Met het vertrek van de provincies en gemeenten uit het Schiphol-overleg is definitief een einde gekomen aan het eindeloze gebabbel over de toekomst van het vliegveld. Voorgesteld wordt een maatschappelijke raad waarin de luchtvaartsector geen plek meer heeft. Een prima idee, maar niet zonder een vetorecht voor bewoners.
Een korte geschiedenis: Al ruim 30 jaar lang wordt er in allerlei clubs overlegd over de toekomst van Schiphol. Bewoners – zonder uitzondering vrijwilligers – waren er steeds zwaar ondervertegenwoordigd en overgeleverd aan een overmacht van duurbetaalde managers en consultants uit de luchtvaartsector.
Het overleg werd gedicteerd door de financiële belangen van de sector. Als bewoners een punt op de agenda wilden plaatsen, kon dat alleen als de vliegindustrie het toestond. Veel belangrijke punten bleven zo onbesproken door tegenwerking en onwil van de luchtvaartbobo’s.
Dat leek jaren goed te gaan, althans voor de luchtvaartindustrie. Totdat zo’n twee jaar geleden de belangrijkste vertegenwoordiger van de bewoners zijn hand overspeelde. Voor de zoveelste keer wilde hij meegaan in het groeimantra van de sector. Dat leidde tot verontwaardiging onder zijn achterban. Hij moest zijn positie ter beschikking stellen.
Radicale ommekeer
De nieuwe voorzitter van de bewonersdelegatie, Matt Poelmans, dacht wél aan het belang van de burgers rond Schiphol en wilde niet langer praten over nog meer groei – en dus nog meer overlast en vervuiling. Hij gooide de koers radicaal om en koos voor een stop op de groei en even later zelfs voor krimp van Schiphol.
Dat was natuurlijk tegen het zere been van Schiphol en consorten. Nadat burgers 30 jaar lang schoorvoetend hadden toegegeven aan een steeds groter vliegveld in hun midden, schreeuwde de luchtvaartbranche nu moord en brand. Met die burgers, daar was niet mee te praten, zo heette het.
Voor het gemak vergat de sector in de media te vermelden dat men zelf de gemaakte afspraken niet was nagekomen. Burgers hadden tot dan toe slechts ingestemd met groei onder voorwaarden. Aan die voorwaarden had Schiphol stelselmatig niet voldaan.
Verwend kind
In tegenstelling tot het beeld dat Schiphol probeerde te creëren in de media, waren het niet de burgers die het overleg op slot gooiden, maar de luchtvaartsector die als een verwend kind stond de stampvoeten omdat het haar volgende presentje niet kreeg.
Het bleek het begin van het einde van de Omgevingsraad Schiphol. Het overleg kwam stil te liggen en beroepspolderaar Pieter van Geel (CDA) werd ingevlogen om de boel vlot te trekken. Die kwam na overleg met een voorstel om de participatie voort te zetten aan parallelle tafels. Eentje voor de burgers, een andere voor de bestuurders en ook een voor de sector.
Dat plan ligt nu al twee jaar bij het verantwoordelijk ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Maar dat ministerie werd tot voor kort geleid door een beroepslobbyïste, dus actie bleef uit. Een doodse stilte volgde.
Knuppel in hoenderhok
Totdat een week of twee geleden Schiphol-gedeputeerde Jeroen Olthof (PvdA, provincie Noord-Holland) de knuppel in het hoenderhok gooide. De bestuurders van vier provincies en tientallen gemeenten in de regio rond het vliegveld hadden besloten hun lidmaatschap van de Omgevingsraad op te zeggen.
Per 1 januari 2022 stappen de bestuurders uit de raad. Tegelijkertijd roepen ze de minister op om vóór die datum werk te maken van de oprichting van de Maatschappelijke Raad Schiphol, waarmee burgers inspraak moeten krijgen in de ontwikkeling van Schiphol.
Luchtvaart hoort niet in democratisch overleg
Het is een verstandige zet van Van Geel om burgers een maatschappelijke raad toe te kennen. Immers: in het maatschappelijke debat over de luchtvaart heeft de sector zelf helemaal geen stem. Het zijn burgers die kiesrecht hebben en het zijn burgers die democratische rechten hebben. Bedrijven als KLM en Schiphol hebben geen stemrecht en verdienen dan ook helemaal geen plek in het democratische overleg.
Burgers en overheid moeten gezamenlijk de kaders bepalen waarbinnen de luchtvaart mag opereren. Zij zijn gezamenlijk verantwoordelijk voor bescherming van hun belangen, zoals de leefomgeving, de economie en de volksgezondheid. Als die kaders eenmaal vastliggen, dan mag de sector haar activiteiten ontplooien binnen die grenzen.
Tot op heden was het steeds de sector die de kaders bepaalde. Daardoor werden de regels steeds zo gebogen dat ze het eendimensionale belang van de vliegindustrie dienden. En zelfs binnen die ruime kaders bleek de branche nauwelijks in staat geld te verdienen, gezien de opgetelde resultaten van de Nederlandse luchtvaartindustrie in de afgelopen decennia.
Vetorecht
Het ministerie moet nu dus haast maken met het instellen van de maatschappelijke raad voor Schiphol. In aanvulling op de plannen van Van Geel moeten burgers daarbij niet alleen adviesrecht krijgen, maar mag een vetorecht niet ontbreken.
Het recht om nee te zeggen tegen plannen van Schiphol om nog meer te groeien, moet deel uitmaken van het beleid. Het gaat immers om de levensomstandigheden en gezondheid van anderhalf miljoen mensen die rond Schiphol in een ongezonde omgeving moeten leven.
Na ruim 30 jaar van leugens, valse beloften en niet-nagekomen afspraken, is het de hoogste tijd om de democratie voorrang te geven op de financiële belangen van een klein clubje luchtvaartdirecteuren.
Het vetorecht geeft burgers eindelijk de garantie om met gezond verstand de immer groeiende verstoring van leefomgeving, milieu, klimaat en natuur een halt toe te roepen.
Sla dit artikel op in uw favorieten
Marc
Na jaren van lawaaiterreur en geen vertrouwen in een politieke oplossing heb ik besloten om de knuppel in het hoenderhok te gooien. Gelukkig heb ik mijn huis voor een mooie prijs kunnen verkopen en heb ik tijdig een mooie kavel elders op de kop kunnen tikken. Wat mij betreft een positieve verhuizing, maar tegelijkertijd opluchting dat er een horizon is om verlost te zijn van de lawaaiterreur. Nog een maand of 6 en dan is het zover. Met gierende banden weg hier.
Keer op keer zag ik mooie plannen om Schiphol naar zee te verplaatsen de grond in worden geboord door Van Nieuwenhuizen & Co. en dat in een laagrentende omgeving. Ik begrijp het ook niet dat de sector dat niet wil. Dan kunnen ze met een schone lei beginnen en zijn er geen grenzen aan eventueel gewenste groei. Want voor mij staat vast: bij Schiphol op de huidige locatie is de grens van het acceptabele allang overschreden. Dus waarom nog meer geld pompen in deze locatie. Gebruik dat geld elders.
Hoe dan ook. Ik ga dat niet meer afwachten. Tijd om te genieten ipv te ergeren.
Martin
We zien waar het aan de markt delegeren van de regie en de “inspraak” toe heeft geleid. Tientallen jaren aan ongebreidelde groei waardoor er een luchtvaartsector is ontstaan die vele maten te groot voor wat kan is ons land. Of voor wat nodig is. En economisch is het niet eens succesvol. Steunronde 93 is al in de maak gonst het.
Resultaat: een onveilige en ongezonde leefomgeving, met enorme uitstoot van zeer zorgwekkende stoffen (terminologie RIVM), alarmerende concentraties ultra fijnstof en bizarre geluidshinder in de hele Randstad. En burgers die door hun overheid niet beschermd worden. Terwijl dat een van de allerbelangrijkste taken van een overheid is.
Ik hoop dat dit het moment is dat onze volksvertegenwoordigers zich gaan realiseren dat het zo niet langer kan. Dat ze het mandaat terugpakken, weg bij de sector vandaan en het daar veel te innig mee vervlochten ministerie van I&W. Dat de democratie weer gaat bepalen wat goed en wenselijk is, in plaats van de lobbyclub van de sector. Die zijn geloofwaardigheid bij een beetje kritisch Kamerlid of bestuurder toch ook al lang verloren zou moeten hebben met die verhalen over innovaties die nooit uitkomen en het sprookje van groeien met minder hinder.
Dirk
Goed omschreven en spijker op zijn kop.
Na zoveel jaar overleg , sleuren en leuren is er niets veranderd in het voordeel de omgeving.
Een gemiddelde verkering was al veel eerder uit elkaar gegaan ..
Super beslissing en eindelijk een vertegenwoordiger vd burger die inziet dat de huidige situatie en groei/ verdien model zeer nadelig is voor de omgeving en inziet dat zachte heelmeesters stinkende wonden maken …