Ultrafijnstof veroorzaakt al na korte tijd bij kinderen en volwassenen een vermindering van de longfunctie. Bij volwassenen is ook een verandering van de hartfunctie gesignaleerd.
Dit blijkt uit een onderzoek naar de gevolgen van ultrafijnstof rond de luchthaven Schiphol door het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Het rapport werd op donderdag 27 juni 2019 gepubliceerd. “Nog niet eerder is er zo’n uitgebreid onderzoek gedaan naar ultrafijnstof van vliegverkeer en gezondheid”, aldus het instituut.
“Gemiddeld genomen zijn de veranderingen klein en hoeven ze niet tot gezondheidsklachten te leiden. Deze veranderingen kunnen groter zijn voor mensen die er gevoelig voor zijn, bijvoorbeeld omdat ze astma of hartaandoeningen hebben.”
Alarmerend
Nu zou je kunnen zeggen dat dit een zeer alarmerend bericht is. Dat is wat mij betreft een understatement. Het RIVM doet verder onderzoek naar de effecten van ultrafijnstof op de langere termijn. Die effecten werden in dit onderzoek buiten beschouwing gelaten. De resultaten van het vervolgonderzoek worden in 2021 verwacht. For the record: de hoeveelheid ultrafijnstof die werkelijk afkomstig was van vliegtuigen, is in het onderzoek berekend. Het bleek immers lastig om het eenduidig te meten.
Met dat berekenen hebben de omwonenden van Schiphol inmiddels ‘uitstekende’ ervaringen opgedaan. Zo wordt herrie steevast berekend en niet gemeten. Gemiddeld over een jaar genomen heb je dan ook geen recht tot spreken want “het valt allemaal wel mee”.
Dat om zeven uur ‘s ochtends de Schipholwekker gaat en dat je om 22:45 mag gaan slapen (voor de gelukkigen) is gewoon normaal. Ook in het weekend als je wilt uitrusten van een doorsnee werkweek.
Normaal omdat Luchtverkeersleiding Nederland als jij op je werk zit (hopelijk niet onder een vliegroute van Schiphol) dan even een paar uur géén vliegtuigen over je huis heenstuurt.
Eindelijk
Maar goed, er is eindelijk onderzoek gedaan naar ultrafijnstof, ze gaan het nog verder onderzoeken en het duurt nog twee jaar voordat de resultaten daarvan bekend zijn.
Nou denk ik misschien iets te simplistisch, maar hoelang moet het duren om even een rondje te doen langs alle ziekenhuizen in de omgeving naar mensen met ademhalingsproblemen, hartklachten en kankergevallen. Gewoon per woonkern.
Ik kan mij niet aan de indruk onttrekken dat dat a. niet moeilijk is en b. zo lang moet duren. Je zou je zo kunnen voorstellen dat er mensen zijn die lange tijd in dezelfde kern wonen zoals in Zwanenburg, Amstelveen, Aalsmeer of Badhoevedorp een afwijkend resultaat laten zien.
Ik woon in de Gemeente Haarlemmermeer. Dit is de gemeente die de luchthaven Schiphol faciliteert. Op dezelfde dag dat het RIVM-rapport verscheen, nam de gemeente actie en plaatste een artikel op haar site over het rapport.
De wethouders Volksgezondheid (Mieke Booij) en Luchthavenzaken (Jurgen Nobel) stellen daarin: “De gezondheid en veiligheid van inwoners en ondernemers zijn ontzettend belangrijk voor de Gemeente Haarlemmermeer, zeker in relatie tot het luchthavengebied, maar ook voor bijvoorbeeld bedrijventerreinen met zware industriële processen of wegverkeer.”
“De RIVM-onderzoeksresultaten nemen we mee in gesprekken over ‘samenleven met de luchthaven’. Samen met de luchthaven kijken we hoe het beter, gezonder en duurzamer kan. En hoe we ervoor kunnen zorgen dat omwonenden en ondernemers zo min mogelijk last hebben van de luchthaven. We maken al progressie, maar het kan beter. Zeker als iets effect heeft op de gezondheid van onze inwoners.”
Water bij de wijn
Vaag bekruipt mij het gevoel dat de wethouder van volksgezondheid water bij de wijn moest doen in de reactie van de gemeente in opdracht van haar collega van luchthavenzaken. Immers, “de gezondheid en veiligheid van inwoners en ondernemers zijn ontzettend belangrijk voor de gemeente Haarlemmermeer”. Niet inwoners en werknemers, nee, inwoners en werkgevers.
Haarlemmermeer is weliswaar een VVD-bolwerk maar ik vind dit toch wel opmerkelijk.
We zijn er nog niet met deze uitspraak, want het volgende citaat luidt: “Het RIVM stelt dat er geen aanwijzingen zijn dat de gezondheidseffecten van het vliegverkeer anders zijn dan die van het wegverkeer. Dit maakt het voor Haarlemmermeer extra complex, omdat onze goede bereikbaarheid en hoge werkgelegenheid ook veel verkeersbewegingen met zich meebrengen. Denk aan de A4, A5, A9, A10 en diverse provinciale en lokale wegen”.
Geruststellend?
Geruststellende woorden van de gemeente. De gezondheidseffecten van het vliegverkeer zijn niet anders dan van het wegverkeer en van beide hebben ze veel, dus veel (ultra-)fijnstof.
Ik moest meteen denken aan een artikel in het NRC uit januari 2018 waarin het NRC de uitspraak van Sijas Akkerman, directeur van de Natuur & Milieufederatie Noord-Holland, onderzocht dat één Boeing 747 net zoveel (ultra-)fijnstof produceerde tijdens de start als een miljoen vrachtwagens die langs jouw huis rijden.
NRC vroeg onder anderen Joost Wesseling van hetzelfde RIVM of de berekeningen klopten. Het resultaat was opmerkelijk, Akkerman had volgens NRC grotendeels gelijk.
Dat brengt mij dus op het punt dat als één 747 opstijgt er een miljoen vrachtwagens moeten passeren over de door Gemeente Haarlemmermeer aangehaalde “A9, A4, A5, A10 en diverse provinciale en lokale wegen”. Dat zijn heel veel vrachtwagens.
94 miljard vrachtwagens
Als je voor het gemak nou eens zou uitgaan van een gemiddelde uitstoot van alle starts van de 538.000 vluchten op Schiphol – ik tel de general aviation wél mee – van 350.000 vrachtwagens per vlucht bij een start – het zijn immers niet allemaal Jumbo’s. Dan kom je voor de 269.000 starts vanaf Schiphol (de helft van het totaal aantal vliegbewegingen), vermenigvuldigd met 350.000 vrachtwagens per start is 94.150.000.000 vrachtwagens. Dat is dus de uitstoot van méér dan 94 miljard vrachtauto’s.
En de Gemeente Haarlemmermeer gaat “samen met de luchthaven kijken hoe het beter, gezonder en duurzamer kan”.
Slot erop
Een normale overheid zou er meteen een slot op zetten. Naast dat ik als inwoner van de Haarlemmermeer me inmiddels best zorgen maak, denk ik dat we ons als Nederlanders moeten realiseren dat vluchten vanaf Schiphol over meer gemeenten vliegen dan alleen Haarlemmermeer.
Genoeg stof tot spreken.
S. van Halm, Hoofddorp
Sla dit artikel op in uw favorieten
Bob
Wat kunnen we in Nederland toch goed ‘polderen’ en wat zijn we een zorgzaam volkje voor onze naasten. Ik word er stil van, en als ik eerlijk ben, een beetje emotioneel. Zo veel goede en lieve mensen!
Bedankt allemaal.