De luchtvaartsector heeft helemaal geen plek in het democratisch overleg tussen overheid en burger. De overheid moet zich weer gaan toeleggen op de taak om de burger, de leefomgeving en het klimaat te beschermen en de burger krijgt een prominente plek aan tafel in het luchtvaartdebat.
Dat zegt prof. dr Fulco van der Veen in zijn nieuwste video. Hij is niet blij met de door onderhandelaar Pieter van Geel (CDA) voorgestelde overlegstructuur rond Schiphol en komt met een geheel nieuw model dat veel meer recht doet aan de democratische verhoudingen.
“In het plaatje van Van Geel komt de burger helemaal achteraan te staan, terwijl luchtvaartsector en overheid met elkaar bekokstoven wat er in de toekomst gaat gebeuren. In een volwassen democratie is dat ondenkbaar, er zou juist overleg moeten zijn tussen burger en overheid. Dat leidt vervolgens tot de kaders waarbinnen de sector kan opereren.”
Niet bespreekbaar
Professor Van der Veen wil niet terug naar de dagen van de Omgevingsraad Schiphol (ORS). Dat orgaan functioneerde nauwelijks. “Over belangrijke zaken kon nooit worden gesproken binnen dat overleg, zoals de relatie tussen wonen en vliegen, over normen voor geluidshinder en uitstoot en over hinderreductie die ten koste zou gaan van de capaciteit van Schiphol.”
Bovendien konden de burgers, provincies en gemeenten niet zelfstandig punten op de agenda plaatsen. “Voor agendering was toestemming nodig van alle delegaties. Gezien de tegengestelde belangen van sector en burgers kwam daar dus niets van terecht.”
De Omgevingsraad moest wel stuk lopen. Luchtvaartbedrijven en publieke sector stonden diametraal tegenover elkaar, consensus was onmogelijk, zo vertelt Van der Veen.
Overleg zonder luchtvaartsector
“De grootste fout binnen de Omgevingsraad is dat de belangen van de luchtvaartsector op gelijke voet werden gesteld met die van de burger. Maar in een democratie kan het niet zo zijn dat het algemeen belang ondergeschikt is aan de wensen van de KLM’s en Ryanairs.”
De emeritus hoogleraar stelt dan ook een ander model voor dan onderhandelaar Pieter van Geel. “In het model van Van Geel staat de burger weer achteraan in de rij.” Van der Veen pleit er juist voor om de overheid en burgers onderling te laten overleggen over de toekomst van de luchtvaart. De sector zelf heeft in dat overleg geen plaats.
Bedrijven stemmen niet
“Burgers en overheid moeten het samen eens worden over wat er aan luchtvaart nodig is. De overheid moet zich weer primair bemoeien met haar eigen taken: het beschermen van de leefbaarheid en gezondheid van de burgers.”
Als overheid en burgers op democratische wijze de kaders hebben vastgesteld, is het vervolgens aan de sector om zijn taken binnen die kaders in te vullen. “De luchtvaart heeft helemaal geen rol in een democratisch overleg, ze moeten gewoon vliegen binnen de kaders die door de maatschappij zijn vastgesteld.”
Professor Van der Veen maakt hier impliciet een belangrijk punt. In de democratie hebben bedrijven helemaal geen stem. Dus verdienen ze ook geen positie in het overleg tussen overheid en burger.
Sla dit artikel op in uw favorieten
Henk Visser
Interessante visie van prof. Dr van der Veen. Maar het heeft een lichtelijk utopisch tintje.
Natuurlijk was de overlegstructuur van het ORS een sterfhuis onder een wachtende zerk.
Als een zombie weer tot leven gewekt door Cora van Nieuwenhuizen.
Natuurlijk kan het niet zo zijn dat BV Nederland een voorkeurspositie heeft t.o.v. de burger.
Maar hier worden we geconfronteerd met de harde realiteit van het neo-liberalistische economische groei systeem dat de Amerikaanse econoom Milton Friedman zo propageerde.
Zeker maakt van der Veen impliciet een doelpunt.
“In de democratie hebben bedrijven helemaal geen stem. Dus verdienen ze ook geen positie in het overleg tussen overheid en burger.’’ Maar de realiteit is anders. Rechtse politici zijn geen landbestuurders maar managers in onze huidige democratie. Schiphol is een staat in de staat met zelfs eigen beveiligingstroepen. Een octopus met vele lange tentakels die zelfs onterecht noodverordeningen kunnen oproepen (Schiphol actie 2019). De interactie tussen kapitalisme en zgn, economische zuilen vertoond in Nederland al vele Amerikaanse navolging. Inclusief de infiltratie. De facto: Nederland is geen echte democratie maar schuurt aan een plutocratie.
ORS interim voorzitter Pieter van Geel is zo’n infiltrant. Tegelijk ook intrigant.
Van Geel (CDA) was staatssecretaris van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer in de kabinetten Balkenende 1, 2 en 3.
Voorts commissaris bij de LVNL.
Wat deed Petertje Balkenende voor de luchtvaart?
Volgens de premier is stapeling van de kosten die emissiehandel met zich
meebrengt bovenop de vliegtaks onwenselijk. ,,Laat ik duidelijk zijn:
zo’n stapeling kan niet de bedoeling zijn. Het maatschappelijke en
economische belang van de luchtvaart is te groot.’‘ Citaat PB (15/10/2008 – Vlieghinder.nl)
Deze CDA politicus (van Geel) zou de aangewezen man zijn de belangen van de burger t.o.v. de sector onpartijdig af te wegen? Een suikerzoete fopspeen smaakt beter.
“Burgers en overheid moeten het samen eens worden over wat er aan luchtvaart nodig is. De overheid moet zich weer primair bemoeien met haar eigen taken: het beschermen van de leefbaarheid en gezondheid van de burgers.” Inderdaad. Zo is het. Zoals het beschermen van grondwet artikel 21. Het navolgen van de EU richtlijnen aangaande mensenrechten, waar het Shell arrest zo nadrukkelijk op wees. De EU rechtsgrondslag artikelen 2 en 21.
Maar om uit deze impasse te breken is most and for all een nieuw kabinet nodig dat klimaat en milieu serieus neemt. De macht en de visie heeft om te durven erkennen dat klein polderland niet groot genoeg is om als mega luchthaven te fungeren. Te accepteren dat de exponentiële groei van de sector botst met de fundamentele waarden en rechten van de mens, het electoraat. En daar in beleid ook naar handelt.
Ad
Volkomen eens met de zienswijze van Van der Veen. De democratie zoals het moet en zoals het is staan in dit land vaak even ver uiteen als twee planeten.
Bastiaan
Zo is het, niet anders.