen die zelf de gevolgen van dit rampzalige beleid (nog) niet hebben ondervonden ook beseffen dat er een echte omslag nodig is voor klimaat en milieu. Niet vallen voor het charmeoffensief van Yesilgöz met haar verkiezingstechnisch zeer uitgekookte bewering dat alleen een partij die voor kernenergie pleit de klimaatopgave echt serieus neemt. Kijk even verder, mensen. Wie met droge ogen durft te beweren dat de VVD de afgelopen regeerperiode blijk heeft gegeven van oprechte zorg voor milieu en klimaat doet aan zelfmisleiding. Lekker VVD blijven stemmen, goed voor je koophuis (behalve onder de vlieggoot natuurlijk), je bedrijfswinst en je vermogen. ‘Gewoon jezelf kunnen zijn’ zoals een oude VVD-verkiezingsslogan luidde. Dat wil zeggen: zolang ik zelf maar nergens last van heb gaan we gewoon op dezelfde weg door, zoveel mogelijk materiële welvaart ten koste van alles. Als de BV Nederland maar aantrekkelijk blijft om in te investeren – of het een beetje leefbaar blijft is niet van belang.