Burgers voor een gezonde leefomgeving en dus voor krimp van Schiphol

Analyse

Topadvocaat moet Schiphol door juridisch moeras loodsen

Jaap Winter

Professor Jaap Winter zat al even in de raad van commissarissen van Schiphol en wordt daar nu de voorzitter van (foto: Schiphol Groep)

4.8
(84)

Vandaag werd bekend dat professor dr Jaap Winter de nieuwe president-commissaris van de Schiphol Groep wordt. Hij is naar verluidt een autoriteit op het gebied van corporate governance – zeg maar verantwoord ondernemen. Dat is voor de luchthavenexploitant een compleet nieuw terrein.

Deel op XDeel op Linkedin

Professor Winter werd bekend toen hij in 2003 lid was van de commissie corporate governance onder leiding van Morris Tabaksblat. Die club leverde een setje regels op voor het fatsoenlijk leiden van ondernemingen. Onder meer werden voorstellen gedaan voor het beteugelen van exorbitante bonussen en voor het vergroten van de macht van aandeelhouders.

Winter startte zijn carrière na een studie ondernemingsrecht in Groningen bij het Zuidas-kantoor De Brauw Blackstone Westbroek. In 2013 werd hij voorzitter van het bestuur van de Vrije Universiteit Amsterdam en rolde hij het commissarissencircuit in bij uitzendconcern Randstad. Sinds 2005 was hij professor internationaal ondernemingsrecht aan de Universiteit van Amsterdam.

Twee jaar geleden schreef Winter nog een uitgebreid essay over de noodzaak voor ondernemingen om verantwoording af te leggen tegenover de samenleving onder de titel Addressing the Crisis of the Modern Corporation: The Duty of Societal Responsibility of the Board. Hij krijgt nu de kans deze inzichten in de praktijk te brengen.

Zware taak
De nieuwe president-commissaris wacht een zware taak bij de Schiphol Groep als hij zijn goede naam waar wil maken. Het bedrijf onder dagelijkse leiding van PvdA-er Dick Benschop heeft weinig op met maatschappelijk verantwoord ondernemen en heeft geen toekomstbestendige strategie.

Klimaatplannen ontbreken en de verhouding met wat het bedrijf zelf noemt ‘de omgeving’ – lees: de bewoners in de regio – staat onder grote druk wegens het stelselmatig schenden van afspraken en het veroorzaken van steeds meer overlast en vervuiling.

De financiële pers denkt niet dat Winter is aangesteld om te werken aan de steeds moeizamer relatie met externe stakeholders, maar om het bedrijf door het juridische moeras van talrijke procedures en rechtszaken te leiden.

Talloze juridische procedures
Zo heeft Schiphol zoals bekend geen wettelijk verplichte vergunning voor de uitstoot van voor de natuur zeer belastende stikstofoxyden. Juridisch gezien is het nog maar zeer de vraag of die toestemming alsnog kan worden verleend. De rechterlijke macht is in recente uitspraken terecht zeer strikt in het principe dat natuurgebieden niet nog meer schade mag worden toegebracht.

In een andere zaak slijpen burgers rond Schiphol de messen om een procedure aan te spannen in het kader van de rechten van de mens. De overheid mag wat hen betreft niet langer toestaan dat Schiphol de leefomgeving van zovele burgers schade berokkent. Hoewel het vliegveld geen directe partij wordt in dat proces, zal de overheid juridische steun van Schiphol niet kunnen ontberen.

En dan lopen er nog procedures over onder meer de uitstoot van kankerverwekkende stoffen en is er een rechtszaak in voorbereiding tegen de grootschalige verontreiniging van bodem en grondwater met giftige PFOS-stoffen. Ook heeft staatsbedrijf Schiphol zelf een megaclaim op de gemeente Haarlemmermeer die nog afgewikkeld dient te worden.

Vervolgens zullen de vliegvelden op niet al te lange termijn hard worden geconfronteerd met de klimaatverplichtingen die de Nederlandse regering is aangegaan. Die schrijven een halvering van de CO2-uitstoot voor – een reductie die Schiphol niet zal kunnen halen zonder forse krimp van het vliegverkeer. Technische oplossingen blijken vooralsnog onvoldoende of niet op tijd beschikbaar.

Inzetten op cultuurverandering
De doorgewinterde jurist is mogelijk in staat via allerlei geitenpaadjes alsnog een manier te vinden om Schiphol uit de wind te houden. Maar als Winter zijn naam eer wil aan doen en Schiphol op het spoor van fatsoenlijk ondernemerschap wil zetten, zal hij vol moeten inzetten op een cultuurverandering.

Tot op heden wist het bedrijf slechts te groeien door ultralage prijzen, het verspreiden van misinformatie over de toegebrachte schade aan milieu en leefomgeving, het uitoefenen van politieke druk op basis van zelf verzonnen data en de grootschalige minachting voor mens en klimaat.

Om die in decennia opgebouwde cultuur van list en bedrog te repareren, vergt een enorme inspanning van de professor. Tegelijkertijd dienen fundamentele keuzes te worden gemaakt, zoals een verhuizing naar zee als structurele oplossing voor de overlast en een heroriëntatie op de toekomstige ontwikkeling waarbij naar alle waarschijnlijkheid een eind moet komen aan het omstreden hub & spoke-model met tientallen miljoenen overstappers per jaar.

Winter volgt Louise Gunning op die in haar periode als president-commissaris niet in staat bleek het staatsbedrijf toekomstbestendig te maken. Wij wensen hem veel succes en wijsheid toe.

Interessant bericht? Overweeg aub een donatie via iDeal.

Wat vindt u van dit artikel?

Klik op een ster om het stuk te waarderen

Gemiddeld 4.8 / 5. Aantal stemmen: 84

Nog geen stemmen. Geef als eerste uw mening!

FavoriteLoadingSla dit artikel op in uw favorieten
  1. ir. B. van Marlen

    Maatschappelijk verantwoord ondernemen is alles doen wat de Schiphol Groep tot nu toe heeft nagelaten. De enige goede reactie is krimp van de luchtvaart doorzetten. Het zou kunnen dat dit de uitkomst gaat worden, maar ik betwijfel dat ten zeerste. Dan wordt dit de zoveelste ingekapselde excuus functionaris.

    7
  2. M

    Mijn vraag is:
    wie heeft hem aangesteld/gekozen?
    Woont hij in de omgeving (zodat hij ook de overlast ervaart)?
    Leest hij dit artikel?
    Ik denk dat de lobby hem wel zal inkapselen, tot nu toe is dat bij iedereen in die positie geslaagd.

    10
  3. fons

    We zullen attent moeten blijven.Er zijn vele advocaten van de duivel.Ik heb er geen goed gevoel bij. Strategische zet?
    Ik hoop dat hij integer kan blijven en (gaat?) inzien wat Schiphol veroorzaakt aan het milieu.

    8
  4. Haes

    De schaamlap die schiphols slechte reputatie moet opvijzelen…

    7
  5. Hans S.

    Who is (most) to blame?
    Schiphol of de vliegmaatschappijen die hun stuk vlees opeisen

    3
  6. Josje

    Deze man heb ik hoog zitten, hij heeft gepubliceerd over integriteit in ondernemingen en ontmenselijking van organisaties. Hij pleit voor een bedrijfsmodel dat niet is gestoeld op het aandeelhouderskapitalisme maar dat ook oog heeft voor de belangen van de samenleving. Als hij zijn nieuwe functie en zijn principes beide serieus neemt, dan moet er een omwenteling aanstaande zijn in de manier waarop Schiphol wordt bestuurd. Of hij helemaal beseft waaraan hij begint vraag ik me wel af. Hopelijk heeft hij zich breed georiënteerd en al enige geluiden uit de samenleving tot zich door laten dringen, anders zou hij zich zomaar te pletter kunnen schrikken als hij doorkrijgt hoe diep dit bedrijf moreel gezonken is, en met welke schade voor de leefomgeving. Maar we moeten hem waarschijnlijk niet onderschatten. Ik wens hem veel succes met deze grote uitdaging.

    31

Geef een reactie

Translate