Het college van Haarlemmermeer ontwijkt opzichtig het beantwoorden van kritische vragen uit de gemeenteraad over de PFAS-verontreiniging door Schiphol. Het structureel wegkijken kan de gemeente duur komen te staan in de nieuwe Omgevingswet.
Eergisteren kwam het college met een brief naar aanleiding van vragen die door fractieleider Peter Boerman van GroenLinks waren gesteld. Hoewel de vragen niets aan duidelijkheid te wensen overlieten, doet het college in de antwoorden meer dan eens voorkomen alsof het de vragen niet goed begrijpt en geeft vervolgens antwoorden op vragen die niet zijn gesteld.
Het is een opzichtige manier van het uit de weg gaan van lastige vragen. Zo wil Boerman weten waarom een ‘tijdelijke’ vergunning is afgegeven voor de experimentele installatie voor een duur van maar liefst negen jaar. Het college gaat er niet op in, maar komt met een antwoord over de naastgelegen tijdelijke opslag voor gifgrond.
Maximaal drie jaar
Volgens het antwoord is het aan de aanvrager – Schiphol in dit geval – om de termijn van een vergunning aan te vragen, maar volgens de regels mag zo’n tijdelijke opslag voor een periode van maximaal drie jaar worden vergund.
Omdat de PFAS-wasinstallatie zich nog niet bewezen heeft, wil GroenLinks weten wat er gebeurt als het systeem niet blijkt te werken en wie daar toezicht op houdt. Het college schetst vervolgens een soort trial & error-traject waarin de gifgrond desnoods keer op keer opnieuw door de installatie wordt gehaald totdat deze voldoende schoon is voor hergebruik. Lukt dat niet, dan wordt de vervuilde grond alsnog naar een erkende verwerker afgevoerd.
Het zijn opmerkelijke antwoorden, temeer daar van de installatie al bekend is dat deze minder goed werkt met de kleigrond op Schiphol en een autoriteit als Chiel Jonker – de PFAS-specialist van Nederland – ernstige twijfels heeft uitgesproken over de haalbaarheid van dit project. Jonker stelde op 23 december 2023 in De Telegraaf (mirror) dat alle processen tot op heden de PFAS slechts verplaatsen, maar dat daarmee het probleem niet wordt opgelost. Ook zegt hij de reinigingsmethode te kennen en weet hij dat het proces vooral geschikt is voor zandige grond, niet voor de kleigrond van Schiphol.
Wereldvondst
Schiphol meldt op de eigen site dat er al uitgebreide tests zijn gedaan met de wasinstallatie met positief resultaat. Volgens eigen zeggen wordt de kleigrond met PFAS gesplitst in 80 procent schoon zand en 20 procent zwaarvervuild slib.
“Het zou een wereldvondst zijn, maar ik wil het nog wel eerst zien gebeuren”, aldus specialist Jonker in de krant.
Van het slib wil Schiphol vervolgens bakstenen produceren. Dat gebeurt volgens een procedé dat op de markt wordt gebracht door een start-up van een enkele jaren geleden afgestudeerde designer zonder achtergrond in milieubeheer of chemie. Schiphol stelt dat het traject is getest, met ‘veelbelovende resultaten’.
Het vliegveld geeft aan dat zowel de wasinstallatie als het bakproces zijn gecontroleerd door onafhankelijke laboratoria, maar verzuimt op zijn website inzage te geven in de onderliggende rapporten.
Megaproject voor startup
Gezien de enorme hoeveelheid gifgrond die Schiphol moet reinigen, is het opmerkelijk dat de luchthaven dit mega-probleem overlaat aan een startup bedrijfje met volgens Linkedin twee tot tien medewerkers. En dat het bevoegd gezag – in dit geval de gemeente Haarlemmermeer – het allemaal wel prima vindt.
Het college maakt zich weinig zorgen over de grote hoeveelheden gifgrond die moeten worden verwerkt, zo blijkt uit een volgend antwoord. “De werking van de installatie is niet gerelateerd aan de hoeveelheid grond. Als er meer grond is vervuild, kan deze worden verwerkt door de installatie.” Maar nu al is bekend dat het gaat om tenminste 180.000 ton aan gifgrond – een rij vrachtwagens van Amsterdam naar Den Haag zoals De Telegraaf schrijft – en vrijwel maandelijks worden nieuwe vondsten gedaan.
In geval van uitzonderlijke weersomstandigheden – noem extreme regenval zoals de laatste jaren steeds vaker voorkomt in ons land – lijkt Haarlemmermeer geen echt plan te hebben. In zo’n situatie zouden de tijdelijke gifdepots kunnen overstromen waardoor de PFAS in de omgeving terechtkomt. Maar volgens het college is er ruim voldoende marge inbebouwd in de depots om zo’n probleem voor te zijn.
Welke info is er nog meer?
Maar het is onduidelijk waarop de gemeente zich baseert met deze stelling, want uit de stukken die ter inzage lagen bij de vergunningaanvraag blijkt dat niet. Mogelijk heeft de verantwoordelijke wethouder aanvullende informatie ingezien, maar dan blijft de vraag waarom die stukken niet ter inzage hebben gelegen zodat burgers, natuurorganisaties en kritische raadsleden daar ook kennis van kunnen nemen.
Boerman wil van de burgemeester en wethouders weten of het project nog wordt voorgelegd aan de Commissie MER die inhoudelijk vaak waardevolle adviezen geeft over projecten met mogelijk grote gevolgen voor milieu en leefomgeving. Mede vanwege de experimentele opzet van de PFAS-wasserij zou het voor de hand liggen deze commissie in te schakelen.
Het college is dat niet van plan, zo antwoorden ze. Immers houdt de Omgevingsdienst de boel scherp in de gaten en heeft deze veel ervaring opgedaan met de tijdelijke opslag van PFAS. Maar deze dienst heeft nul ervaring met de PFAS-wasinstallatie en heeft een zekere reputatie op het gebied van PFAS-problemen, zoals we op deze site al vaker aantoonden.
Ontwijkende antwoorden op sociale media
GroenLinks vraagt waarom de gemeente op sociale media verontruste burgers met vragen over de PFAS-vervuiling aan het lijntje houdt en doet voorkomen alsof er weinig aan de hand is. Dat is immers bezijden de waarheid, want uit een inventarisatie van journalisten van onder meer Le Monde en The Guardian is allang gebleken dat het op bepaalde plekken bar en boos is met de PFAS-vervuiling op Schiphol.
Het roept de vraag op of de gemeente wel beseft hoe omvangrijk de vervuiling op Schiphol is en welke potentiële gevolgen dat heeft voor het milieu en de volksgezondheid. Uit de antwoorden die aan de gemeenteraad worden toegestuurd, zowel als de antwoorden die burgers op sociale media krijgen, lijkt dat besef niet present.
Zo’n lakse houding is compleet ongepast, temeer daar Schiphol in het nationale handelingskader PFAS is bestempeld als een van de drie hotspots in ons land, naast PFAS-producent Chemours in Dordrecht en chemiecomplex Chemelot in Zuid-Limburg. De toelaatbare waarden van PFAS-verbindingen worden keer op keer naar beneden bijgesteld omdat steeds duidelijk wordt hoe gevaarlijk deze stoffen zijn die nauwelijks afbreekbaar zijn en zich ophopen in mens, dier en natuur.
Nieuwe Omgevingswet
Het wegkijken is sinds de invoering van de Omgevingswet op 1 januari 2024 ook niet zonder juridische risico’s, want met name Afdeling 1.3, de zorg voor de fysieke leefomgeving, biedt een aantal artikelen die vrij duidelijk zijn over de verplichtingen die gelden voor “een ieder die weet heeft van nadelige gevolgen voor de fysieke leefomgeving”.
Door verspreiding via grond- en oppervlaktewater is inmiddels een gebied van zo’n honderd vierkante kilometer rond Schiphol licht tot zeer ernstig verontreinigd. Er zijn onder meer problemen in het Amsterdamse Bos en met het zwemwater in de regio. Een groot deel van het vervuilde gebied ligt in de gemeente Haarlemmermeer.
Bekijk op onze interactieve kaart hoe het met de PFOS-vervuiling is gesteld in uw eigen buurt.
Sla dit artikel op in uw favorieten
[email protected]
Wanneer ik hier lees dat een klein start-up bedrijfje eigenaar is van de grondwasinstallatie en dat die eigenaar een jonge “designer” directeur is, dan val ik van mijn stoel van verbazing! Totale afwezigheid van enige kennis van zaken! Nog niet bekomen lees ik dat het een mega project betreft en dat men het pfas vervolgens wil toepassen in de vorm van “binden” in klei dat dan voor het vervaardigen van bakstenen wordt aangewend. Begreep ik goed dat hier gaan ervarings/proeven zijn voorafgegaan? Wie gaat/gaan deze bakstenen toepassen? Nou, niemand als het goed is. Want deze bakstenen zijn nog niet gecertificeerd en dus illegaal als bouwstof! Voor de certificering dienen er zogenaamde uitloogproeven plaats te vinden. De bakstenen met pfas moeten aan uitloogproeven worden blootgesteld in en door een daarvoor erkend laboratorium. Daarna, bij gebleken geschiktheid, krijgt de baksteen een certificaat en mag het pas aangewend worden en niet eerder! Dit is een heel traject en dat kost ook nog wel wat. Ik weet niet wat men daar in de Haarlemmermeer allemaal van plan is maar het komt mij nogal amateuristisch over. Het wordt tijd dat er wat kennis ingehuurd wordt zie de site van NIBE bijvoorbeeld.
Flip Bruhl
Een prima artikel! Het geeft mooi de struisvogelpolitiek van de Gemeente Haarlemmermeer weer: Op korte termijn succesvol.
Als je in het Financieel dagblad onder PFAS zoekt gaat er een wereld van schoonmaakkosten claims en (gedeeltelijke) bedrijfssluitingen voor je open:
“De koers van 3M staat onder druk wegens claims aangaande PFAS verontreiniging.”
“Er lopen momenteel meerdere zaken tegen Chemours. De gemeenten Dordrecht, Papendrecht, Sliedrecht en Molenlanden startten eerder dit jaar een civiele zaak over het saneren van de bodem en wateren. Eind september besloot de rechtbank in Rotterdam in een tussenvonnis dat Chemours als bedrijf aansprakelijk is voor de pfas-schade in de vier gemeenten tussen 1984 en 1998. Latere pfas-uitstoot wordt nog onderzocht.”
“Het Openbaar Ministerie onderzoekt of directies van vervuilers strafrechtelijk aansprakelijk gesteld kunnen worden.”
Lees het artikel: https://fd.nl/bedrijfsleven/1502731/chemours-legt-productie-deels-stil-wegens-dwangsom
De Gemeente Haarlemmermeer (met een reserve van 200 miljoen) lijkt zich nog niet bewust van de schoonmaakkosten en de enorme claims die elders toegekend zijn. Een PFAS fabriek nam al een half miljard in haar begroting op. De grootte van de vervuiling door Schiphol is waarschijnlijk groter dan in Dordrecht. Bij Schiphol betreft het PFOS, een van de schadelijkste stoffen die onder PFAS vallen. Het is mij onduidelijk of PFOS nog steeds bij het de-icen van toestellen gebruikt wordt.
Wat betreft de opslag is bakstenen: In de jaren 50 en 60 werd asbest in bakstenen verwerkt. Gebouwen met deze stenen worden niet afgebroken vanwege de hoge kosten en de gezondheidsrisico’s (voorbeeld; Heemstedestraat Amsterdam). Ik weet niet of aannemers bereid zijn PFOS stenen af te nemen. De prijs van gebouwen met PFOS stenen zal zeker lager liggen dan huizen met “gewone” stenen. Asbest blijft gebonden aan de stenen. Is dat met PFOS ook zo?
Over uitwassen van PFAS: Ook verdun je PFAS tot onder de plaatselijk “veilige” norm het verzameld zich: Vissen eten met PFAS besmet voer, roofvissen eten die vissen, zeerobben eten roofvissen, mensen en met name Groenlanders eten zeerobben. Het is dus niet verwonderlijk dat extreem hoge concentraties PFAS bij Groenlanders zijn aangetroffen.
De opslag van PFOS in Badhoevedorp bij Schiphol doet nogal amateuristisch aan met een losse plastic zeiltjes boven een heuvel vervuilde grond. Ook onder de heuvel ligt een zeiltje. Wind en water hebben voor het oog vrij spel. Mijn hoop is gevestigd op een deugdelijke opslag tot een deugdelijk schoonmaakproces bekend is. Dat kan een hoop kosten en leed besparen.
flip
Een prima artikel! Het geeft mooi de struisvogelpolitiek van de Gemeente Haarlemmermeer weer: Op korte termijn succesvol.
Als je in het Financieel dagblad onder PFAS zoekt gaat er een wereld van schoonmaakkosten claims en (gedeeltelijke) bedrijfssluitingen voor je open:
“De koers van 3M staat onder druk wegens claims aangaande PFAS verontreiniging.”
“Er lopen momenteel meerdere zaken tegen Chemours. De gemeenten Dordrecht, Papendrecht, Sliedrecht en Molenlanden startten eerder dit jaar een civiele zaak over het saneren van de bodem en wateren. Eind september besloot de rechtbank in Rotterdam in een tussenvonnis dat Chemours als bedrijf aansprakelijk is voor de pfas-schade in de vier gemeenten tussen 1984 en 1998. Latere pfas-uitstoot wordt nog onderzocht.”
“Het Openbaar Ministerie onderzoekt of directies van vervuilers strafrechtelijk aansprakelijk gesteld kunnen worden.”
Lees het artikel: https://fd.nl/bedrijfsleven/1502731/chemours-legt-productie-deels-stil-wegens-dwangsom
De Gemeente Haarlemmermeer (met een reserve van 200 miljoen) lijkt zich nog niet bewust van de schoonmaakkosten en de enorme claims die elders toegekend zijn. Een PFAS fabriek nam al een half miljard in haar begroting op. De grootte van de vervuiling door Schiphol is waarschijnlijk groter dan in Dordrecht. Bij Schiphol betreft het PFOS, een van de schadelijkste stoffen die onder PFAS vallen. Het is mij onduidelijk of PFOS nog steeds bij het de-icen van toestellen gebruikt wordt.
Wat betreft de opslag is bakstenen: In de jaren 50 en 60 werd asbest in bakstenen verwerkt. Gebouwen met deze stenen worden niet afgebroken vanwege de hoge kosten en de gezondheidsrisico’s (voorbeeld; Heemstedestraat Amsterdam). Ik weet niet of aannemers bereid zijn PFOS stenen af te nemen. De prijs van gebouwen met PFOS stenen zal zeker lager liggen dan huizen met “gewone” stenen. Asbest blijft gebonden aan de stenen. Is dat met PFOS ook zo?
Over uitwassen van PFAS: Ook verdun je PFAS tot onder de plaatselijk “veilige” norm het verzameld zich: Vissen eten met PFAS besmet voer, roofvissen eten die vissen, zeerobben eten roofvissen, mensen en met name Groenlanders eten zeerobben. Het is dus niet verwonderlijk dat extreem hoge concentraties PFAS bij Groenlanders zijn aangetroffen.
De opslag van PFOS in Badhoevedorp bij Schiphol doet nogal amateuristisch aan met een losse plastic zeiltjes boven een heuvel vervuilde grond. Ook onder de heuvel ligt een zeiltje. Wind en water hebben voor het oog vrij spel. Mijn hoop is gevestigd op een deugdelijke opslag tot een deugdelijk schoonmaakproces bekend is. Dat kan een hoop kosten en leed besparen.
Flip Bruhl
Hugo van der Wees
Ik heb vorig jaar vragen gesteld hierover aan het RIVM, het Hoogheemraadschap Rijnland, de Omgevingsdienst en de gemeente Haarlemmermeer (met een cc’tje aan de GroenLinks fractie). Van de eerste drie kregen ik na lang wachten ontkennende en/of ontwijkende antwoorden (allemaal in het bezit van de SchipholWatch redactie) , alleen van de gemeente kwam er geen enkele reactie. Wel van de GroenLinks fractie; hun vragen aan het college hebben, naar ik aanneem, mede geleid tot dit artikel.
De luchthaven is voor Haarlemmermeer een soort melkkoe, ze heeft zelfs gepoogd om transit passagiers toeristenbelasting te laten betalen, om maar even een voorbeeld te geven. Geen enkele vorm van kritisch volgen van de ontwikkelingen, geen mening over overlast van vliegtuig herrie en een verantwoordelijk wethouder die zich bij elke gelegenheid voor een KLM vliegtuig laat fotograferen.
Geert
Ik weet niet of je Pfas kunt ruiken maar zwendel stinkt altijd.
Dan ruik ik dat in ieder geval,zelfs met een verstopte neus.
Mijn sterrenbeeld is Hond dus zeg niks verkeerd over mijn neus.
Wat dacht je overigens van een tijdelijke vergunning van 9 jaar,de zwendel ten top en degene die dat afgegeven heeft komt als eerste in aanmerking voor het verdachtenbankje.
Rob
Haarlemmermeer is de buikspreekpop van de luchtvaart. Onze burgemeester zal een mooie functie krijgen als ze burgemeester af is in de luchtvaart. Ze heeft totaal geen feeling met inwoners en dus de samenleving, als de luchtvaart maar gefaciliteerd wordt.
Liegen en bedriegen, hoe kan je jezelf in de spiegel aankijken zou je zeggen, zeker met pfas waarvan bekend is dat dit een doodsteek is voor de gezondheid van omwonenden. Weg kijken en blijven lachen mevrouw Schuurmans.
Lex
Wat vindt de provincie noord Holland van deze opstelling van de gemeente Haarlemmermeer ? Er moet toch iemand ingrijpen?
Hans
Goed informatief stuk!
Op 09-02 jl. vroeg ik op X aan Provincie Noord-Holland het volgende:
Ik vraag mij af wat de reden is dat er niet gecontroleerd wordt op PFAS bij zwemlocaties. PFAS is rondom Schiphol (Aalsmeer, Amstelveen, Hoofddorp) veelvuldig aangetroffen. Gaat u er per definitie van uit dat dit geen kwaad kan?
Vandaag kreeg ik antwoord:
Beste Hans, je vraag is intern uitgezet. We komen er op terug zodra we een antwoord hebben. ^Eva