Burgers voor een gezonde leefomgeving en dus voor krimp van Schiphol

Schiphollen

Integriteit als kernwaarde of voor de bühne?

Foto: fakeall via Pixabay

4.6
(11)

In het regeerakkoord Rutte 3 uit 2017 staat het zo eenvoudig. “Op Schiphol geven we voorrang aan vluchten die het (inter-) continentale netwerk versterken. Eindhoven en Lelystad Airport zijn de belangrijkste luchthavens voor vakantievluchten” en “de mogelijkheid voor Schiphol en Lelystad Airport om zich goed te ontwikkelen”. Appeltje eitje zou je denken. Hoe anders is het gelopen.

Deel op XDeel op Linkedin

De regio rond Lelystad Airport begon zich te roeren. Berekeningen over de geluidsbelasting bleken niet te kloppen. Met stationair draaiende motoren over half Nederland vliegen en dan nog veilig in de lucht blijven, bleek een utopie. Oké, berekeningen opnieuw en de milieu-effectrapportage (MER) aanpassen was het devies. Het wantrouwen was gewekt.

Een nieuwe benadering vanuit de toren aan de Rijnstraat 8 in Den Haag was tweeledig: obstructie bij het verstrekken van informatie en de regio in om ‘uit te leggen’ dat het allemaal best meevalt.

Donkerblauwe limousines
Het gevolg was dat regelmatig een stoet donkerblauwe limousines met politici en ambtenaren oostwaarts trok. In achteraf zaaltjes van een golfclub en onbeduidende dorpshuizen werd betoogd dat het nieuwe, gewijzigde Luchthavenbesluit enkel goede verbeteringen betrof.

De herziene luchtruimindeling zou ook een voorbeeld worden van participatie in optima forma. De verfoeide B+-route zou geen uitgangspunt worden. “We starten met een schone lei”, waren de letterlijke woorden. Opmerkelijk was dat de toenmalige directeur-generaal Luchtvaart van het ministerie van Infrastructuur (I&W) wel zijn eigen integriteit in het gesprek bracht. Waarom?

‘Onkreukbaar en betrouwbaar’
Voor rijksambtenaren geldt dat bij indiensttreding een eed of belofte wordt afgelegd. De laatste zin van deze eed of belofte is een heldere: “Dat ik mij zal gedragen zoals een goed ambtenaar betaamt, dat ik zorgvuldig, onkreukbaar en betrouwbaar zal zijn en dat ik niets zal doen dat het aanzien van het ambt zal schaden”.

‘Onkreukbaar en betrouwbaar’, ofwel integer. Waarom dan je eigen integriteit ter discussie stellen? Is er dan toch iets aan de hand?

Het is bekend dat een hele trits bekende adviesbureaus een arsenaal aan rapporten en berekeningen mocht produceren over Lelystad Airport. Een welkome aanvulling op de omzet. Welke vrijheid of juist begrenzing hebben zij bij hun opdrachten?

Ook hier is een door de overheid opgestelde ‘Integriteitsverklaring Rijk voor externen’. Dat biedt houvast. “Ik begrijp dat ik als vertegenwoordiger van de rijksoverheid het publieke belang dien en dat dit werk een bijzondere verantwoordelijkheid met zich meebrengt. Burgers moeten op de rijksoverheid en dus ook op mij kunnen vertrouwen. Dat betekent dat ik mij steeds als een goed vertegenwoordiger van de Rijksoverheid zal gedragen en zal handelen vanuit de waarden integriteit zoals die in de Gedragscode Integriteit Rijk zijn vastgesteld:

• onafhankelijk en onpartijdig;
• betrouwbaar en zorgvuldig;
• aanspreekbaar op mijn verantwoordelijkheid.”

Einde citaat.

Talloze verzoeken in het kader van de Wet openbaarheid bestuur (Wob) waren nodig om te achterhalen op welke wijze de emissies in de MER vanaf 2014 tot stand waren gekomen. Er bleek dat er nogal wat aan schortte.

Bewuste manipulatie
De vraag rees of er hier sprake was van een eenvoudige omissie of dat bewust cijfers waren gemanipuleerd. Op basis van alle opgevraagde Wob-informatie, schaduwberekeningen en uitgebrachte rapporten kan eenduidig worden vastgesteld dat het met integer handelen van zowel de ambtenaren als de ingehuurde externen wel een en ander valt af te dingen.

Sterker nog, langzamerhand ontstond een beeld dat de cijfers bewust waren gemanipuleerd. Hiermee is een ‘redelijk vermoeden van een strafbaar feit’ aan de orde. Hoe kan het dat een eed of belofte van rijksambtenaren en een heldere integriteitsverklaring voor externen zo in tegenspraak zijn met al hetgeen naar boven is gekomen?

Strafrechtelijke aangifte door burgerorganisaties
Burgerorganisaties hebben inmiddels aangifte gedaan. Maar was dit eigenlijk wel nodig? Als blijkt dat ambtenaren niet ‘onkreukbaar en betrouwbaar’ zijn én externen niet de onafhankelijkheid en onpartijdigheid betrachten die verwacht mogen worden, waar is dan het zelfreinigend vermogen van de overheid, in het bijzonder het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat?

Vanwaar de bescherming die indruist tegen de eigen regels? Het roept een vergelijking op met de toeslagenaffaire. Een overheid die behoort integer te zijn en naar waarheid kan uitleggen hoe zaken in elkaar steken.

Waarom?
Waarom dan toch die tegenstelling met de werkelijkheid rond Lelystad Airport? Het antwoord is simpel: er zijn bovenliggende belangen die dit rechtvaardigen. ‘Schiphol Regeert’. Lees het zelf maar. Appeltje eitje.

Auteur Hans Kempenaar is vice-voorzitter van SATL-Lelystad. Onlangs bracht SATL in eigen beheer het boek ‘Schiphol regeert’ uit over de politieke en juridische gang van zaken rond de opening van Lelystad Airport.

Interessant bericht? Overweeg aub een donatie via iDeal.

Wat vindt u van dit artikel?

Klik op een ster om het stuk te waarderen

Gemiddeld 4.6 / 5. Aantal stemmen: 11

Nog geen stemmen. Geef als eerste uw mening!

FavoriteLoadingSla dit artikel op in uw favorieten

Geef een reactie

Translate