Stelt u zich eens voor op een budgetvlucht te zitten naar uw favoriete vakantiebestemming. Op meer dan tien kilometer hoogte laat de piloot van zich horen. “This is your captain speaking.”
Het toestel blijkt in brand te staan met waarschijnlijk catastrofale gevolgen, tenzij er onmiddellijk actie wordt ondernomen. Het cabinepersoneel is getraind om in deze situaties de passagiers voor te bereiden op een noodlanding.
De piloten volgen hun standaard procedures en wijken af van hun koers om te kunnen landen op het dichtstbijzijnde vliegveld. Die procedures bieden geen garantie op succes, maar geven wel een kans op overleving.
Geen vlam te zien
In uw geval zijn het helaas niet deze procedures die worden gevolgd. De piloten concluderen dat de brandmelding een fout is van de boordcomputer en ze willen niet te laat op hun bestemming aankomen. Ze zien tenslotte zelf geen vlam uit het vliegtuig slaan. De brand woekert voort.
In de cabine raken uw medepassagiers geïrriteerd van het verzoek om de stoelriemen vast te maken – ondanks de penetrante brandlucht en de rookwolken. Ze willen zich niet voorbereiden op een noodlanding, maar willen dat er nieuwe drankjes worden geserveerd. Mét ijs, want het is zo warm in de cabine. De stewardessen hervatten zuchtend de service.
Op de grond hoort het grondteam van het incident en stuurt een bericht met strikte instructies naar de piloten om op koers te blijven en hun omstandigheden niet te melden aan de luchtverkeersleiding.
Bang voor reputatieschade
Het team weet dat dit niet de veiligste manier van handelen is, maar ziet op tegen de kosten van een omleiding en tegen de schade aan de reputatie van het vliegbedrijf. Ze willen het incident koste wat kost uit de media houden.
Als gevolg van de beslissingen van alle betrokkenen vliegt het toestel brandend op de geplande koers. Vol met tevreden mensen die hun wensen direct ingewilligd zien.
De acties zijn een kortzichtige poging om geld en gezicht te redden, allemaal in de blinde hoop dat als het vuur wordt genegeerd, de problemen verdwenen zijn. Iedereen kan dan nog vóór zonsondergang op het strand zitten.
Duidelijk is als het zo echt zou gaan bij een incident in een vliegtuig, de gevolgen potentieel rampzalig zijn. Het is dan ook niet voor te stellen dat de betrokkenen op deze manier zouden reageren.
Schokkende gelijkenis
Toch bestaat er een schokkende gelijkenis met de reactie van mensen op een andere, maar zeer reële noodsituatie waarmee we worden geconfronteerd: de klimaatcrisis.
Er bestaat geen twijfel over het feit dat, net als het fictieve vliegtuig in dit verhaal, de klimaatcrisis rampzalige gevolgen krijgt door menselijk gedrag en overmatige consumptie.
Het enige verschil is de tijdsspanne waarin de noodsituatie zich voordoet. Het is moeilijk te geloven dat iemand in een brandend vliegtuig zich zo zou gedragen als in dit verhaal omdat de tijd om te reageren maar zeer beperkt is.
Ecologische afgrond
Het blijkt helaas veel makkelijker om de overweldigende wetenschappelijke consensus te negeren die aangeeft dat we op weg zijn naar de ecologische afgrond en naar de klimaatcatastrofe. Dat komt omdat deze ramp zich in een lager tempo voltrekt. Er lijkt nog genoeg tijd om te reageren.
Net als voor de passagiers in het vliegtuig, is het voor ons ongemakkelijk om wijzigingen aan te brengen in ons gewoonten, keuzes en gedragingen.
Net als door het grondteam van het luchtvaartbedrijf wordt het door veel managers gezien als te duur om op de juiste manier te reageren op noodsituaties. Ze kiezen er dan liever voor om niet te handelen om hun winsten niet in gevaar te brengen. Ondanks het feit dat het leven van hun kinderen en kleinkinderen in gevaar is door hun gebrek aan actie.
Net als voor de piloten in het vliegtuig kan het voor veel politici en andere leiders makkelijker zijn om de waarheid te ontkennen en informatie te vinden die wel aansluit bij hun ‘geloof’.
Ongemakkelijk gevoel
Dit voelt ongemakkelijk en het is goed te begrijpen dat velen van ons geen fundamentele veranderingen in hun manier van leven willen accepteren. Met deze angst als onderliggende emotie is het geen verrassing dat velen van ons ook de verschillende stadia van een shock doormaken, compleet met reacties als ontkenning, woede en afwijzing.
In de meeste gevallen belanden we uiteindelijk in een ander stadium: dat van acceptatie. Dan raken we in de positie om hulp te zoeken.
Acceptatie is de eerste stap waarmee je afstand kunt nemen van de situatie, een stap terug kunt zetten en te onderzoeken wat er aan de hand is. Alleen met dit perspectief zijn we in staat het perspectief te verbreden. de situatie te begrijpen en vervolgens ‘va de koers af te wijken’.
Als piloot op een passagiersvliegtuig heb ik niet alleen financieel geprofiteerd van de luchtvaart, maar ben ik ook inmiddels de derde generatie binnen mijn familie die professioneel vliegt.
Jeugddroom
Zoals veel piloten wilde ik al op zeer jonge leeftijd met straalvliegtuigen vliegen en heb ik veel opgeofferd om mijn doel te bereiken.
Toen werd ik geconfronteerd met informatie dat mijn liefde voor het vliegen in strijd was met mijn verlangen om een bewoonbare planeet voor mijn kinderen te behouden.
Ook ik zat een tijdlang diepgeworteld in mijn angst, ontkenning en woede. Ik wilde niet geloven wat de wetenschap aantoonde en zocht hopeloos naar informatie die strookte met mijn positieve beeld over de luchtvaart.
Angst en frustratie verhinderden mij een tijdlang de waarheid onder ogen te zien: dat voor de meeste mensen in de Westerse wereld het vliegtuig verreweg het grootste deel van hun persoonlijke ecologische footprint veroorzaakt.
Ik stak mijn vingers in mijn oren en wilde niet horen wat de wetenschap me vertelde: dat de groei van mijn industrie totaal niet strookt met mijn wens voor een bewoonbare planeet.
Acceptatie
Nu heb ik geaccepteerd. Dat lost an sich niets op, maar het is een eerste essentiële stap. Het besef is er dat er een groot verschil kan bestaan tussen het leven dat ik nu leid en het leven dat we moeten leiden willen we een leefbare planeet overhouden.
Ik heb vier jaar geleden het besluit genomen te stoppen met vliegen. Ik besefte me dat de gevolgen van deze beslissing pijnlijk konden worden en dat ik er spijt van kon krijgen. Maar elke dag dat ik meer leer over de crisis waarin we zitten, wordt mijn spijt groter dat ik de beslissing niet eerder heb genomen.
Ik besef me dat een andere piloot mijn plaats heeft ingenomen en ik heb niet de illusie dat mijn stap de uitstoot van de luchtvaart direct zal verminderen.
Oprecht verzoek
Mijn hoop en mijn oprechte verzoek aan iedereen die dit leest, is een moment stil te staan en jezelf af te vragen wat je echt gelooft. Ik suggereer niet dat je je baan moet opzeggen en je direct moet aansluiten bij Extinction Rebellion. Trouwens, ik wil ook niet zeggen dat je dat niet zou moeten doen!
Ik vraag je gewoon na te denken over je eigen vooroordelen en hoe je perceptie zou veranderen als je de feiten over klimaatverandering door een objectieve lens zou bekijken.
Veilige landing
Wat we nu doen, als samenleving en als soort, bepaalt of we voor de volgende generatie een bewoonbare planeet overlaten. Ik denk dat de meeste mensen dat willen.
Ik geloof oprecht dat we een betere kans hebben om een ramp te vermijden als we allemaal erkennen en accepteren dat ons vliegtuig in brand staat en we kiezen voor de acties die nodig zijn voor een veilige landing.
Auteur Dan Tipney was tot 2016 piloot op passagiersvliegtuigen, maar koos een radicaal ander vervolg van zijn loopbaan toen hij geconfronteerd werd met de negatieve effecten van zijn beroep op milieu en klimaat.
Sla dit artikel op in uw favorieten
Mike
Goede zet van iemand die probeert bewust te worden van zijn/haar handelen en zijn/haar impact op de omgeving. Mijn complimenten !
Het is helaas ook dat mensen de waarheid niet willen zien, of kunnen zien. Dit laatste mede doordat ‘grote’ belangen voorkomen dat de juiste informatie wordt gegeven.
ReindeR Rustema
Uit onderzoek naar de milieubeweging en groene politieke partijen sinds de jaren 70 dat die voornamelijk aanhang hadden onder mensen die werkten bij de overheid, in het onderwijs en in de ambtenarij. Zij konden het zich ‘veroorloven’ kritisch te zijn. Het is dan ook erg lastig voor degenen die voor hun bestaansonderhoud afhankelijk zijn (direct of indirect) van deze industrie om er kritisch op te zijn. Anderzijds, als er overheidsmaatregelen volgen en er een vangnet is kunnen het zich wel meer veroorloven.
Hoe dan ook, erg heldhaftig van de auteur, dat mag duidelijk zijn.