Burgers voor een gezonde leefomgeving en dus voor krimp van Schiphol

Wetten & regels

Minister liegt over kankerverwekkende uitstoot luchtvaart

uitstoot vliegtuig

De kankerverwekkende uitstoot van vliegtuigen valt wél onder de milieuwetgeving, blijkt na onderzoek (foto: dsleeter_2000 via flickr)

4.8
(128)

Recentelijk heeft VVD-minister Mark Harbers (Infrastructuur) meerdere malen beweerd dat de uitstoot van kankerverwekkende stoffen door vliegtuigen valt onder de luchtvaartwet en niet onder de milieuwetgeving. Dat is een regelrechte leugen, zo blijkt uit eigen onderzoek van SchipholWatch.

Deel op XDeel op Linkedin

Het gaat – alleen al in de directe omgeving van Schiphol – jaarlijks om 280.000 kilogram giftige uitstoot, zo becijferden we eerder.

Medio februari antwoordde Harbers op vragen van Kamerlid Lammert van Raan (PvdD) over de gevaarlijke uitstoot: “Emissies als gevolg van vliegtuigbewegingen worden niet tot de inrichting gerekend en vallen dus niet onder het Activiteitenbesluit. De minimalisatie- en informatieplicht geldt dus niet voor deze emissies. Emissies van vliegtuigen worden gereguleerd via de Wet luchtvaart.”

We plaatsten al eerder vraagtekens bij deze zienswijze van de minister, omdat deze geheel indruist tegen het gezond verstand en zelfs tegen de letterlijke wetsteksten. Waarom zou immers uitstoot die voor miljoenen mensen gevaarlijk is, niet onder passende wetgeving vallen?

In maart van dit jaar herhaalde Harbers zijn omstreden visie nog eens in de Kamer: “Op of nabij het platform komen ook zeer zorgwekkende stoffen (zzs) vrij bij activiteiten die zijn gerelateerd aan de vluchtuitvoering, dus bij het taxiën, starten en landen van vliegtuigen. Op deze activiteiten is de Wet luchtvaart van toepassing en niet de zzs-regels uit het Activiteitenbesluit milieubeheer. Taxiën, starten en landen maken dus geen deel uit van de omgevingsvergunning milieu.”

Geen regels voor kankerverwekkende uitstoot
De minister herhaalt dus keer op keer het standpunt dat vliegbewegingen niet onder de Wet milieubeheer zouden vallen, maar onder de Wet luchtvaart van zijn eigen ministerie. Die wet zegt echter nauwelijks iets over de kankerverwekkende uitstoot.

De meeste van de uitgestoten stoffen worden niet eens benoemd in de wet en van limieten aan de uitstoot ervan is dan ook geen sprake. Ook ontbreekt iedere verplichting het vrijkomen van die stoffen zoveel mogelijk te vermijden, daar periodiek over te rapporteren en zoveel mogelijk te minimaliseren. Dergelijke verplichtingen zijn wél opgenomen in de Wet milieubeheer.

Inmiddels hebben we uitgebreid eigen onderzoek gedaan naar deze wetten en hun geschiedenis in het parlement. En komen we tot pikante bevindingen, die de recente uitspraken van de minister in een ander daglicht stellen.

Eurlings beloofde anders
In 2008 blijkt toenmalig minister Eurlings in de Tweede Kamer gezegd dat de Wet milieubeheer wel degelijk van toepassing is, zoals ook verwacht mag worden. Eurlings wilde destijds geen extra verplichtingen voor de luchtkwaliteit opgenomen zien in de Luchtvaartwet die op dat moment werd herzien.

“Wat betreft de luchtkwaliteit in Nederland is de Wet luchtkwaliteitseisen van toepassing. De gebieden rondom luchthavens zullen, net als rondom alle andere bedrijven in Nederland, aan de daarin vastgestelde eisen moeten voldoen”, werd toen beloofd aan de Kamer.

“Het kabinet acht het daarom niet noodzakelijk dat door het Rijk extra regels worden voorgeschreven voor de luchtkwaliteit of de emissies van luchtverontreinigende stoffen door het luchthavenluchtverkeer.”

Luchtvaartnota expliciet
De recente uitspraken van Harbers staan dus loodrecht op de uitspraken van Eurlings destijds. Dit is staatsrechtelijk zeer discutabel. Maar Harbers’ omissies gaan nog veel verder, zo blijkt uit onze research.

Bij de Ontwerp luchtvaartnota is in opdracht van het ministerie van I&W een milieueffectrapportage opgesteld. In dat document, in mei 2020 aangeboden aan de Tweede Kamer, staat expliciet vermeld dat omwonenden van vliegvelden worden beschermd door de Wet milieubeheer.

“De omwonenden van luchthavens worden – net als alle andere inwoners van Nederland – met wet- en regelgeving beschermd tegen de schadelijke gevolgen van luchtverontreiniging. De belangrijkste wet daarbij is de Wet milieubeheer die grenswaarden stelt aan de concentraties van verschillende luchtverontreinigende stoffen zoals stikstofdioxide, fijnstof en van overige stoffen zoals CO, SO2 en benzeen. Voor ultrafijnstof bestaan vooralsnog geen normen.”

Dit stuk is niet zomaar een document, maar onderdeel van de nota die het luchtvaartbeleid voor de komende 30 jaar tot 2050 vaststelt. Zo’n document is niet op een achternamiddag in elkaar gesleuteld. De burger en de Kamer moeten ervan kunnen uitgaan dat het stuk met grote zorgvuldigheid tot stand is gekomen en er geen fouten van dit formaat inzitten.

In een volgend belangrijk stuk uit het luchtvaartdossier, de Luchtruimherziening, wordt in januari 2021 ook verwezen naar de Wet milieubeheer als regelgeving voor de luchtkwaliteit rond vliegvelden.

Vragen, vragen, vragen
De antwoorden van de minister op vragen naar de kankerverwekkende uitstoot door het vliegverkeer roept dan ook vele vragen op. Hoe kan deze minister bij hoog en bij laag blijven beweren dat deze uitstoot niet onder de Wet milieubeheer valt? Kan hij dit onderbouwen met relevante stukken of wetsartikelen? Hoe verklaart de minister de tegenstrijdigheden met de uitspraken van toenmalig minister Eurlings in 2008? Met de teksten uit de milieueffectrapportage (MER) bij de Luchtvaartnota? Met de teksten uit de MER bij de luchtruimherziening?

Het lijkt er dan ook sterk op dat de minister de Tweede Kamer (opnieuw) verkeerd heeft geïnformeerd met zijn brieven 2022D05844 en 2022Z01132. Zoniet, dan zou Eurlings de Kamer destijds van foute informatie hebben voorzien. Als Harbers denkt dat hij toch gelijk heeft, zal hij op zijn minst moeten uitleggen hoe al deze verschillende officiële stukken te verenigen zijn tot één sluitende opinie.

Gezondheid van honderdduizenden op het spel
SchipholWatch hoopt dat ook de Tweede Kamer het antwoord op deze vragen zal eisen van de minister. Het gaat immers om een belangrijk onderwerp: de gezondheid van honderdduizenden burgers die rond vliegvelden wonen.

Wij vermoeden dat de minister geen sluitende verklaring kan geven voor de tegenstellingen. Uit de wet en alle documentatie blijkt naar onze mening klip en klaar dat de Wet milieubeheer wel degelijk geldt voor de kankerverwekkende uitstoot van vliegtuigen. Dat zou ook niet meer dan normaal zijn.

Als ons vermoeden bewaarheid wordt, krijgt dat verstrekkende gevolgen voor het luchtvaartbeleid. Groei van het vliegverkeer wordt dan per definitie onmogelijk. Immers verplicht de wet om de gevaarlijke uitstoot voortdurend te verkleinen. Dat kan niet (voldoende) met technische verbeteringen aan vliegtuigmotoren. Net als bij de stikstofproblematiek wordt dat een rem op de plannen van de vliegsector.

Vaak alternatief transport mogelijk
Zelfs kan de juiste toepassing van de Wet milieubeheer leiden tot krimp van het vliegverkeer. In die wet staat immers de verplichting opgenomen de uitstoot zoveel mogelijk te vermijden met alle mogelijke middelen. De uitstoot van een vliegtuig kan voor veel reizen eenvoudig worden vermeden door te kiezen voor een alternatief als de trein. Daarmee is een goed alternatief voor handen, zoals bedoeld in die wet.

Dat alternatief past bovendien prima binnen de missie van Schiphol. Die luidt immers ‘Connecting The Netherlands’ en stelt niet dat dat verbinden per se met het vliegtuig moet gebeuren. Daarbij is Schiphol al een knooppunt voor hoogwaardig internationaal vervoer per spoor en is vervanging van zoveel mogelijk vliegverkeer door de trein een officieel beleidsdoel van onze regering en van de Europese Unie.

De overstap van vervuilende vervoersvormen naar schonere alteratieven noemt de overheid een ‘modal shift’. Zo’n shift acht de politiek belangrijk en wordt vaak besproken in de Tweede Kamer, getuige de eindeloze rij aan documenten over dit onderwerp, ook in combinatie met Schiphol.

Einde van de hub
Ook niet onbelangrijk: vanuit de Wet milieubeheer kunnen grote vraagtekens worden gezet bij de wenselijkheid van Schiphol als hub. Uitstoot van giftige stoffen kan immers voor een belangrijk deel worden voorkomen door minder overstappers op Schiphol te faciliteren.

Het lijkt er sterk op dat de ambtenaren van I&W zich terdege bewust zijn van het feit dat de uitstoot van kankerverwekkende stoffen een volgende barrière is voor groei van de aldaar zo geliefde luchtvaartsector. En dat zij daarom de minister naar de Tweede Kamer hebben gestuurd met misleidende informatie.

Aan de Kamer om dit tot op de bodem uit te zoeken. Harbers moest immers in 2019 ook al eens zijn functie neerleggen nadat hij de Kamer verkeerd had geïnformeerd.

Interessant bericht? Overweeg aub een donatie via iDeal.

Wat vindt u van dit artikel?

Klik op een ster om het stuk te waarderen

Gemiddeld 4.8 / 5. Aantal stemmen: 128

Nog geen stemmen. Geef als eerste uw mening!

FavoriteLoadingSla dit artikel op in uw favorieten
  1. Haes

    de stuitende incompetentie en leugenachtigheid van verantwoordelijk vvd minister IW opnieuw geetaleerd.
    een recidivist nb…. wat een bananenland…
    met dit soort crimineel gedrag is er nog maar een weg: de rechter.

    10
    • Rekel

      Ook weer iemand met slappe knieën naar het “establishment “…zoals hij ook liet zien bij het geval ” Lily en Howit en hun moeder”.
      Het is toch ” van de gekke” dat zo iemand gewoon weer doorgaat op weer een andere (belangrijke) post…
      Behalve de huidige uitstoot van giftige stoffen en ultra fijnstof voor iedereen in het gebied van opstijgend en landend vliegverkeer, gaan er tevens duidende geruchten rond om via de Kaagbaan nu veel meer vliegbewegingen te laten verlopen..daar zijn wij in Leimuiden dan weer zwaar de klos mee….

      4
  2. dick

    er bestaat maar 1 manier … en dat is een rechtzaak ….

    24
  3. Bernard Gerard

    Bij Eindhoven Airport staan sinds kort wel luchtmeetstations. Met een beetje mazzel (als de meetseries compleet zijn) kun je er periodegemiddeldes mee uitrekenen (via de TNO-site), maar dat is wel even puzzelen.
    Ik heb over het luchtmeetsysteem in Zuisoost-Brabant (waarvan de vliegveldstations een onderdeel zijn) geschreven op https://www.bjmgerard.nl/luchtmeting-door-meetnetten-en-burgergroepen-in-zo-brabant/ .

    11
  4. ir. B. van Marlen

    Ik vraag me ook telkens weer af wat ik nu heb bereikt met al mijn analyses en geschrijf, zeker als ik de horden vliegvee op Schiphol zie, vandaag de dag. Het lijkt weinig tot totaal niets, maar toch kan ik het niet laten me ertegen te blijven verzetten. Bedenk wel, dat hoe meer mensen wel komen, hoe sterker dit protest zal zijn! Van de 1.5 miljoen mensen onder de herrie van Schiphol zouden toch wel een paar duizend zich moeten kunnen melden? Vroeg of laat lopen we toch keihard tegen de grenzen van deze idiote groei aan.

    En wat de wetgeving betreft: de staat heeft de verplichting voor een gezonde leefomgeving te zorgen, welke wet men er ook bij optuigt.

    34
  5. Mike

    Eigenlijk het bekende spelletje vanuit Den Haag om de luchtvaart geen strobreed in de weg te liggen.
    Alleen aangewezen instanties mogen iets met meldingen/metingen van de luchtvaart en zij plaatsen (geluids)meetpunten op de door de luchtvaart aangewezen locaties (!). Geen luchtmeetpunten, zover ik weet…

    Er zijn in Nederland wel luchtmeetpunten, maar niet bij de luchthavens. Alleen bij Schiphol een paar, maar die meten eigenlijk niets aan uitgebreide informatie. De belangrijkste stoffen/gassen ontbreken op die locaties.
    Daarnaast komt de wind het meest uit het westen/zuidwesten en bij Schiphol staat er geen meetpunt in het oosten/noordoosten (!).

    Gaat het om de haven van Rotterdam, dan staat er een meetpunt in Maassluis, welke wel heel veel stoffen en gassen staat te meten.
    Het kan dus wel degelijk, maar ook hier is de luchtvaart blijkbaar weer opzettelijk weg gelaten, waardoor ik het gevoel heb dat de luchtvaart wel een heel dikke vinger heeft in het wel of niet mogen meten naar uitstoot van zowel geluid, gassen en fijnstof. Zolang het onbekend blijft, zijn zij ‘officieel’ geen vervuiler.

    Over luchtmeetpunten : luchtmeetnet,nl

    22
  6. mcp

    VVD bestuurder zeker?

    Terwijl ik dit typ wordt kankerverwekkend gif uitgestrooid over mn buurt en en daar komt de volgende strooier alweer aan. De ene herrie gaat bijna naadloos over in de ander. Gifwolken worden aangevuld door gifwolk next. Zeven dagen in de week, bijna de hele dag.

    Ik kom NIET naar 14 mei. Braaf demonstreren met een fluitje, versierde fiets met vlaggetjes of een bordje met gevatte tekst helpt helemaal niets. Alle overleg en inspraak decennia lang heeft nul komma nul bereikt behalve de realiteit dat er beduidend meer vervuiling en lawaai is dan ooit tevoren. En het zal opnieuw verder groeien.

    Er moet wat anders gebeuren. Straks zal het te laat zijn.

    17
    • Frans Kooy

      In zekere zin heeft u wel gelijk, het zal uiteindelijk alleen via de rechter af te dwingen zijn

      9
    • Josje

      Beste MCP, ik kan me helemaal voorstellen dat u gedesillusioneerd bent geraakt. Of demonstreren helpt weet ik ook niet, maar thuisblijven helpt in elk geval niet. Het is een taai proces. Wat in het voordeel werkt van de protestbeweging: 1) Er gaat een rechtszaak komen die druk zet op de overheid 2) Dankzij internet (credits voor SchipholWatch en Vliegherrie.nl) is de openbaarheid stukken groter dan voorheen, kennis wordt gedeeld, manipulatie door de overheid wordt genadeloos ontmaskerd en onderwonenden kunnen zich verenigen in plaats van tegen elkaar uit worden gespeeld door de luchtvaartsector 3) Door de grote urgentie van de klimaatcrisis gaat de wal uiteindelijk het schip keren. Maar hopelijk kunnen we dat met z’n allen een beetje versnellen.

      19
      • mcp

        De rechter is voorlopig een goede weg.

        In de 4 mei lezing door Hans Goedkoop klonken rake woorden:

        ” Nu we met een nieuw oog vaststellen wat er niet mag, blijkt dat we vastzitten aan regels en routines die zich voordoen als het recht, maar net de geest daarvan ontberen”.

        Dat was nog geen week geleden.

        7

Geef een reactie op Reactie annuleren

Translate