Burgers voor een gezonde leefomgeving en dus voor krimp van Schiphol

Analyse

Regeerakkoord: kanteling in debat over luchtvaart zet door

Binnenhof

foto: Frank Magdelyns via Pixabay

4.7
(75)

Het nieuwe regeerakkoord is wat betreft het dossier luchtvaart historisch te noemen. Voor het eerst sinds het ontstaan van de luchtvaartbranche spreekt een beoogde coalitie in duidelijke taal over de negatieve effecten van deze industrie.

Deel op XDeel op Linkedin

Illustratief is de zinsnede dat er “aandacht moet zijn voor het verminderen van de negatieve effecten van de luchtvaart op mens, milieu en natuur”.

“Er spelen rond de luchthavens diverse uitdagingen op het gebied van stikstof, (ultra-) fijnstof, geluidsoverlast, leefomgevingskwaliteit, veiligheid en woningbouw. Dit vraagt om een integrale oplossing die zekerheid en perspectief biedt voor zowel de hubfunctie van Schiphol als de omgeving van de luchthaven”, noteerden de onderhandelaars.

De nieuwe oude coalitie omarmt hiermee nog steeds de controversiële hubfunctie van het vliegveld. Dat los te laten, was blijkbaar een te grote stap. Maar er wordt tegelijkertijd gesproken over zekerheid en perspectief voor de omgeving van Schiphol. De huidige wetteloosheid als uitvloeisel van het ‘anticiperend handhaven’ is definitief van de baan.

Groei niet langer bespreekbaar
Belangrijk is dat de coalitiegenoten spreken over het verminderen van de negatieve effecten. Daarbij past in ieder geval geen groei van Schiphol. Immers zegt de milieu-effectrapportage (MER) over de luchtvaartnota dat “de nadelen van vliegen steeds duidelijker worden. De uitstoot van CO2, (ultra-) fijnstof, stikstof en geluidsoverlast stijgt door groei van de luchtvaart. Nieuwe, schone technieken kunnen dat tempo op dit moment niet bijhouden”.

Klip en klaar staat hier dat groei zich niet laat verenigen met de in het nieuwe regeerakkoord uitgesproken ambitie om de negatieve effecten te verminderen. En in tegenstelling tot wat de luchtvaartindustrie ons graag doet geloven, hoeven van toekomstige innovaties geen wonderen te worden verwacht, zo blijkt uit diezelfde MER.

Het is goed als burgers en politici de nieuwe regering daar regelmatig aan blijven herinneren in de komende kabinetsperiode. Deze uitgangspunten mogen niet verloren gaan in de dagelijkse hectiek van de Haagse politiek.

Plafond voor luchtvaartuitstoot
Het akkoord stelt ook dat de luchtvaart, net als andere mobiliteitsvormen, moet gaan bijdragen aan de reductie van de CO2-uitstoot, conform het Europese ‘Fit for 55’-programma. Korte vluchten worden ontmoedigd en er komen emissieplafonds voor vliegvelden. Daarmee wordt de sector gedwongen schaarse capaciteit in te zetten op verbindingen die echt toegevoegde waarde hebben voor de samenleving.

In Europees verband bestaat het streven de luchtvaart rechtvaardiger te belasten. Hoe dat in de praktijk gaat uitpakken en in welk tempo dat gaat gebeuren, is nog onduidelijk. De ambitie is nobel, maar de wijze van formuleren laat teveel onduidelijkheden bestaan.

Zoals het nu is opgetekend kan het ook een kerstboom blijken te zijn die is opgetuigd om alle partijen in het overleg gezichtsverlies te besparen. Die tactiek is door met name de VVD vaker toegepast: zich verschuilen achter Europa en achter een ‘level playing field’ om vergaande milieumaatregelen van tafel te krijgen.

Lelystad geen harde afspraak meer
Misschien wel de grootste winst uit dit akkoord is dat de opening van Lelystad Airport niet langer als harde afspraak is opgenomen. Dat was vier (correctie: vijf) jaar geleden wel het geval. Nu is de beslissing vooruitgeschoven, waarbij speciale aandacht moet zijn voor de laagvliegroutes. Gisteravond bleek in een technische briefing voor de Provincie Overijssel nog dat de lage vliegroutes gewoon blijven bestaan.

Aandacht voor het laagvliegen biedt ook ruimte voor een kritische blik op de Herziening Luchtruim waarin vol wordt ingezet op laagvliegen. In luchtvaartjargon heet het daar dat “geluidhinderbeperking geen prioriteit zal hebben boven de 1800 meter”.

Nu kabinet oog krijgt voor de ernstige gevolgen van het laagvliegen, moet dat ook leiden tot het terugsturen van de luchtruimherziening naar de tekentafel. Het kan immers niet zo zijn dat straks heel Nederland onder een deken van herrie ligt als gevolg van foute aannames in de overheidsplannen.

Luchtvaartnota opgewarmd
De grootste tegenvaller in het nieuwe regeerakkoord is de kennelijke reanimatie van de Luchtvaartnota 2020-2050. Die werd na publicatie tot de grond toe afgebrand door provincies, gemeenten, de Commissie MER, de media en vele burgerorganisaties. Zo kopte de Volkskrant destijds: “Adviescommissie vernietigend over luchtvaartbeleid Van Nieuwenhuizen”.

De luchtvaartsector was wel in zijn nopjes met die nota. Niet onverwacht, want de branche krijgt er ruim baan in. Er gaan echter steeds meer stemmen op om deze Luchtvaartnota grondig te herzien of zelfs om er helemaal opnieuw mee te beginnen. Voor het bestaande stuk is geen draagvlak, het zit kwalitatief slecht in elkaar (dixit Commissie MER) en het zet in op onverantwoorde groei die niet past bij de nu vastgelegde intenties.

Geen feitenvrije luchtvaartpolitiek meer
Al met al lijkt het coalitieakkoord een positieve boodschap te zenden aan omwonenden, milieu en klimaat. Er komt meer balans in het luchtvaartbeleid. Dat is positief, maar zoals de hoofdrolspelers in de formatie zelf al benadrukten: het gaat om de uitvoering.

Als de nieuwe regering het motto “een overheid die betrouwbaar, dienstbaar, dichtbij en rechtvaardig” ook in het luchtvaartdossier gaat waarmaken is er al heel wat gewonnen. De tijd van feitenvrije luchtvaartpolitiek is dan eindelijk definitief voorbij.

Interessant bericht? Overweeg aub een donatie via iDeal.

Wat vindt u van dit artikel?

Klik op een ster om het stuk te waarderen

Gemiddeld 4.7 / 5. Aantal stemmen: 75

Nog geen stemmen. Geef als eerste uw mening!

FavoriteLoadingSla dit artikel op in uw favorieten
  1. Madelon

    Mooi om het regeerakkoord positief te proberen uit te leggen maar ik denk toch dat er helemaal niet verandert. Dit is vooral oude wijn in oude zakken, nog 3 jaar wanbeleid, nog 3 jaar vervuiling en als we iets willen bereiken zal dat echt via de rechter moeten. Deze club van 4 fossielen is horende doof en ziende blind.

    8
  2. Adrie

    Een zwaluw maakt nog geen zomer en ik zie helaas alleen maar een stelletje oude gieren.

    8
  3. Loek

    Het zijn loze woorden. Ik zag ze alweer op tv met hun ernstige gezichtjes. Geklets over prioriteiten terwijl ze de boel zelf jarenlang hebben verwaarloosd. Ook met die Hoekstra erbij, verschrikkelijk.
    Zolang we overwegend rechtse kabinetten hebben zal er nooit iets wezenlijks veranderen. Het enige wat gaat helpen is druk zetten met juridische procedures.
    Saillant detail: het woordje overlast verschijnt 7 x in het coalitieakkoord: 6x bij migratie en 1x bij de luchtvaart.

    13
  4. Haes

    Wat staat er nu feitelijk na de vermelding dat er vele nadelige effekten van de luchtvaart zijn: ” Dit vraagt om een integrale oplossing die zekerheid en perspectief biedt voor zowel de hubfunctie van Schiphol als de omgeving van de luchthaven”.
    Is dit nu hoopgevend? Volstrekt niet. Hier staat niets anders dan de ambitie om de kool en de geit te sparen. De ervaring heeft inmiddels geleerd dat dat niet werkt. Maar blijkbaar is dat, alle onderzoeken, rapporten , adviezen en klachten die het tegendeel aantonen, nog altijd niet doorgedrongen. Men klampt zich onverkort vast aan de hersenschim dat het perspectief van schiphol (liefst nog wat groter dan nu), ook “perspectief” zou kunnen bieden aan de omwonenden….
    Een hersenschim gevoed door wensdroompjes over innovaties die nog in de kinderschoenen staan dan wel nog volslagen onbekend zijn.
    Kortom: het coalitie akkoord schipholt ijverig mee.
    Laat je geen zand in de ogen strooien.
    Als dit akkoord iets duidelijk maakt dan is het wel de noodzaak van een rechtszaak.

    17
    • Loek

      Precies! Er staat letterlijk dat het moet blijven zoals het is maar dat er tegelijkertijd ‘aandacht’ moet zijn voor het verminderen van de negatieve effecten. Het is de gebruikelijke flauwekul. Ze zijn al jaren op de hoogte van het feit dat er zwaar overlastgevende en zwaar milieubelastende omstandigheden zijn. Alle vier de fractievoorzitters! Dit wetende en dan met het woord ‘aandacht’ komen. Het is lachwekkend. Eigenlijk is het crimineel vanwege nalatigheid. Dit volgende kabinet wil ons weer doen geloven dat ze het beste met ons voor hebben. Dan weet je het al: dat wordt niets. Niets van enige enige betekenis.

      Ik herhaal het citaat nog eens: “Dit vraagt om een integrale oplossing die zekerheid en perspectief biedt voor zowel de hub functie van Schiphol als de omgeving van de luchthaven”. Het zegt alles. Schiphol en de hub-functie zijn heilig. Schiphol komt vóór het woord omgeving. Vóór de mensen die zouden moeten worden beschermd door de regering. En wat betekent ‘perspectief’? Precies: groei! Dáárom is het flauwekul. Je kunt de sector geen perspectief bieden en tegelijkertijd iets doen aan de vermindering van geluidsoverlast en uitstoot van giftige stoffen. Een paar kleine dingen in de marge zijn mogelijk, zoals elektrisch taxiën. Dit is vooral voor het grondpersoneel van belang. Uit de recente Zembla-uitzending bleek nog eens dat KLM en Schiphol (en de politiek natuurlijk ook) al jaren op de hoogte zijn van de levensgevaarlijke blootstelling aan giftige stoffen bij het grondpersoneel. Maar ze geven geen ene biet om de gezondheid van deze mensen. Dat is ook nalatigheid. Waarom gaat het OM niet over tot vervolging naar aanleiding van de uitzending?
      Het structureel verminderen van negatieve effecten kan alleen door minder vluchten en beslist niet met een groeiperspectief. Maar eerst zal de komende jaren onze belastingafdracht verder worden verspild door het aan de sector te schenken voor ‘duurzame innovatie’. Uiteraard steeds breed uitgemeten in de media. Het is uitstel van een serieuze aanpak en ondertussen laten zien dat je goed bezig bent. Zolang Schiphol maar ‘perspectief’ houdt. Onderaan het gedeelte ‘Schiphol’ in het coalitieakkoord wordt overigens nog heel listig de opening van Lelystad gekoppeld aan de oplossing van de problemen.
      Mijn conclusie: het wanbestuur kachelt gewoon verder met al het bijbehorende gezwets, het uitstel, het afstel en alle leugens. Ze zijn het woord politicus niet eens waard, want ze doen niets voor de slachtoffers van deze langdurige milieuramp. Wel nemen ze de meest ingrijpende maatregelen om ons te beschermen tegen een infectieziekte met in Nederland een mortaliteit van 0,0069. Het RIVM komt binnenkort met de resultaten van een onderzoek naar meerjarige effecten van ultra-fijnstof in de woongebieden rondom Schiphol. Ik ben benieuwd naar deze cijfers. Want als ze vergelijkbaar zijn dan kunnen we de staat dwingen om vergelijkbare maatregelen te nemen bij de luchtvaartsector. Zou Hugo de Jonge dan ook zo bevlogen voor de camera staan? Zou hij dan ook mensen willen beschermen tegen de gevaren?
      Zo niet, dan bestaat ons ‘perspectief’ wellicht uit een ‘integrale oplossing’ bij de rechter.

      8
  5. mcp

    Veel beloven en weinig geven doet een gek in vreugde leven.

    12
  6. Marcel

    “Mede door Schiphol is Nederland een interessante vestigingsplaats voor
    internationaal opererende bedrijven. Die sterke hub functie willen we behouden. ”

    Een groot deel van de bestemmingen op Schiphol is niet interessant voor internationaal opererende bedrijven. Denk aan de vele toeristische bestemmingen , bovendien vaak grotendeels gevuld met overstapper en onnodige ‘feeder’ vluchten. Dat deel van de Hub functie kan dus volgens het coalitie akkoord zonder meer vervallen. Dat is ook nodig om te voldoen aan het andere deel van het coalitie akkoord: “Tegelijkertijd moet er aandacht zijn voor het verminderen van de negatieve effecten van luchtvaart op mens, milieu en natuur “

    12
  7. Rob

    Dit zal wederom een wassen neus blijken, ik geloof niets van wat politici zeggen.
    Zeggen en doen liggen daar een wereld deel uit elkaar. Als je niet inziet dat de hub functie niet meer van deze tijd is en zeker niet passend in een dicht bevolkt gebied dan begrijp je er niets van.

    24
    • Reactie door auteur

      SchipholWatch

      We hopen met dit artikel een ‘moreel appèl’ te doen aan de politici die dit akkoord hebben gesmeed, kennelijk zonder zelf goed te weten wat er in de Herziening Luchtruim staat. Want als je dit akkoord optelt bij die herziening, dan is er geen ontkomen aan krimp.

      7
      • Josje

        Zoiets vermoedde ik al, maar ik zou nog even wachten met complimenten aan het adres van de nieuwe regering (‘historisch’, ‘duidelijke taal’). Die kunnen beter bewaard worden voor politici die kleur durven te bekennen, dus die echt kiezen voor leefbaarheid en klimaat in plaats van het groeimodel van de luchtvaart te blijven steunen.
        Ik ben heel benieuwd hoe zich dat in politiek Den Haag (en in de gemeenten) gaat ontwikkelen.

        3
  8. Regeren is NIET meer negeren

    “Regeren is vooruitzien.” In ons land vond ik het mbt de Schipholaffaire tot nog toe “regeren is negeren.” Maar er komt nu aandacht voor het verminderen van de negatieve effecten van de luchtvaart op mens, milieu en natuur. Het kan niet anders dan dat dit zich moet gaan vertalen in hoger, stiller (glijvlucht) en minder vliegen.
    Want door het invoeren van een vliegtax, het slechts inzetten op ‘ontmoedigen’ van korte vluchten en het behouden van de hubfunctie zal er niet substantieel minder worden opgestegen of geland met de bijbehorende overlast en vervuiling.

    Ook zal er aandacht moeten zijn voor het feit dat de gehele kuststrook in Nederland -waar nu overheen wordt gevlogen- bestaat uit beschermd Natura2000 gebied. Natura2000 kustgebied wat kaalgeslagen en kwetsbaar is door de stikstofuitstoot van de vele vliegtuigen. Het uitkopen van boeren in de kuststrook zet trouwens geen zoden aan de dijk. Want in Noord-Holland zijn bijna geen boeren in de kuststrook.

    Jullie schrijven verder over de laagvliegroutes bij
    Lelystad. In de Herziening van het Luchtruim en het nieuwe LVB moet ivm negatieve effecten op mens, milieu en natuur ook ingezet worden op OVERAL hoger vliegen. Op de Polderbaan wordt op 600m aangevlogen en op de Zwanenburgbaan op 900m. Dat is respectievelijk 3x en 2x lager (!) dan de laagvliegroutes waarover bij Lelystad steeds wordt gesproken (1800m).

    9
  9. Josje

    Geheel eens met de heer Van Marlen. Ik lees heel veel wishful thinking in dit commentaar. Dat er wordt benoemd dat er negatieve effecten zijn , cq de nodige ‘uitdagingen’, is politieke taal die allereerst zoveel mogelijk partijen tevreden moet stellen, inclusief ongeruste burgers. Maar als je leest dat de hub-functie als een gegeven wordt beschouwd, ja als iets om vooral te behouden, en dat extra belasting op tickets zal worden geheven (klinkt goed) die vervolgens wordt gebruikt voor verduurzaming (lees: biokerosine en ander gerommel in de marge), dan is duidelijk dat er van een echte bezinning op de positie van de luchtvaartsector geen sprake is. Die kan in theorie nog komen natuurlijk, maar laten we ons vooral niet in slaap laten sussen. Tegendruk vanuit de samenleving is meer dan ooit nodig.

    16
    • Reactie door auteur

      SchipholWatch

      Dit artikel is vooral een interpretatie van de letterlijke tekst in het regeerakkoord (en onder meer de Herziening Luchtruim). Dat de praktijk hier sterk van kan afwijken is ons welbekend.

      9
  10. Ed

    Dit is de kern van de boodschap:
    “Door de aanwezigheid van de luchthaven Schiphol is Nederland via de lucht uitstekend verbonden met de rest van de wereld. Schiphol zorgt direct en indirect ook voor veel werkgelegenheid. Mede door Schiphol is Nederland een interessante vestigingsplaats voor internationaal opererende bedrijven. Die sterke hub functie willen we behouden.” Zolang dit waanidee niet wordt opgegeven en de HUB als hoogste doel in stand blijft valt er niets te verwachten.

    22
  11. ir. B. van Marlen

    Pas op, van mijn cursus Schiphollen heeft u kunnen leren hoe gewiekst de overheid is in het formuleren van beleidsdoelstellingen in fraaie nietszeggende zinnen, die de indruk geven van bezorgdheid voor de leefomgeving. Vergeet niet, er zijn nog heel veel machtige belanghebbenden, die gewoon verder willen gaan op de oude voet! En de VVD is leidend in dit nieuwe kabinet.

    Het niet uitspreken voor afzien van Lelystad Airport doet mij het ergste vrezen!

    Opmerkelijk: dit jaar een record aan schade door natuurrampen wereldwijd van 221 miljard euro! Nog nooit zo hoog geweest. En dan tel ik de covid schade door de luchtvaart nog niet eens mee.

    22
  12. ir. B. van Marlen

    Het zou geweldig zijn, als we nu eindelijk die idiote groei gaan stoppen en vervolgens teruggaan naar een voor Nederland aanvaardbaar en verdedigbaar niveau. Maar hier geldt: zien is geloven!

    Zo niet dan rest ons de gang naar de rechter om een gezonde leefomgeving op te eisen.

    24
    • Michiel

      Gang naar de rechter hoe dan ook. Ook 400.000 vluchten is veel te veel voor dichtbevolkt gebied. 400k is zeker een goed begin en een signaal richting luchtvaart dat genoeg genoeg is.

      Bij 250.000 zou het leefbaar worden maar eigenlijk alleen vergeleken met 2019. Want het is nog steeds een enorme vervuiling en herrie.

      Er moet worden doorgepakt en naast krimp opnieuw gekeken naar verhuizing van de luchthaven naar zee. Na oa de uitzending van Zembla en berichten over stikstofproblemen lijkt de mening van de gemiddelde Nederlander over Schiphol een stuk minder vergevingsgezind.

      14
      • Jeroen

        Verhuizing naar Zee vermindert de overlast op land wellichty, maar de vervuiling bnlijft en vergiftigt dan ook de zee. De enige echte duurzame oplossing is extreem verminderen van het aantal vliegbewegingen.

        7
    • Reactie door auteur

      SchipholWatch

      Helemaal mee eens, heer Van Marlen. Maar we moeten het een kans geven. We verwachten nog niet dat we deze site binnenkort kunnen opheffen. Helaas.

      7

Geef een reactie op Reactie annuleren

Translate