Gebrekkige wetgeving door ministeries en het parlement en onvoldoende handhaving van bestaande wetgeving dwingen burgers naar de rechter te stappen. Het is hun laatste mogelijkheid om recht te halen.
Dit zegt de Raad voor de Leefomgeving en infrastructuur (Rli) in zijn jongste advies aan de regering. De manco’s in wetgeving en handhaving leiden tot een disbalans in de verhouding tussen de rechterlijke, wetgevende en uitvoerende macht.
“De bewaking van de rechtsstaat is te eenzijdig uitsluitend bij de rechter komen te liggen. De oorzaak hiervan ligt bij de twee laatstgenoemde machten: het parlement en de regering. Het is immers ook hún taak om de rechtsstaat te bewaken de regels van het recht te respecteren.”
Het advies van Rli komt precies op het moment dat – met name radicaal-rechtse – partijen in de Tweede Kamer fantaseren over het beperken van de toegang tot de rechter van milieu- en belangenorganisaties zoals SchipholWatch.
Rechter niet het probleem
De raad stelt dat die toegang tot de rechtspraak niet het probleem is, integendeel juist een garantie is voor de rechtsbescherming van burgers tegenover de Nederlandse staat. Het is integraal onderdeel van de vrijheid en vormt een wezenlijk onderdeel van de democratie.
Rli adviseert de regering daarom de koe bij de horens te vatten. Zo kunnen ministeries hun juridische afdelingen versterken, zodat wetten vooraf goed worden getoetst aan de Grondwet, Europese richtlijnen en internationale verdragen. Dat voorkomt dat er achteraf misverstanden ontstaan en dat vervolgens rechters uitspraken moeten doen die de regering minder goed uitkomen.
De raad signaleert verder dat in de huidige wetgeving de Europese richtlijnen minimaal worden geïmplementeerd. De wetgever gaat voor het absolute minimum, maar zou moeten kiezen voor een robuuster invulling van de Europese afspraken in nationale wetgeving. Ook dat voorkomt procedures achteraf.
Handhaven noodzakelijk
Belangrijk is verder dat de overheid ingrijpt als de regels worden overschreden – zoals jarenlang het geval is in het dossier Schiphol. En het is zaak om vergunningen tijdig te actualiseren zodat het niet meer kan voorkomen dat bijvoorbeeld een vliegveld decennialang actief is zonder de wettelijk vereiste vergunningen.
Rli pleit voor een speciale rechtbank die geschillen over de leefomgeving behandelt. Bijzonder is dat de raad vindt dat hoger beroep dan achterwege kan blijven.
De adviesraad benoemt het dossier Schiphol expliciet en meerdere malen in het advies. Uitgebreid wordt ingegaan op de zaak die de stichting Recht op Bescherming tegen Vliegtuighinder heeft gewonnen. Het is een schoolvoorbeeld van een overheid die faalt in het opstellen van wetten en het vervolgens handhaven ervan.
Schiphol werkt al jaren buiten de grenzen van de wet, maar er vindt nauwelijks handhaving plaats. Geluidsgrenzen worden straffeloos overschreden, arbeidsomstandigheden zijn ziekmakend en de PFAS-vervuiling heeft inmiddels de hele regio besmet. Schiphol is daarmee een perfect voorbeeld voor de misstanden in wetgeving en handhaving die Rli signaleert.
Sla dit artikel op in uw favorieten
Rina K
Onze democratie lijkt te verworden tot een dictatuur van de lobbyisten.
rrustema
Een belangrijk corrumperend element hierin is de staatssteun aan een commercieel bedrijf, KLM. Al die jaren.
Als het een volledige staatsonderneming was met een maatschappelijke opdracht kan je het daartoe disciplineren. Bijvoorbeeld verbindingen onderhouden met eilanden of afgelegen gebieden, als nutsdienst. Een duidelijk omschreven taak. Maar sinds de dekolonisatie zijn er geen overzeese gebieden meer. En Nederland is geen uitgestrekt land met eilanden en afgelegen gebieden.
Het is een relict uit die tijden (lees De Blauwe Zwaan) maar sindsdien op zoek naar een bestaansreden. Dat was even gevonden in de fantasie van de ‘mainport’ (een Engels woord) voor Schiphol en KLM. Allemaal hybris. Niemand die het op tijd stopte, een runaway train. En KLM rationeel failliet laten gaan lukt tot nu toe ook nog niet.
Nou maar hopen dat een, desnoods krappe, Kamermeerderheid ervoor zal stemmen om KLM niet nòg een keer te redden. De hele oppositie plus NSC? Omtzigt die zich dan uit het akkoord moet wurmen op grond van de financiën, want dat is immers leidend. BBB ook, want boeren zijn belangrijker. Zonder FvD, SGP en JA21 kom je dan toch op een meerderheid van 82 zetels.
Roland
Nou het gaat in ieder geval de “goede kant” op met het aandeel K**LM, meer dan 10% verloren de afgelopen dagen op de beurs , ws. door tekortkomingen van Airbus en Boeing EEN VOORAL door het statement van de gemeente Amsterdam, waar ik al jaren voor pleit! Zal wel geen zoden aan de dijk zetten, maar het is wederom een begin om op te komen tegen deze WAARDELOZE TERREUR JEGENS DE EIGEN BEVOLKING!!!!!??
Maaike
Eergisteren in de krant (Leidsch Dagblad) een stuk over hoe de nieuwe pier op Schiphol begroot was op zo’n 400 miljoen euro, maar nu gaat uitkomen op 1,5 miljard euro en misschien zelfs 2 miljard euro. Financiële strop waardoor de havengelden omhoog moeten.
Gisteren een artikel in de krant over het wanbeleid bij Transavia. Ze hebben personeelstekort waardoor er steeds vluchten worden geschrapt, mede dankzij piloten die overstappen naar KLM. Personeel is het zat klachten van klanten te moeten aanhoren. En bij mijn weten is Transavia een dochteronderneming van KLM.
Het lijkt er een beetje op dat beide partijen zichzelf in de voet schieten. Maar bovenal vraag ik me af waarom ze niet gaan dreigen dat de vakantieganger meer gaat betalen voor zijn vakantie? O, ja, dat doen ze natuurlijk alleen in de artikelen die gaan over krimp (dankzij omwonenden die voor zichzelf opkomen). Dan doen ze hun best middels angst de vakantieganger “achter zich te scharen” terwijl ze er blijkbaar zelf een zooitje van maken…
Roland
Hoe heeft het toch zover kunnen komen dat in dit land dat zo pocht op democratie en open bestuur de burger beschermd moet worden tegen de overheid? Mijnheer Rutte??? Of bent u al net op tijd vertrokken???
Het rechteloze dossier Schiphol
Stond er ook in hun advies m.b.t. het dossier Schiphol dat de Staat tijdens de rechtszaak aangespannen door RBV, aangaf dat ze zich niet zouden houden aan de uitspraak van de rechter? En dat dit een totaal failliet van de Nederlandse rechtstaat is? Dat dit nooit meer mag voorkomen en dat ze nog 266 dagen hebben om, conform de uitspraak van de rechter, het vonnis uit te voeren?
De heer Omtzigt heeft gelijk. Het bewaken van de rechtsstaat is een topprioriteit evenals het respecteren van de regels van het recht. Dus ook de uitspraken van rechters.
Roland
De heer Omtzigt heeft ook getekend onder een regeerakkoord waarin staat dat Schiphol mag uitbreiden….
W Lieverst
Helaas, het eerste wat nu gaat gebeuren is dat minister Madlener de motie over de opening van Lelystad Airport van tafel veegt. Het volk heeft door PVV te stemmen niet voor het welzijn van de bevolking gekozen maar voor de BV Nederland.
Maaike
Ik las gisteren zo’n zelfde artikel in de krant. En ik herinner me nog die motie die de SGP indiende om het voor burgers moeilijker te maken om naar de rechter te stappen, want “dat ondermijnt de democratie” (dat was de strekking althans, terwijl diezelfde democratie de wetten opleverden waar partijen zich aan dienen te houden…). Zal ik dan eerlijk zijn: als het ooit zo ver komt dat onze overheid ons de rechtsgang ontzegt, dan zijn wij geen rechtsstaat meer, maar een politiestaat.
Haes
Betwijfel of de oorzaak in “gebrekkige wetgeving” ligt. Als dat zo zou zijn, kan de rechter er immers ook niks mee? M.i. is het een mentaliteitskwestie. Een gebrek bij onze diverse overheden aan integriteit, een gebrek aan fundamenteel besef van de belangrijkste taak van een overheid tw de bescherming van zijn burgers. Hoe hanteer je de wet? Is dat in het belang van de burger of iets anders? Ik vrees dat onze overheden verregaand zijn gecorrumpeerd door lobbyisme. Allerlei belangen hebben op uiterst ondoorzichtige wijze toegang tot de macht en de belangrijkste toezichthouders falen opzichtig: bezig met de waan van de dag of het doorschuiven van de zwarte piet. Nl is m.i. korrupter dan we geneigd zijn te denken.
Dick
Aansluiten maar…… dit gaat een bloedbad worden , er is nml. geen enkele wet wat het gedogen continu lan verlengen , de rechter heeft een uitspraak gedaan , dus dat gaat kassa worden.
https://www.ad.nl/binnenland/massaclaim-van-3-miljard-tegen-staat-om-schiphol-in-aantocht~a0ed2b4b/
Nic
Wat zal er met dit rapport worden gedaan?
Wat kunnen WIJ ermee?
Erik H.
Het falende beleid, lijkt recht te geven op Nadeel Compensatie voor de jaren na 2019, dus 2020 t/m heden, immers de regels zijn die periode (ruim) overschreden.
En de goede ervaring met de NC 2018 en 2019, zijn een treurig maar goed voorbeeld.