De gedachte achter de nieuwe Omgevingswet die volgend jaar van kracht wordt is om mensen beter te beschermen tegen onder meer geluidsoverlast. De herrie van vliegtuigen wordt daarom extra zwaar meegeteld in het totaalplaatje. Voor het ministerie van Infrastructuur (I&W) reden om de gevolgen voor de vliegindustrie met man en macht te beperken.
Dit valt op te maken uit een stapel papieren die demissionair staatssecretaris Steven van Weyenberg medio december aan de Tweede Kamer stuurde. Daarin worden allerlei juridische trucs onderzocht om vliegtuiglawaai toch maar vooral geen rem te laten zijn op de eventuele groei van Schiphol en andere vliegvelden.
Vanwege de hoge irritatiefactor van vliegtuiggeluid moet in de Omgevingswet het lawaai veel zwaarder worden meegeteld in het totaalplaatje. Maar dat levert een gevaar op voor de luchtvaartsector. Volgens de huidige rekenmethode worden richtwaarden zoals van de Wereldgezondheidsorganisatie al ver overschreden, de nieuwe methode zorgt voor een explosieve stijging van het aantal slachtoffers.
De Omgevingswet leidt er volgens de stukken toe dat er maar liefst drie tot vijf keer zoveel ernstig gehinderden worden erkend rond Schiphol. Dat is in lijn met de ervaringen van veel omwonenden die nu te maken hebben met vliegherrie, maar buiten de officiële geluidscontouren wonen en volgens I&W derhalve geen recht van spreken hebben.
Landsadvocaat Pels Rijcken zocht uitweg
Dit gevolg van de nieuwe wet staat onder meer de zo noodzakelijke woningbouw in de weg. Reden voor het ministerie om juristen van het in opspraak geraakte kantoor van de landsadvocaat Pels Rijcken naar mogelijkheden te laten zoeken om de wet te omzeilen.
Zij komen al snel tot de conclusie dat I&W zich weinig zorgen hoeft te maken, omdat er toch geen harde normen bestaan voor vlieglawaai. Dat verandert niet met de introductie van de nieuwe wet. Zolang een gemeente maar netjes formuleert waarom het belang van de nieuwbouw groter is dan het belang van de aanstaande bewoners om gevrijwaard te blijven van vliegherrie, is er niets aan de hand.
“Het probleem zit in de aangepaste regels”, zo leggen de peperdure advocaten uit. “Aan de situatie zelf verandert niets. Het enige probleem is dat de overheid nu met een grondiger motivatie moet komen om nieuwbouw alsnog mogelijk te maken.
Handleiding voor het omzeilen van de wet
Als gevolg van dit advies wil I&W een soort handleiding gaan opstellen voor gemeenten, waarmee ze eenvoudig een ‘juridisch houdbare’ motivatie kunnen opstellen om woningen te bouwen in een zwaar door de luchtvaart geteisterde omgeving.
Die handleiding moet straks zelfs zó ver gaan dat ook mensen die nu al te maken hebben met veel vliegoverlast nog eens extra kunnen worden belast. “Er is ons geen jurisprudentie bekend dat dit door de rechter niet wordt toegestaan”, aldus kortweg het advies van de advocaten.
Wel helpt het overheden bij de rechter als van tevoren een beleid is vastgesteld. Dan kan zelfs een jaargemiddelde van meer dan 70 decibel worden verantwoord, denken de specialisten bij Pels Rijcken. Belangrijk is dan wel dat ‘bewoners weten waarvoor ze tekenen’. De vliegherrie moet daarom in het koopcontract worden opgenomen, zodat kopers in een later stadium – wanneer zij er achter zijn gekomen hoe erg de overlast is – geen poot hebben om op te staan.
Drie scenario’s in dienst van de luchtvaart
Het ministerie snapt heel goed dat vliegherrie een groot probleem vormt en werkt daarom aan drie scenario’s om de gevolgen voor de luchtvaart zoveel mogelijk te beperken. Op de korte termijn denken de ambtenaren ook na invoering van de Omgevingswet nog maar even vast te houden aan de oude beoordelingscriteria. Op de middellange termijn kunnen dan die criteria via de wetgeving worden aangepast en op de langere termijn willen ze de nieuwe Luchtvaartnota gebruiken om wederom een nieuwe uitzondering te creëren voor de luchtvaartsector zodat nergens meer rekening mee hoeft te worden gehouden.
De papieren die Van Weyenberg naar de Kamer stuurde, ademen de sfeer van de stikstofwetgeving waarbij het demissionair kabinet vooral keek naar juridisch houdbare trucs om de geest van de wet te omzeilen. Ook in de stukken van staatssecretaris Van Weyenberg (D66) wordt niet gekeken naar een oplossing voor de geluidsoverlast van vliegtuigen, maar gezocht naar manieren om de nog niet eens geëffectueerde wet vanaf dag één te omzeilen.
Angst voor afnemend draagvlak
De ambtenaren van het ministerie blijken zich volgens een meegestuurde ‘factsheet oplossingsrichtingen’ terdege bewust van de ophef die het gesjoemel met de Omgevingswet kan veroorzaken. Ze schrijven daar dat “het risico bestaat dat een uitzonderingspositie van de luchtvaartsector in de Omgevingswet kan leiden tot afnemend draagvlak onder de bevolking”.
Daarom hebben de ijverige I&W-ers daar al een oplossing voor bedacht: “Dit risico is te verkleinen door het probleem breder ‘aan te vliegen'”. Zo kan er worden gewezen op andere geluidsbronnen die afwijken van de standaard, zoals “windturbines of bepaalde soorten industrie”.
Het wijzen naar andere sectoren lost voor omwonenden helaas niet de problematiek van de luchtvaartoverlast op.
Al met al blijkt uit de stukken dat omwonenden van vliegvelden niet hoeven te rekenen op verbeteringen in hun leefomgeving door de nieuwe Omgevingswet. Hoewel de intentie van de wet goed is, werkt het ministerie met man en macht en via het inschakelen van peperdure adviseurs aan juridische oplossingen voor ‘real life’-problemen. Het gesjoemel duurt voort, ook richting Rutte IV.
PietB
Gek, maar het verwondert me niet echt. Nederland vaart een van Europa afwijkende koers. In Nederland wordt het omgevingslawaai van vliegtuigen anders behandeld dan het andere omgevingslawaai. In de Europese richtlijnen wordt alle lawaai gelijk behandeld. Wat Nederland doet gaat wel wringen. In de laatste richtlijn van Europa, 2020/367/EG, ligt de relatie tussen lawaai en ernstige hinder van weg, spoorweg en vliegtuigen vast. Ook dient niet het geluid van die drie te worden opgeteld maar het aantal gehinderden. Deze richtlijn moet per 1 januari 2021 zijn ingevoerd. Zie de richtlijn https://eur-lex.europa.eu/legal-content/NL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32020L0367&from=NL .
Van uitstel van aanpassing van de Omgevingswet kan dus geen sprake zijn. Er kan wel gesteggel komen over de uitleg van de doelstelling van de richtlijnen. De 2020/367 is onderdeel van 2002/49 en die laatste beschouwen ze als een rapportageplicht, niet als een richtlijn om de gezondheid van burgers te beschermen, hetgeen wel de primaire doelstelling is. Ja hier kan juridisch optreden helpen.
NB
Kijkend naar de toeslagenaffaire is het enige dat lijkt te helpen: publiciteit.
Is deze informatie al aangeboden aan programma’s als Nieuwsuur, reporter of een journalistiek onderzoeksplatform?
Die kunnen hier toch fantastisch mee scoren zou ik zeggen. Of maken deze media ook al deel uit van het systeem?
Welke journalisten zetten hun tanden in het gesjoemel rond Schiphol?
Het is toch een gotspe dat Pels Rijken wordt betaald van onze belasting centen en dat die adviezen rechtstreeks tegen onze belangen als gedupeerde omwonenden ingaan.
Ik begrijp heel goed dat mensen het vertrouwen in de overheid en de politiek verliezen.
SchipholWatch
Wij maken journalisten zo nu en dan attent op bevindingen, maar het helpt als ook andere mensen zo’n artikel eens onder de aandacht brengen. Dan komt het niet alleen van ons af 😉
M.Pool
Ik zie overeenkomst met het beleid voor windparken en het evenementenbeleid in Amsterdam
Zie http://www.ftm.nl/artikelen/deel-ii-windparken-overheid-negeerde-rechtspraak.
Hier lees je dat beleid vóór recht gaat/ging bij de vergunningverlening voor windparken.
Rob
Ja waar blijft de Pieter omtzigt die dit aan de kaak gaat stellen.
Het is 1 grote slangenkuil en omgevenden worden aan alle kanten door de overheid genaaid tbv de gigantische overlast gevende luchtvaart. Gezondheid is van geen enkel belang voor deze mensen, maar er komt een dag dat al dit vullis ter verantwoording wordt geroepen
Mein
Over hoeveel decennia? Ik ben nu ziek door de overlast. Van alles geprobeerd. Ik weet het niet meer….
Mein
Over hoeveel decennia? Ik ben nu ziek door de overlast. Van alles geprobeerd. Ik weet het niet meer…. De directe omgeving roept volgens de NOS reeds sedert 1938…..
Haes
En dezelfde overheidsfiguren roepen graag en veelvuldig dat nl een “rechtsstaat” is. Alsof dat een garantie is op fatsoenlijk handelen van die overheid…..
Was het maar waar…. Onze overheid heeft zich gaandeweg steeds meer ontpopt als een regelrechte vijand van haar eigen burgers, ook al is het dan in de gedaante van de “rechtsstaat”. En ze doen allemaal mee: rechters, ambtenaren, politici….
Dat is inmiddels wel gebleken…allemaal mensen waar je gezien hun functie véél meer wijsheid, fatsoen én taakbesef van zou mogen verwachten… hoe kon het gebeuren? Het is inderdaad het gevolg van een totaal verrotte mentaliteit. Er zijn nettere termen voor gegeven maar noem het kind maar bij de naam. Er zou een “nieuwe bestuurscultuur” nodig zijn….weet u het nog?
En wat gebeurt er nu met het nieuwe kabinet? Het zijn dezelfde partijen, dezelfde “ons kent ons” kringetjes, die doorgaan. Moeten die nu voor die nieuwe cultuur, die andere mentaliteit gaan zorgen? Geloof het maar niet… het vervolg is duidelijk: er komen ongelukken van.
De kruik gaat zolang te water tot die barst.
ir. B. van Marlen
Het wordt hoe langer hoe schunniger in dit land. Zelfs een volslagen idioot zal inzien dat nog meer vliegtuigen nog meer herrie zullen geven. De overheid gaat dit nu concentreren boven de Polderbaan en de Kaagbaan. Deze mensen mogen worden opgeofferd voor de winsten in Amsterdam. Wordt het daar dan beter? Welnee, want ook die banen worden straks weer verder volgevlogen. Inmiddels zal men woningbouw wel in die regio willen doordrukken, men moet er dan maar voor tekenen geen bezwaar te maken. Dit heet nu: “rekenschap geven van geluid en hinder van het luchtverkeer”. Nergens erkent men het ziekmakend effect van deze herrie!
Wat is dit een corrupt zooitje! Het liegen en bedriegen gaat gewoon door.
Ik ben voorstander van een (niet geluiddichte) hersocialiseringsinrichting te bouwen aan de voet van de Polderbaan waar dit geteisem voldoende langdurig kan worden geïnterneerd. Misschien iets voor een crowdfunding actie?
Josje
Treffend voorbeeld van hoe netwerkcorruptie er in de praktijk uitziet. Op het YouTube-kanaal De nieuwe wereld werd eerder dit jaar Lector Weerbare Democratie Willeke Slingerland geïnterviewd over dit fenomeen (https://www.youtube.com/watch?v=yV5G3zHWn8U&list=PLOosJrK6HH-WxnQaFormryHCv1hlCEMQ3&index=4). Ambtenaren, politici en juristen zitten in dezelfde bubbel, een sociaal-bestuurlijk netwerk waarin professionals uit verschillende beroepsgroepen rouleren, elkaar steunen en onderling dienst en wederdienst bewijzen. Zij spreken dezelfde taal en werken – vaak met goede bedoelingen – aan dezelfde agenda. Geluiden uit de samenleving dringen niet meer door. “Mede door deze ontwikkeling kampt Nederland met een toenemende verantwoordelijkheidscrisis. Wie stellen wij aansprakelijk voor misstanden van het systeem?” Aldus de toelichting bij dit interview.
Willeke Slingerland pleit voor meer organisatiebewustzijn, maatregelen en checks en balances om ethisch besef terug te brengen binnen deze netwerken. Dat is een goed streven, maar de afwezigheid van individueel moreel besef blijft schokkend. Hoe is het mogelijk dat een hoog opgeleide jurist die de overheid adviseert met droge ogen durft neer te schrijven dat ‘een jaargemiddelde van 70 dB aan geluidshinder kan worden verantwoord’? Druk bezig zijn met regels en rekensommen en jurisprudentie en geen seconde stilstaan bij wat deze bewering eigenlijk inhoudt, wat het betekent om mensen aan dergelijke geluidsvolumes bloot te stellen. Geen besef – nota bene als jurist – waarvoor wetten in het leven geroepen zijn. Niet meer zelfstandig na kunnen denken. Alles ondergeschikt aan de eigen dynamische carrièrewereld, de netwerkbubbel. We zitten als samenleving in een serieuze morele crisis.
Rob
Dat motiveren door de gemeenten van het bouwen op plaatsen waar het eigenlijk niet kan is ook aan de hand bij de veiligheid. Daar worden zelfs de heel ruime gelijkwaardigheidscriteria niet gehaald. Vervolgens is besloten om deze criteria niet meer van toepassing te laten zijn en te sturen via ‘ruimtelijke ordening’. Zoals de OvV heeft aangegeven heeft dit beleid gefaald. Recent hebben de gemeenten zelfs nog meer ruimte gekregen om toch te bouwen , en ook hier volstaat een ‘motivatie plicht’.
Arie den Draak
Steeds meer en meer groeit het “luchtvaartdossier” tot de overtreffende trap van overheidsfraude, gerechtelijke dwaling en misstanden. Ik voorzie dat deze fraude deze de Toeslagen Affaire ruimschoots zal overtreffen. Dit loopt al tientallen jaren, met veel meer slachtoffers.
Ook hier rechters die de burger geen bescherming bieden.
Welke politieke held gaat dit in Den Haag als klokkenluider melden?